Στους Ινδιάνους και την εξόντωσή τους, στο χρήμα και την απληστία εστιάσαμε στη νέα ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε με τίτλο «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού» την οποία παρακολουθήσαμε σε πανελλήνια πρώτη, στον κινηματογράφο «Ιντεάλ», στο πλαίσιο του 29ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας». Βασισμένη στο μπεστ σέλερ βιβλίο του Ντέιβιντ Γκραν, η ταινία ξεσκεπάζει το χρονικό μιας σειράς δολοφονιών οι οποίες εκτυλίχθηκαν στην επαρχία Όσειτζ της Οκλαχόμα πριν περίπου έναν αιώνα και, όπως απεδείχθη, ήταν όλες τους κομμάτια μιας ευρύτερης συνομωσίας με σκοπό την εξουδετέρωση των γηγενών και την καπηλεία των περιουσιών τους.
Στον ιστορικό κινηματογράφο του κέντρου της Αθήνας δεν έπεφτε καρφίτσα κατά την προβολή του σκορσεζικού έπους, το αίνιγμα για την ταυτότητα του ανθισμένου φεγγαριού δόθηκε από τα πρώτα λεπτά της ταινίας: οι Όσειτζ «τον ήλιο τον λένε παππού, το φεγγάρι μητέρα» ακούμε τον Λεονάρντο ντι Κάπριο. Εκτιμώ ότι, κατά την αντιστροφή των όρων, το ανθισμένο φεγγάρι είναι γυναίκα «ανθισμένη» λόγω της ηλικίας στην οποία βρίσκεται αλλά και «ανθισμένη» οικονομικά. Όσο για τους δολοφόνους, όπως προκύπτει και από τον πληθυντικό αριθμό, είναι πολλοί, σχεδόν κάθε ανδρική παρουσία στην ταινία, πλην των αυτόχθονων.
Διάρκειας 206’ (χωρίς διάλειμμα), η ταινία καταγράφει κατά συρροή φόνους αυτόχθονων, τη διπροσωπία των δολοφόνων και το σχέδιο εξόντωσης των Όσειτζ, τις ενέργειες των τελευταίων προκειμένου να ανακαλυφθούν οι δολοφόνοι, τον έρωτα ανάμεσα στους Όσειτζ και τους δυτικούς καθώς και τις προκαταλήψεις των Όσειτζ, που «δεν μιλούν πολύ», είναι «ο καλύτερος και πιο όμορφος λαός στον πλανήτη» αλλά «δεν ανήκαν ποτέ στις πολιτισμένες φυλές», όπως ακούμε στην ταινία.
Από την ταινία «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού». Πηγή φωτ.: Facebook/ Vogue
Το πολιτικό σχόλιο του Σκορσέζε για την εξόντωση των Όσειτζ είναι έντονο κατά τη δίκη που ξετυλίγεται στην ταινία, δια στόματος του προσώπου που εδρεύει: «όλες αυτές οι πεθαμένες γυναίκες είναι Ινδιάνες, σωστά; […] Ανάμεσα στο σχέδιο ήταν να σκοτώσετε κι εκείνη (σ.σ την Ινδιάνα σύζυγό του) για τα πετρέλαιά της;».
«Κέρδισε το δίκαιο» ακούμε με το πέρας του δικαστηρίου, αλλά δεν γίνεται αναφορά στους φόνους· «οι Όσειτζ. Ο χρόνος τους τελείωσε. Πρέπει να ανακτήσουμε τον έλεγχο», είναι η φράση που προηγείται της εκκίνησης του σχεδίου εξόντωσής τους. Μέσω αυτού του περιστατικού – της «γενοκτονίας» των Όσειτζ– ο Αμερικανός σκηνοθέτης σχολιάζει το πέρασμα της Αμερικής από την εποχή της Άγριας Δύσης στον κόσμο που ανατέλλει με τον ερχομό του 20ου αιώνα, ενός κόσμου που έχει κλίση προς το κέρδος με όποιο κόστος.
Η σταδιακή επικράτηση του ανατέλλοντος δυτικού τρόπου ζωής αλλά και το ανεπτυγμένο «εγώ» των δολοφόνων απαντώνται σε φράσεις όπως «να με λες βασιλιά», «έφτασε ο ήρωας πολέμου», «ενώνουμε αυτές τις οικογένειες και η περιουσία πάει στη σωστή κατεύθυνση, έρχεται σ’ εμάς», «το χρήμα μου αρέσει, ναι».
Από την ταινία «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού». Πηγή φωτ.: Facebook/ Vogue
Ερμηνευτικά, διακρίνουμε το δίδυμο Ρόμπερτ ντε Νίρο και Λεονάρντο ντι Κάπριο, στις κοινές τους εμφανίσεις δεν απουσιάζουν στιγμές συγκρατημένου χιούμορ τόσο από τις εκφράσεις του προσώπου τους αλλά και του τρόπου με τον οποίο επικοινωνούν υποδυόμενοι (σ.σ στην ταινία) τον θείο και τον ανιψιό, αντίστοιχα. Μία από τις σκηνές αυτές αφορά στην αντίδραση των Όσειτζ όταν οι δολοφονίες έχουν αυξηθεί και αμφότεροι (θείος και ανιψιός) περνούν οδικώς από τη γειτονιά τους: «- Τι είναι αυτό; (με απορία) - Φώτα φόβου: βάζουν φώτα για να μείνει ο δολοφόνος μακριά».
Από την ταινία «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού». Πηγή φωτ.: Facebook/ Vogue
Από πλευράς συναισθημάτων και αντίστοιχων εκδηλώσεων ξεχωρίζουμε την ερμηνεία της Λίλι Γκαλντσόουν στον ρόλο της αυτόχθονης Μόλι· ένας ήπιος χαρακτήρας που «το κακό κυκλώνει την καρδιά» της περνώντας από δοκιμασίες: από τη χαρά στο πένθος για την απώλεια αγαπημένων προσώπων, κατόπιν το άγχος για την επιβίωση και τη δική της ζωή έως την απογοήτευση.
Ένα ακόμη σχόλιο δια μέσου της ταινίας η φθορά που μεταφέρει στον άνθρωπο το χρήμα και η νοσηρή επιθυμία απόκτησης περαιτέρω εξουσίας, πόσω μάλλον όταν διακατέχεται από επεκτατικές βλέψεις δίχως να υφίσταται μετάνοια για τη σειρά εγκλημάτων. Εν προκειμένω, δεν είναι μόνο ο αφανισμός μιας φυλής αλλά και ο αφανισμός της ανθρωπιάς χάριν του κέρδους, όπως και το πέρασμα από την Άγρια Δύση στη νέα Αμερική – όπως στο τελευταίο αναφερθήκαμε πιο πάνω.
Το σενάριο της «ντυμένης» με γουέστερν ταινίας, στοιχεία, υπογράφουν οι Μάρτιν Σκορσέζε, Έρικ Ροθ και Νταίηβιντ Γκραν, ακούγεται μουσική του Ρόμπι Ρόμπερτσον.
* Η ταινία «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού» κυκλοφορεί στους ελληνικούς κινηματογράφους από τις 19 Οκτωβρίου (ΗΠΑ, 20 Οκτωβρίου)
Κεντρική φωτ.: Από το poster της ταινίας «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού». Πηγή φωτ.: Movie Planet
