Σμιλεμένα σώματα μετέχουν σε ένα «παιχνίδι» φωτός και σκιάς στη σκηνή της αίθουσας «Αλεξάνδρα Τριάντη» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Τα σώματα μπλέκονται και αποχωρίζονται χορεύοντας υπό τους στίχους αγαπημένων τραγουδιών του Λέοναρντ Κοέν (1934-2016), εκφράζοντας την αγάπη και τον έρωτα.
Στις περισσότερες χορογραφίες τα σώματά τους είναι ντυμένα με μαύρα ρούχα και σε συνδυασμό με τις κινήσεις τους και το χαμηλών φωτισμών φόντο δημιουργείται ένα αισθητικά άρτιο αποτέλεσμα.
Ο λόγος για την παράσταση σύγχρονου χορού «Dance me» που ανέβηκε το Σαββατοκύριακο (11-12/11) από την ομάδα Ballets Jazz Montréal, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Πρόκειται για μία παράσταση φόρο-τιμής στον Καναδό λογοτέχνη, συνθέτη και τραγουδιστή, εμπνευσμένη από το πλούσιο και πολυσήμαντο έργο του και φέρει την έγκριση του ίδιου, λίγο προτού «φύγει» από τη ζωή το 2016. Αποτελεί, δε, έναν μοναδικό φόρο τιμής στους μεγάλους κύκλους της ύπαρξης, αποτυπώνοντάς τους σε πέντε διαφορετικές εποχές, όπως αυτές περιγράφονται στη στοχαστική ποίηση και μουσική του αξέχαστου δημιουργού.
Από την παράσταση «Dance me». Πηγή φωτ.: Facebook/ Lifeline Hellas
Η εκκίνηση του «Dance me» γίνεται με το «Here it is». Στο τέλος του τραγουδιού –συνεπώς και της συγκεκριμένης χορογραφίας– οι χορευτές τεντώνουν το ένα τους χέρι και με το άλλο του κρατούν τον καρπό. Η ελεύθερη παλάμη ανοιγοκλείνει σαν καρδιά που χτυπά στα σκιρτήματα του έρωτα, σαν να καλεί το χέρι του άλλου προσώπου· η κίνησή τους αυτή, με τα χέρια, με έκανε να ανακαλέσω τον στίχο «Δώσε μου τα χέρια σου να κρατήσω τη ζωή μου» από το ποίημα «Αγαπημένη μου» του Τάσου Λειβαδίτη.
Κυρίαρχο ρόλο στο χορό και στις συναισθηματικές εκδηλώσεις τα χέρια, πρωταγωνιστούν και στις επόμενες χορογραφίες που συνθέτουν το «Dance me», με αγαπημένα τραγούδια που έχει ερμηνεύσει ο Κοέν, όπως τα «Lover, Lover, Lover», «Dance Me to the End of Love», «Everybody Knows», «So Long, Marianne», «A Thousand Kisses Deep», «Suzanne», «First We Take Manhattan» και «Hallelujah».
Ο έρωτας και η αγάπη αποτυπώνονται επίσης, στην παράσταση, μέσω της γραφής, συγκεκριμένα γραφομηχανών στο πλαίσιο χορογραφίας. Ο ήχος των κουμπιών της γραφομηχανής αντίστοιχος του αντίκτυπου των λέξεων στους ερωτευμένους· «αν θες σύντροφο, θα κάνω οτιδήποτε μου ζητήσεις/ και εάν θες διαφορετικό είδος αγάπης θα φορέσω μια μάσκα για σένα./ Εάν θες παρτενέρ, πάρε το χέρι μου…» (If you want a lover, I’ ll do anything you ask me to/ And if you want another kind of love I’ ll wear a mask for you/ If you want a partner, take my hand…).
Από την παράσταση «Dance me». Φωτ.: Thierry du Bois - Cosmos Image, πηγή φωτ.: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Τα γράμματα γράφονται με τον ήχο κάθε πλήκτρου. Γραφομηχανή πρωταγωνιστεί και σε άλλη χορογραφία. Τότε, τα γράμματα ξεπηδούν αχνά και φωτισμένα στο φόντο της σκηνής, αντιπροσωπεύοντας –κατά την ανάγνωσή μου– λέξεις που προσπαθούσαν να μπουν σε σειρά είτε για να εκφράσουν συναισθήματα είτε για να συνθέσουν στίχους.
Για τη στιγμή αυτή που αναφέρω, τα πρόσωπα φορούν σκούρο κοστούμι και καπέλο, συνδυασμό που είδα και σε άλλες χορογραφίες και ανακάλεσα τη φιγούρα του Κοέν.
Από την παράσταση «Dance me». Φωτ.: Thierry du Bois - Cosmos Image, πηγή φωτ.: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Το «Dance me» είναι μία αφορμή να δούμε την επίδραση του έργου του Κοέν σε άλλες μορφές τέχνης αλλά και την επικοινωνία μεταξύ των τεχνών. Ενδιαφέρον να δούμε πώς η μία μορφή συμπληρώνει την άλλη, πώς ο λόγος γίνεται κίνηση και κατόπιν εικόνα. Θαρρείς κι ο λόγος, εν προκειμένω οι στίχοι που ερμηνεύονται, στέκονται στο πόντιουμ και διευθύνουν χορευτικά τα βήματα των χορευτών και κάθε καλλιτεχνών.
«Υπάρχει μια χαραμάδα στα πάντα, κι από εκεί μπορεί και περνάει το φως». Πρόκειται για τη φράση που συνοψίζει την ιδιοφυΐα του Κοέν και –όπως διαβάζω– έχει υπάρξει οδηγός και για τους συντελεστές της παράστασης. «Αυτό (σ.σ η χαραμάδα από όπου μπορεί να περνάει το φως) είναι ό,τι κοντινότερο σε ''πιστεύω'' μπορώ να περιγράψω - αυτή η ιδέα βρίσκεται πίσω από πολλά τραγούδια μου», όπως εξάλλου είχε δηλώσει κι ο ίδιος ο Κοέν.
Από την παράσταση «Dance me». Φωτ.: Rolando Paolo Guerzoni, Teatro Comunale di Modena, πηγή φωτ.: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Η αρχική σύλληψη του «Dance me», ανήκει στον Λουί Ρομπιτάγι, χορευτή και καλλιτεχνικό διευθυντή των Ballets Jazz Montréal, ο οποίος το 2021 παρέδωσε τη σκυτάλη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης στην Αλεξαντρά Νταμιανί. Η δραματουργία και η σκηνοθεσία είναι του Ερίκ Ζαν, ενώ τη χορογραφία συνυπογράφουν τρεις διεθνείς χορογράφοι με διαφορετικές προσωπικότητες, ο Αντώνης Φωνιαδάκης, η Άνναμπελ Λόπεζ Οτσόα και ο Ισάν Ράστεμ, οι οποίοι αποπειράθηκαν να δημιουργήσουν ένα σύμπαν στέρεο και βαθύ που αντανακλά το έργο του εμβληματικού Καναδού καλλιτέχνη.
Ωστόσο, ο Κοέν «έφυγε» από τη ζωή πριν την πρώτη πρόβα της παράστασης. Είχε πρωτίστως παραχωρήσει στα BJM το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν τραγούδια του ως πρώτη ύλη για τη μουσική αφήγηση του «Dance Me».
«Ήταν κανονισμένο να δει την παράσταση. Έτσι, από τη στιγμή που βρεθήκαμε στο στούντιο την πρώτη μέρα, υπήρχε ένα φορτίο στους ώμους μας. Εμείς κληθήκαμε να τον εκπροσωπήσουμε και να παραδώσουμε στο κοινό κάτι ιδιαίτερα μαγικό. Πρόκειται για ένα σύμβολο του Καναδά, η ευθύνη ήταν τεράστια. Στην πρεμιέρα όμως ‒δεν θα το ξεχάσω ποτέ αυτό‒ ήμασταν όλοι σε έναν κύκλο και νιώσαμε την παρουσία του», όπως είχε δηλώσει – μεταξύ άλλων – ο χορευτής των BJM, Άντριου Μίκαϊλ, στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian».
Από την παράσταση «Dance me». Φωτ.: Rolando Paolo Guerzoni, Teatro Comunale di Modena, πηγή φωτ.: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
*Οι δύο παραστάσεις «Dance me» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών διοργανώθηκαν με σκοπό τη συνέχιση του έργου προσφοράς σύγχρονων θερμοκοιτίδων στο Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν», ένα έργο που υλοποιείται, εδώ και δύο έτη, σε κρατικά νοσοκομεία της Ελλάδας από τον Διεθνή Ανθρωπιστικό Οργανισμό Lifeline Hellas.
Κεντρική φωτ.: Από την παράσταση «Dance me». Πηγή φωτ.: Facebook/ Lifeline Hellas
