Σε στάδιο υλοποίησης εισέρχεται η ίδρυση του Διαχρονικού Μουσείου Τρικάλων, μετά την ολοκλήρωση των μελετών που χρηματοδοτήθηκαν από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του υπουργείου Πολιτισμού. Το σύνολο των μελετών έγιναν από το υπουργείο Πολιτισμού, από την Διεύθυνση Μελετών και Έργων Μουσείων και αφορούν στο έργο αποκατάστασης του παλαιού κελύφους, του κτιρίου ΤΑΞ.ΥΠ (π. Ταξιαρχία Υποστηρίξεως), ενώ η μουσειολογική και μουσειογραφική από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων. Η υλοποίηση του έργου έχει δρομολογηθεί να χρηματοδοτηθεί από το Περιφερειακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας-ΕΣΠΑ 2021-2027, με προϋπολογισμό άνω των 12.000.000 ευρώ.
«Στόχος του υπουργείου Πολιτισμού είναι να αναβαθμίσει και να πολλαπλασιάσει τους κρίκους της μεγάλης αλυσίδας των μουσείων της χώρας μας, ώστε να προβάλλεται η ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία κάθε τόπου, υπό το πρίσμα της βιώσιμης διαχείρισης. Αυτόν τον σχεδιασμό υπηρετεί και η δημιουργία του Διαχρονικού Μουσείου, στις εγκαταστάσεις της π. ΤΑΞ.ΥΠ στα Τρίκαλα», σημειώνει, μεταξύ άλλων, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Όπως διευκρινίζει: «Στο κτίριο, της πρώην Ταξιαρχίας Υποστηρίξεως, αλλά και στον άμεσα περιβάλλοντα χώρο που περιήλθε στο υπουργείο Πολιτισμού, μετά την υπογραφή –τον Δεκέμβριο 2020– της σύμβασης εκμίσθωσης των κτιρίων, για 99 χρόνια, μεταξύ των υπουργείων Εθνικής Άμυνας και Πολιτισμού, προβλέπεται να αναπτυχθεί η ιστορία και η αρχαιολογία της πόλης, από την απώτατη αρχαιότητα, ως και τους νεώτερους αιώνες. Παράλληλα, αξιοποιείται το υπάρχον κτιριακό απόθεμα στην πόλη των Τρικάλων και αναδεικνύεται το π. Στρατόπεδο Πούλιου.
»Συγχρόνως, το Διαχρονικό Μουσείο, με το συγκρότημα του Οσμάν Σαχ, το Κουρσούμ Τζαμί, το Μουσείο Τσιτσάνη, τα κατάλοιπα της Αρχαίας Τρίκκης και του Ασκληπιείου θα αποτελέσουν μια μοναδική πολιτιστική διαδρομή, στον πυρήνα της πόλης, άμεσα συνδεδεμένη με την καθημερινότητα των πολιτών και την οικονομική ανάπτυξη της. Ευχαριστώ διαχρονικά την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Περιφερειάρχη Δημήτρη Κουρέτα για τη συνεργασία στην ίδρυση του Διαχρονικού Μουσείου Τρικάλων. Η πόλη αποκτά έναν επιπλέον πολιτιστικό πόλο και έναν εξαιρετικά σημαντικό αναπτυξιακό πόρο».
Η μελέτη
Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, η μελέτη για την επισκευή, τον εκσυγχρονισμό και τη μετατροπή του κτιρίου σε Μουσείο, στοχεύει στη δομική και λειτουργική αναβάθμιση του υφιστάμενου κελύφους όπως και στην προσαρμογή του, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός σύγχρονου Μουσείου. Συγκεκριμένα, αφορά:
- Στον εκσυγχρονισμό της λειτουργικότητας του κτιρίου, με αναβάθμιση της εσωτερικής διαρρύθμισης, προκειμένου να στεγάσει τη νέα χρήση
- Στη δομική και εν γένει οικοδομική αποκατάστασή του, ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις, βάσει του κανονιστικού πλαισίου
- Στην εγκατάσταση των απαραιτήτων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και εν γένει υποδομών που απαιτεί η λειτουργία ενός σύγχρονου Μουσείου
- Στην ενεργειακή αναβάθμιση και στην προσαρμογή του κτηρίου στις τεχνικές απαιτήσεις - προδιαγραφές με τις οποίες επιτυγχάνεται η βέλτιστη ενεργειακή απόδοση
- Στην εξασφάλιση της προσβασιμότητας ΑμεΑ σε όλους τους χώρους του κτιρίου.
Φωτορεαλιστική απεικόνιση κεντρικής αίθουσας. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Υπενθυμίζεται ότι το Διαχρονικό Μουσείο Τρικάλων ιδρύεται στο κτίριο που στέγαζε στο παρελθόν το Στρατηγείο και την Ταξιαρχία Υποστηρίξεως του Α΄ Σώματος Στρατού, στο στρατόπεδο «Ταγματάρχου Πούλιου», γνωστό ως ΤΑΞ.ΥΠ Τρικάλων. Η κατασκευή του στρατοπέδου που ξεκίνησε το 1929 και ολοκληρώθηκε ύστερα από μία δεκαετία, βρίσκεται στις παρυφές του λόφου Προφήτη Ηλία, κοντά στον παραδοσιακό οικισμό «Βαρούσι» και κάτω από το βυζαντινό κάστρο της πόλης.
Πρόκειται για προπολεμικό κτίριο, το οποίο, αν και αρχικά προοριζόταν για νοσοκομείο, αξιοποιήθηκε σε στρατιωτικές λειτουργίες. Το τετραώροφο κτίριο παραχωρήθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας με σκοπό να φιλοξενήσει το Διαχρονικό Μουσείο Τρικάλων και τις υποστηρικτικές λειτουργίες του, μαζί με την περιβάλλουσα έκταση 4.750 τ.μ περίπου. Η κατάσταση διατήρησής του επέβαλε τη δομική, ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμισή του αλλά και την εξασφάλιση καθολικής προσβασιμότητας στα ΑμεΑ, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις για την επανάχρησή του, ως μουσειακό κέλυφος.
Κτίριο πρώην ΤΑΞ.ΥΠ στα Τρίκαλα. Υφιστάμενη κατάσταση. Πηγή: ΥΠΠΟ
Η μόνιμη έκθεση αρχαιοτήτων του Διαχρονικού Μουσείου Τρικάλων προβλέπεται να αναπτυχθεί στον πρώτο όροφο του κτιρίου, με συνολικό εμβαδόν περίπου 580 τ.μ. Οργανώνεται σε τρεις ενότητες, ακολουθώντας τη διάρθρωση των χώρων, με την εισαγωγική ενότητα στο κέντρο και δύο μεγάλες αίθουσες εκατέρωθεν. Ο σχεδιασμός της έκθεσης δεν απαιτεί δομικές παρεμβάσεις στο κέλυφος. Το παραχωρηθέν κτίριο πρόκειται να στεγάσει, στους δύο ανώτερους ορόφους, τα γραφεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Τρικάλων και τους απαιτούμενους υποστηρικτικούς χώρους, όπως υποδοχή, πωλητήριο, βεστιάριο, αναψυκτήριο, χώρο εκδηλώσεων, αποθήκες, εργαστήρια συντήρησης, λοιπές βοηθητικές υπηρεσίες.
Φωτορεαλιστική απεικόνιση κεντρικής αίθουσας έκθεσης. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Κύριο μορφολογικό - μουσειογραφικό στοιχείο, το οποίο ενισχύει την αίσθηση της τοπογραφίας της περιοχής, αποτελούν οι μικρότερες και οι μεγαλύτερες εκθεσιακές κατασκευές, με τη γεωμετρία τους να παραπέμπει αφαιρετικά στο ανάγλυφο της περιοχής, στους γήλοφους–μαγούλες, της πεδιάδας και τους υψηλότερους ορεινούς όγκους. Ο εκθεσιακός εξοπλισμός του Μουσείου αποτελείται από προθήκες και βάθρα, ειδικές κατασκευές, για την τοποθέτηση των εκθεμάτων, καθώς και εξοπλισμό ψηφιακών εφαρμογών. Ο σχεδιασμός του εξοπλισμού του εποπτικού υλικού και η εν γένει διάταξη ων εκθεμάτων, επιτρέπουν την προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο.
Κεντρική φωτ.: Φωτορεαλιστική απεικόνιση εξωτερικής όψης κτηρίου και περιβάλλοντος χώρου. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
