«Mε τί καρδιά, με τί πνοή,/ τι πόθους και τί πάθος,/ πήραμε τη ζωή μας· λάθος!/ κι αλλάξαμε ζωή». Από τους πιο όμορφους και μελοποιημένους στίχους της ελληνικής ποίησης οι παραπάνω, αποτελούν την τελευταία στροφή του ποιήματος «Άρνηση» του Γιώργου Σεφέρη (1900-1971) και ανακαλούνται με αφορμή τη σημερινή ημέρα (20/9) που συμπληρώνονται 53 χρόνια από την εκδημία του Έλληνα ποιητή, δοκιμιογράφου και διπλωμάτη, του πρώτου τιμηθέντα με Νόμπελ Λογοτεχνίας, το 1963.
Μοναδική η ποίηση του Σεφέρη δεν χρειάζεται «επετείους» για να τιμηθεί, αλλά συντροφεύει καθημερινά τον μυημένο στην ποίηση, την οποία ο Σεφέρης υπηρέτησε με τιμιότητα και αφοσίωση. «Σκύβοντας» το αναγνωστικό κοινό στα ποιήματά του και κάνοντας «στάση» στις στροφές και τους στίχους του, αφουγκράζεται –ανάμεσα σε άλλα– τον ήπιο τόνο των ποιημάτων και τη φροντίδα της γλώσσας, τις αγωνίες που διατρέχουν την ανθρωπότητα εις το διηνεκές, την αίσθηση του σκηνικού καθώς και έναν τόνο απαισιοδοξίας. Ας μη λησμονούμε ότι η Ποίηση γεννιέται από μιαν ανάγκη, εάν δεν υπήρχε μία τρόπον τινά θλίψη, μία αίσθηση εις μάτην, δεν θα μετουσιώνονταν σε τέχνη, δεν θα είχαμε δημιουργήματα, απαυγάσματα της ψυχής.
«Σ’ αυτό τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται», όπως είχε τονίσει –μεταξύ άλλων– κατά την ομιλία του στην απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας. Από τις «Μέρες Γ' 1934-1940» ανακαλούμε τη «σκέψη του παροδικού που σε παραλύει. Σπίτια, θάνατοι, χωρισμοί. Η ζωή του ανθρώπου είναι καμωμένη από καιρούς. Καιρός να σπείρεις, καιρός να θερίσεις, καιρός της θλίψης, καιρός της χαράς, καιρός της αγάπης, καιρός της μοναξιάς. Αν το σκεφτείς έτσι, θα μπορέσεις και στη χαμηλότερη στιγμή να στηριχτείς, γιατί κι αυτή θα ανήκει σ’ έναν από τους καιρούς της ζωής σου».
Η θέση του Σεφέρη είναι ξεχωριστή και στην παγκόσμια λογοτεχνία, μιας και η Ποίηση, η αληθινή Ποίηση – αυτή που «μιλά» στο κοινό, δεν έχει σύνορα. Μεταφράζεται και διαβάζεται και σε άλλες γλώσσες όπως και ποιήματα του Σεφέρη. Ο ίδιος δε, είχε υπάρξει (και) μεταφραστής, υπογράφοντας –μεταξύ άλλων– τις εκδόσεις «Θ. Σ. Έλιοτ, Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα» (Ίκαρος, Αθήνα, 1949), «Θ. Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησιά» (Ίκαρος, Αθήνα, 1963), «Αντιγραφές» (Ίκαρος, Αθήνα, 1965).
Είχε εμφανιστεί στα ελληνικά γράμματα το 1931 με τη συλλογή «Στροφή», προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις στους λογοτεχνικούς κύκλους, με ακόλουθα τα έργα «Η Στέρνα», «Μυθιστόρημα», με το οποίο και καθιερώθηκε ως μείζων ποιητής. Έπειτα από δεκαετίες ποιητικής δραστηριότητας, «έφυγε» από τη ζωή στις 20 Σεπτεμβρίου 1971 και η κηδεία του, μεσούσης της Δικτατορίας, αποτέλεσε μια μεγάλη εκδήλωση διαμαρτυρίας κατά του δικτατορικού καθεστώτος, ύστερα και από τη δημόσια δήλωση του ποιητή το 1969 εναντίον της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, που είχε μεταδοθεί από την ελληνική υπηρεσία του BBC.
Υπήρξε ποιητής αλλά όχι αποκομμένος από την πραγματικότητα, η ποίησή του άφησε το σημάδι της και εξακολουθεί να το αφήνει σε όσους διαβάζουμε ξανά στίχους της και όσους την ανακαλύπτουν πρώτη φορά. Η ποίησή του δεν σβήστηκε όταν «ωραία φύσηξεν ο μπάτης», ο πανδαμάτωρ χρόνος είναι το πιο αυστηρό «τεστ» για το εάν η ποίηση ενός δημιουργού εξακολουθεί να αγγίζει την ψυχή, είναι διαχρονική.
Με αφορμή την επέτειο θανάτου του Γιώργου Σεφέρη, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα επεισόδιο της σειράς εκπομπών του Γ.Σολδάτου «Η περιπέτεια ενός ποιήματος» αφιερωμένο στη μελοποίηση του ποιητικού έργου του Σεφέρη από τον Μίκη Θεοδωράκη.
Υπενθυμίζεται ότι ο Γ. Σεφέρης γεννήθηκε στη Σμύρνη στα 1900, εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα το 1914, σπούδασε Νομικά στο Παρίσι και ακολούθησε διπλωματική καριέρα, έως το 1962, οπότε και αφοσιώθηκε στο λογοτεχνικό του έργο.
Πηγή κεντρικής φωτ.: Facebook/ Πρόσωπα
