Άκαμπτη στον ρόλο της ως θεματοφύλακας της κινηματογραφικής μνήμης και εκπαίδευσης του αμφιβληστροειδούς, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος συνεχίζει τους επιτυχημένους κύκλους προβολών και συζητήσεων, αυτή τη φορά με ένα μεγάλο αφιέρωμα για τη συμπλήρωση μισού αιώνα από την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Το αφιέρωμα συνδιοργανώνεται με τις Ταινιοθήκες της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 19 Μαρτίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και φέρει τον τίτλο «Η πτώση των δικτατοριών και η άνθιση του νέου κινηματογράφου: Ελλάδα - Ισπανία - Πορτογαλία».
Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει 24 ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ από τις τρεις χώρες, ταινίες σπουδαίων δημιουργών όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Κάρλος Σάουρα, ο Πέδρο Κόστα, ο Μανοέλ ντι Ολιβέιρα, ο Ζοάο Σεζάρ Μοντέιρο και ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, που γυρίστηκαν μετά την πτώση των δικτατοριών, σηματοδοτώντας μία νέα εποχή στον κινηματογράφο και την κοινωνία. Σημειωτέον ότι κάποιες από τις ταινίες του αφιερώματος είχαν γυριστεί και πριν από την πτώση των δικτατοριών.
Το πρόγραμμα του αφιερώματος διανθίζεται, επίσης, από συζητήσεις, εκλεκτούς καλεσμένους που θα προλογίσουν τις προβολές και ένα στρογγυλό τραπέζι.
Υπενθυμίζεται ότι, στην Ελλάδα, η πτώση της Χούντας, το 1974, συνέπεσε με την Επανάσταση των Γαριφάλων στην Πορτογαλία που ανέτρεψε το καθεστώς του Estado Novo. Μόλις έναν χρόνο αργότερα, το 1975, πεθαίνει ο Φράνκο, τερματίζοντας μια πολύχρονη, αμείλικτη δικτατορία στην Ισπανία.
Το κινηματογραφικό αφιέρωμα εξετάζει το αποτύπωμα αυτών των σημαντικών πολιτικών αλλαγών τόσο σε ταινίες μυθοπλασίας όσο και τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) στην Ελλάδα και στις δύο χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου και περιλαμβάνει περίπου ισάριθμες ταινίες από τις τρεις χώρες με άξονα τη θεματική αυτή.
Εναρκτήρια ταινία του αφιερώματος «Ο θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, θα προβληθεί την Πέμπτη 13 Μαρτίου (19:00) στην Ταινιοθήκη Ελλάδος, και θα προλογίσει η Μαρία Κομνηνού.
Από την ταινία «Ο θίασος» (1975) του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Πηγή φωτ.: Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Άξια παρακολούθησης είναι, επίσης, η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 15 Μαρτίου (12:30), με ομιλητές τους Μαρία Κομνηνού (Πρόεδρος του ΔΣ, Ταινιοθήκη της Ελλάδος), Valeria Camporesi (Διευθύντρια της Ταινιοθήκης της Ισπανίας), Carlos Riveriego (Διευθυντής Προγράμματος-Υποδιευθυντής της Ταινιοθήκης της Ισπανίας), José Manuel Costa (πρώην Διευθυντής της Ταινιοθήκης της Πορτογαλίας, καθηγητής και ιστορικός κινηματογράφου), Fernando Colomo (σκηνοθέτης) και Κωστής Κορνέτης (Πανεπιστήμιο Μαδρίτης/Επιτροπή για τα 50 Χρόνια Ισπανικής Δημοκρατίας).
Ταινίες
Δέκα ελληνικές ταινίες, επτά ισπανικές και επτά πορτογαλικές θα προβληθούν στο πλαίσιο του αφιερώματος. Σε επιμέλεια της Μαρίας Κομνηνού, οι ελληνικές ταινίες φέρουν τους τίτλους «Πρόσωπο με πρόσωπο» (1966) του Ροβήρου Μανθούλη, «Ευδοκία» (1971) του Αλέξη Δαμιανού, «Μετά σαράντα μέρες» (1972) της Φρίντα Λιάππα, «Μέγαρα (1974)» των Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου, «Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας» (1974) του Νίκου Παναγιωτόπουλου, «Ο θίασος» (1975) του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Χάππυ Νταίη» (1976) του Παντελή Βούλγαρη, «Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις» (1977) της Φρίντα Λιάππα, «Ένα τραγούδι δε φτάνει» (2003) της Ελισάβετ Χρονοπούλου και «Εμείς, όχι εγώ» (2023), Σταύρος Στάγκος (ντοκιμαντέρ).
Από την ταινία «Χάππυ Νταίη» (1976) του Παντελή Βούλγαρη
Το πρόγραμμα των ισπανικών ταινιών επιμελείται ο Κάρλος Ρεβιριέγκο και περιλαμβάνει τις ταινίες «Τραγούδια για μετά τον πόλεμο» (1973, Basilio Martín Patino), «Θρέψε κοράκια» (1976, Carlos Saura), «Η απομάγευση» (1976, Jaime Chávarri), «Χάρτινες τίγρεις» (1977, Fernando Colomo), «Το έγκλημα στην Κουένκα» (1980), Pilar Miró), «Οι άγιοι αθώοι» (1984, Mario Camus) και «Παράλληλες Μητέρες» (2021, Pedro Almodóvar).
Όσο για το πρόγραμμα των πορτογαλικών ταινιών, φέρει την επιμέλεια του Ζοζέ Μανουέλ Κόστα και αποτελείται από τις ταινίες «Τα πράσινα χρόνια» (1963, Paulo Rocha), «Τραζ-οζ-Μόντες» (1976, António Reis, Margarida Cordeiro), «Οι καλοί άνθρωποι της Πορτογαλίας» (1980, Teresa Sá, Rui Simões), «Το αίμα» (1989, Pedro Costa), «Αναμνήσεις από το κίτρινο σπίτι» (1989, João César Monteiro), «’’Όχι’’ ή η μάταιη δόξα της διαταγής» (1990, Manoel de Oliveira) και «Η ακτή που σιγοψιθυρίζει» (2004, Margarida Cardoso).
Σημειωτέον ότι η πλειονότητα των ταινιών του αφιερώματος θα προβληθούν με αγγλικούς υπότιτλους. Το αφιέρωμα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης, τις Πρεσβείες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στην Αθήνα, το Ινστιτούτο Καμόες και την Ισπανική Υπηρεσία Διεθνούς Συνεργασίας για την Ανάπτυξη, με την υποστήριξη του ΕΚΚΟΜΕΔ και του Ινστιτούτου Θερβάντες.
Αναλυτικό πρόγραμμα προβολών στην ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, T.K. 104 35, Κεραμεικός, 2103609695 - 2103612046
Κεντρική φωτ.: Από την ταινία «Μέγαρα (1974)» των Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου
