Η μουσική είναι «το ανοιχτήρι της ψυχής» είχε επισημάνει ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ (1891-1980). Και ως ανοιχτήρι, μπορεί να ενώνει, με τρόπο τέτοιο σαν να ηχεί από έναν μονάχα αυλό παρότι καθένας μας την εκλαμβάνει διαφορετικά. Στις εορταστικές ημέρες που πλησιάζουν, «Ο Μαγικός αυλός» (1791) του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756 – 1791) έρχεται να μας υπενθυμίσει τις θετικές επιδράσεις που φέρει το άκουσμα της «μαγικής» μουσικής, υποδηλώνοντας ότι η δύναμη της ομορφιάς και της σοφίας απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο και φωτίζει κάθε άνθρωπο.
Έμπλεος συμβολισμών και πολυάριθμων ερμηνειών, ενσωματώνοντας στοιχεία παραμυθιού, «Ο Μαγικός Αυλός» του Μότσαρτ ανεβαίνει (21 & 22/12, 20:30) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης») από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς και τραγουδιστές να συμπράττουν επί σκηνής υπηρετώντας τη δραματουργία.
Λυρικοί ερμηνευτές όπως η υψίφωνος Χριστίνα Πουλίτση, ο βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης, ο τενόρος Γιάννης Καλύβας, η υψίφωνος Χρύσα Μαλιαμάνη κι ο βαρύτονος Μάριος Σαραντίδης αναδημιουργούν τη σύνθεση του Μότσαρτ, που αποτελεί (σ.σ «Ο Μαγικός Αυλός») την τελευταία όπερα που συνέθεσε και η οποία πραγματεύεται αξίες με διαχρονική ισχύ· η πίστη στην ανθρώπινη νόηση, τη συντροφικότητα και την ισότητα οι οποίες ταυτίζονται με τις διακηρύξεις του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
Προτομή του Μότσαρτ στο Σάλτσμπουργκ (Αυστρία). Πηγή φωτ.: Shutterstock
«Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ είναι ο συνθέτης που με τον Μαγικό Αυλό προσγειώνει το παραμύθι στην πραγματικότητα» όπως σημειώνει σε ανακοίνωσή της η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.
Η όπερα
Η δύναμη της αγάπης, η πίστη στην ανθρώπινη νόηση και η αδελφοσύνη εμφιλοχωρούν στην όπερα «Ο Μαγικός Αυλός» η οποία διαδραματίζεται σε έναν τόπο και χρόνο μυθικό, που θα μπορούσε να είναι η Αρχαία Αίγυπτος. Στο μυθικό αυτό τόπο εμφανίζονται μυθικές οντότητες όπως ένα γιγάντιο ερπετό που κυνηγά τον πρίγκιπα Ταμίνο και εν τέλει σώζεται διότι τρεις μυστηριώδεις κυρίες σκοτώνουν το ερπετό.
Οι κυρίες υπηρετούν τη Βασίλισσα της Νύχτας, παρουσιάζουν στον Ταμίνο μία εικόνα της κόρης της βασίλισσας, της Παμίνα. Ο Ταμίνο την ερωτεύεται και αποφασίζει να την απελευθερώσει καθότι φυλακισμένη στο ναό του ιερέα του Ήλιου, τον Ζαράστρο. Οι τρεις κυρίες του δίνουν έναν μαγικό αυλό να τον βοηθήσει, κι εκείνος, μαζί με τον κυνηγό πουλιών, Παπαγκένο, ταξιδεύει στον ναό και συναντά την Παμίνα για πρώτη φορά.
Τα παραπάνω αφορούν στην πρώτη πράξη της όπερας. Στη δεύτερη πράξη, ο Ταμίνο μαθαίνει ότι δεν είναι ο Ζαράστρο εκείνος που υπηρετεί τις σκοτεινές δυνάμεις αλλά η Βασίλισσα της Νύχτας και ότι η Παμίνα προσπαθούσε να μείνει κρυμμένη από τη μητέρα της. Ο Ζαράστρο θέτει στον Ταμίνο μία καινούρια πρόκληση: να περάσει μία σειρά από δοκιμασίες για να αποδείξει ότι είναι άξιος της αγάπης της Παμίνα.
Με τη βοήθεια των μαγικών δυνατοτήτων του αυλού, ο Ταμίνο και η Παμίνα περνούν επιτυχώς όλες τις δοκιμασίες, ώσπου εμφανίζεται η Βασίλισσα της Νύχτας αποφασισμένη να καταστρέψει τον ναό αλλά ηττάται από τον Ζαράστρο. Η ήττα της βασίλισσας σημάνει μία νέα εποχή για τους ερωτευμένους νέους.
Καταλυτική η συμβολή της μουσικής του Μότσαρτ, η οποία «μεταμορφώνεται ανάλογα με τον χαρακτήρα κάθε ήρωα, από τις ακραίες αλλά τόσο αιχμηρές δεξιοτεχνικές κολορατούρες της Βασίλισσας της Νύχτας στις λυρικές, γεμάτες θέρμη μελωδικές γραμμές της Παμίνας και από τις χιουμοριστικές πινελιές του ρόλου του Παπαγκένο ως τη στοχαστική στιβαρότητα των μελωδιών που ανατίθενται στην πατριαρχική φιγούρα του Ζαράστρο», όπως αναφέρει σε σημείωμά της η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.
Ακολουθεί απόσπασμα της όπερας «Ο Μαγικός Αυλός» από τη Βασιλική Όπερα στο Λονδίνο
Την ΚΟΑ διευθύνει η Κάτια Μολφέση (στο παρακάτω βίντεο), τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Ισίδωρος Σιδέρης, τα σκηνικά-κοστούμια ο Γιάννης Κατρανίτσας, τη χορογραφία επιμελήθηκε ο Διονύσης Τσαφταρίδης, τους φωτισμούς σχεδίασε ο Κώστας Μπλουγουράς.
Συμμετέχουν η Χορωδία της ΕΡΤ σε διδασκαλία και διεύθυνση Μιχάλη Παπαπέτρου και η Χορωδία Δήμου Αθηναίων σε διδασκαλία και διεύθυνση Σταύρου Μπερή. Στη μουσική προετοιμασία ο Δημήτρης Γιάκας και η Ελένη Νικολαΐδη.
Ο Μαγικός Αυλός – Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης»), 21 & 22 Δεκεμβρίου, 20:30, 210 7282333
