Μία άρτια έκδοση που άπτεται θεματικής αρχαίου πολιτισμού εισάγει το αναγνωστικό κοινό στην ιστορία του και έχει ρόλο επεξηγηματικό σαν απευθύνεται σε ένα πιο απαιτητικό κοινό, όπως οι ερευνητές. Μία τέτοια έκδοση είναι ο αφιερωματικός τόμος «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» που αποτελεί τον εικοστό δεύτερο τόμο της εκδοτικής σειράς «Ο Κύκλος των Μουσείων» – μίας εκδοτικής πρωτοβουλίας του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, την οποία συνεχίζει για τέταρτη χρονιά η Lamda Development.
«Ο Κύκλος των Μουσείων» προβάλλει τους θησαυρούς των αρχαιολογικών μουσείων της Ελλάδος και την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά, ο δε τόμος «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» της αρχαιολόγου και Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας, Τένιας Ρηγάκου, αναδεικνύει την προσφορά του Αρχαιολογικού Μουσείου του νησιού των Φαιάκων, που δεν είναι άλλη από ένα «ταξίδι» γνώσης στην πλούσια ιστορία της Κέρκυρας, από την Παλαιολιθική Εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα.
«Η συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου της Κέρκυρας καθώς και ένα μέρος της συλλογής του Μουσείου Παλαιόπολης - Mon Repos αποκτούν πλέον» μέσω της πολυτελούς, δίγλωσσης έκδοσης, «έναν έγκυρο, τεκμηριωμένο και πλούσια εικονογραφημένο οδηγό, εξαιρετικά χρήσιμο όχι μόνο για τον επισκέπτη και το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, αλλά και για τους ειδικούς επιστήμονες και τους ερευνητές, τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας» όπως επεσήμανε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» προ ολίγων ημερών, στο Ολυμπιακό Μουσείο Αθήνας.
Πήλινα ειδώλια Αρτέμιδος. Αρχαϊκή και Πρώιμη Κλασσική Περίοδος
Επισκέπτες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας θα έχουν διαπιστώσει ιδίοις όμμασι ότι η συλλογή του προβάλλει ένα σημαντικό μέρος από το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα του νησιού. Μεταξύ άλλων, ανακαλώ το δυτικό αέτωμα του ναού της Αρτέμιδος (590-570 π.Χ.) το οποίο το κοινό μπορεί να παρατηρήσει στον τελευταίο όροφο του μουσείου.
Στο κέντρο του αετώματος (παρακάτω φωτογραφία), η φτερωτή Γοργώ με τα δύο παιδιά της, τον Πήγασο και τον Χρυσάορα, πλαισιώνονται από δύο λεοντοπάνθηρες, μυθικά ζώα. Στα δύο άκρα του αετώματος σκηνές από την Τιτανομαχία. Αριστερά, ο αρχηγός των Τιτάνων απλώνει ικετευτικά το χέρι στον Ποσειδώνα, που ετοιμάζεται να τον φονεύσει. Στο αριστερό άκρο κείτεται νεκρός Τιτάνας. Δεξιά, ο Δίας κραδαίνει κεραυνό εναντίον ενός Τιτάνα, ίσως του Ιαπετού.
Ανάμεσα στα υπόλοιπα εκθέματα και το ειδώλιo Αρτέμιδος (6ος και α΄ μισό του 5ου αιώνα π.Χ), χάλκινο αγαλμάτιο του Ηρακλή από την Ελληνιστική Περίοδο, καθώς και ένα χάλκινο αγαλμάτιο γυμνού νέου από τη Ρωμαϊκή Περίοδο. Στο εν λόγω αγαλματίδιο (παρακάτω φωτογραφία), ο νέος κρατά όρθιο μολύβδινο ραβδί στο δεξί του χέρι ενώ φρυγικός σκούφος καλύπτει τον αυχένα και την ωμοπλάτη του.
Εκθέματα σαν τα παραπάνω από το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας, μπορεί να παρατηρήσει και το αναγνωστικό κοινό της αφιερωματικής έκδοσης. «Η σύγχρονη επανέκθεση (σ.σ του μουσείου) φιλοδοξεί να οδηγήσει τον επισκέπτη σ’ ένα ταξίδι γνωριμίας με τους θεούς, τους μύθους, τις ιδέες και τα έργα των ανθρώπων, που έζησαν σ’ αυτόν τον τόπο, από την Παλαιολιθική Εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα» όπως ανέφερε, από την πλευρά της, η συγγραφέας του αφιερωματικού τόμου, Τένια Ρηγάκου, τονίζοντας τη σημασία της έκδοσης: συμβάλλει «στην ανάδειξη των αρχαιοτήτων και της ιστορίας της Κέρκυρας».
Η συγγραφή και συνολικά η υλοποίηση του τόμου για το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας διήρκησε δύο χρόνια και λίγους μήνες. Όμοιο χρονικό διάστημα έχει χρειασθεί για την υλοποίηση κάθε –μέχρι στιγμής– τόμου της σειράς «Ο Κύκλος των Μουσείων» όπως διευκρίνισε ο Αντιπρόεδρος της Lamda Development, Βαγγέλης Χρόνης, κάνοντας γνωστό ότι ο 23ος τόμος της σειράς θα είναι αφιερωμένος στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χαιρώνειας.
Aπό αριστερά προς τα δεξιά: Μαρία-Χριστίνα Γρίβα (Corporate Communications Senior Director της Lamda Development), Τένια Ρηγάκου (συγγραφέας του τόμου), Λίνα Μενδώνη (υπουργός Πολιτισμού), Ευάγγελος Χρόνης (αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Lamda Development) και Ειρήνη Λούβρου (από τις εκδόσεις «Ολκός»). Πηγή φωτ.: Lamda Development.
Ο τόμος «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» αποτελεί «μια ιστοριογραφία της Κέρκυρας […] και αναδεικνύει στις σελίδες του την ιδιαίτερη φυσιογνωμία και ταυτότητα του ξεχωριστού αυτού νησιού των Επτανήσων, της μυθικής γης των Φαιάκων, με το πλούσιο ανά τους αιώνες ιστορικό και πολιτιστικό απόθεμα», όπως υπογράμμισε ο Βαγγέλης Χρόνης.
Η έκδοση «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας»
Η ιστορία της Κέρκυρας από την Παλαιολιθική Εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα ξετυλίγεται μέσα από περισσότερες από τις 300 σελίδες του τόμου με «σταθμούς» την Παλαιόπολη και τους περιηγητές της, το χρονικό της αρχαιολογικής έρευνας στην Κέρκυρα, το ιστορικό ίδρυσης του Αρχαιολογικού Μουσείου στο νησί, την Προϊστορική Κέρκυρα (Εποχή του Λίθου και Εποχή του Χαλκού), τον αποικισμό στο νησί, τους Αρχαϊκούς, Κλασικούς, Ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, την πολιτειακή οργάνωση της πόλης.
Το αναγνωστικό κοινό πληροφορείται, επίσης, για τις λατρείες και τα αρχαία ιερά (Ηραίο, υπαίθριο ιερό του Απόλλωνος Κορκυραίου, ιερό της Αρτέμιδος, Δωρικός ναός στο Καδράκι), την καθημερινή ζωή, τις γιορτές και τους αγώνες, τα νεκροταφεία και τα ταφικά έθιμα, την οικονομία και νομισματοκοπία καθώς και το τέλος του αρχαίου κόσμου. Η έκδοση πλαισιώνεται με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, των αρχαιολογικών ευρημάτων αλλά και έργων νεότερων που αφορούν στην Κέρκυρα, όπως η υδατογραφία «Κέρκυρα (ανασκαφές του ναού της Αρτέμιδος)» (1911) του Άγγελου Γιαλλινά – από τις πρώτες που αντικρίζει ο αμφιβληστροειδής καθώς ξεφυλίζει τον τόμο.
Ο ναός στο Καρδάκι Κέρκυρας κατά τις ανασκαφές του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, 1912-1914
Ποια η ιδιαιτερότητα του νησιού των Φαιάκων; Χάρη στη στρατηγική γεωγραφική του θέση, μεταξύ Ανατολής και Δύσης, η Κέρκυρα αποτέλεσε κατά τους ιστορικούς χρόνους την έδρα μιας ισχυρής και οικονομικά αυτάρκους πόλης, με αισθητή την παρουσία της στο έργο του Θουκυδίδη.
Την εικόνα της αρχαίας Κέρκυρας ανασυνθέτουν τα σπουδαία μνημεία, που έχει φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, όπως –μεταξύ άλλων– ο δωρικός ναός του Καρδακίου στο Mon Repos, το αρχαϊκό κενοτάφιο του Μενεκράτη με τον επιβλητικό λέοντα και το σημαντικότερο όλων, το δυτικό αέτωμα του ναού της Αρτέμιδας, με τη μορφή της φτερωτής Γοργούς, «ένα μοναδικό έργο της πρώιμης αρχαϊκής εποχής», όπως υπογραμμίζει, ανάμεσα σε άλλα, στην έκδοση, η Τένια Ρηγάκου.
H Γοργώ από το δυτικό αέτωμα του ναού της Αρτέμιδος
Όπως έγινε γνωστό κατά την παρουσίαση του τόμου, η έκδοση «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» θα διανεμηθεί δωρεάν σε αρχαιολογικά τμήματα Πανεπιστημίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε αρμόδια τμήματα του υπουργείου Πολιτισμού, σε ξένες αρχαιολογικές Σχολές και Ινστιτούτα, καθώς και σε επιλεγμένες εγχώριες και διεθνείς βιβλιοθήκες και οργανισμούς. Η έκδοση είναι διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή, στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, στην ιστοσελίδα της Lamda Development.
O τόμος κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ολκός», υπό την εκδοτική φροντίδα της Ειρήνης Λούβρου. Η φωτογράφιση έγινε από τον Σωκράτη Μαυρομμάτη, η μετάφραση στα αγγλικά από την Αλεξάνδρα Ντούμα και η σελιδοποίηση από την Ελίζα Κοκκίνη. Η επεξεργασία των εικόνων έγινε από τον Νίκο Λαγό, η τυπογραφική διόρθωση από τον Παντελή Μπουκάλα, η εκτύπωση από την εταιρεία Φωτόλιο, και η βιβλιοδεσία από τον Γιώργο Ηλιόπουλο.
