Χαρακτηρισμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο, στην πλατεία Δωριέως, στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, το τέμενος Ρετζέπ Πασά θεωρείται από τα σημαντικότερα μνημεία της οθωμανικής αρχιτεκτονικής στο νησί και αναμένεται να αποκατασταθεί. Η αποκατάσταση του τεμένους εντάσσεται στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού του υπουργείου Πολιτισμού για την ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου, μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η αποκατάσταση του τεμένους, του νεοκλασικού σχολείου, του αρχοντικού του Χασάν Μπέη, η Περιβόλα είναι κάποια από τα έργα που το υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί αυτή την περίοδο στη Μεσαιωνική Πόλη, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 20.000.000 ευρώ, κυρίως, από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως κάνει γνωστό με ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού.
«Από τις αναλογίες και τον τρόπο κατασκευής του εικάζεται ότι κτίστηκε από, ιδιαίτερα, πεπειραμένο προσωπικό, που πιθανότατα κλήθηκε από κεντρική περιοχή της αυτοκρατορίας», αναφέρει, μεταξύ άλλων, για το τέμενος Τετζέπ Πασά η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Όπως προσθέτει, «η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου αποτελεί ένα από τα τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα, όχι μόνο της Ρόδου και της Δωδεκανήσου, αλλά της Ελλάδας. Αποτελεί ένα οικιστικό σύνολο μοναδικό στην πατρίδα μας, που σώζεται σχεδόν ακέραιο, με τις οχυρώσεις και την πολεοδομική του οργάνωση, δημόσια κτήρια, ναούς και κατοικίες. Σε αυτό τον χώρο, που κηρύχθηκε και συμπεριλήφθηκε στα μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, οφείλουμε να επενδύσουμε, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την ίδια την πόλη και τους κατοίκους της».
Το τέμενος Ρετζέπ Πασά στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Στις εργασίες αποκατάστασης περιλαμβάνονται η αποκάλυψη, συντήρηση και αισθητική αποκατάσταση του σχεδιαστικού διακόσμου του, η καθαίρεση σαθρών επιχρισμάτων στο εσωτερικό του τρούλου και η κατασκευή νέων μετά την εξυγίανση του υποβάθρου, όπου απαιτείται, η συντήρηση των μαρμάρινων στοιχείων και η αποκατάσταση της αρχικής τους διάταξης.
Η ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρο περιλαμβάνει τη διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του συγκροτήματος του τεμένους και του μαυσωλείου. Κατασκευάζονται χώροι υγιεινής, στο τμήμα που βρίσκεται πίσω από το μαυσωλείο και μια αποθήκη. Επίσης, προβλέπονται εξυγίανση και ανακατασκευή της πέτρινης περίφραξης περιμετρικά του οικοπέδου, όπου αυτός έχει καταπέσει, και τοποθέτηση ξύλινου κιγκλιδώματος, όπως το υφιστάμενο, επίστρωση όλου του αύλειου χώρου με αντιολισθητικό, σταθεροποιημένο φυσικό δάπεδο για την άνετη κίνηση των ατόμων με κινητικές δυσκολίες και αμαξίδιο αλλά και κατασκευή παρτεριού – καθιστικού σε κεντρικό σημείο της αυλής, στο οποίο προβλέπεται η φύτευση πλατάνου.
Τρισδιάστατη απεικόνιση του μνημειακού συγκροτήματος. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Για την ιστορία, το τέμενος Ρετζέπ Πασά κτίστηκε το 1587-78 προς τιμήν του στρατηγού Ρετζέπ Πασά που συμμετείχε στην πολιορκία της Ρόδου, το 1522, από τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. Το μαυσωλείο, στο οποίο αφορά η μελέτη αποκατάστασης, αποτελεί μέρος του συγκροτήματος του τεμένους και εντάσσεται στο έργο της συντήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης του τεμένους Ρετζέπ Πασά. Η παθολογία που παρουσιάζει το κτήριο οφείλεται στη γήρανση των υλικών, στην έκθεση στις καιρικές συνθήκες, καθώς και στην επαφή με μπάζα και φερτά υλικά όμορου οικοπέδου.
Κεντρική φωτ.: Το τέμενος Ρετζέπ Πασά στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ