Η Λίλη Τσίγκου, ανιψιά του ζωγράφου Θάνου Τσίγκου, μοιράζεται με το φιλότεχνο κοινό ένα σπάνιο «ομαδικό πορτρέτο». Μέσω του φωτογραφικού λευκώματος με τίτλο «Ατελιέ καλλιτεχνών - Χάος και έμπνευση» (εκδ. Πατάκη), παρουσιάζει τα καλλιτεχνικά εργαστήρια των: Στέφανου Δασκαλάκη, Ειρήνης Ηλιοπούλου, Πέτρου Καραβέβα, Μιχάλη Μαδένη, Βασίλη Νικολαΐδη, Βασίλη Παπανικολάου, Κυριάκου Ρόκκου, Γιώργου Ρόρρη, Ρουμπίνας Σαρελάκου και του γλύπτη Βάσου Καπάνταη (1924-1990) που σφράγισε με το εργαστήρι – και το δημόσιο έργο του – τη Νέα Σμύρνη.
Εκεί όπου η ιδέα μετουσιώνεται σε έργο, οι καλλιτέχνες «μιλάνε» χωρίς λόγια. Το ατελιέ είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Ένας κόσμος που ανασαίνει για την τέχνη, εισπνέει και εκπνέει. Έτσι περιγράφει τη λειτουργία του ένας ζωγράφος, σαν τη ζωοδότρα αναπνοή. Όσα υπάρχουν στο εργαστήρι, έχουν βαθύτερη σχέση με τα έργα του δημιουργού. Και καθώς η τέχνη απαιτεί μοναξιά, γι’ αυτό πολλοί χαρακτηρίζουν το ατελιέ «άβατο».
Στο εργαστήριο της Ρουμπίνας Σαρελάκου. Φωτ.: Λίλη Τσίγκου
Είναι σπάνιο να βρεθεί κανείς στο άδυτο του καλλιτέχνη, να τον δει να κινείται στον οικείο του χώρο, στο «κουκούλι» του. Εδώ ακριβώς έγκειται η αξία του λευκώματος. Στο ατελιέ, η κάμερα της Τσίγκου γίνεται συλλέκτης εντυπώσεων και ο ίδιος ο καλλιτέχνης το μοντέλο που μπαίνει στο φωτογραφικό κάδρο. Σε αυτές τις «προσωπογραφίες», ο δημιουργός και όσα τον περιβάλλουν ορίζουν ένα σύμπαν.
Όμως στον φακό της η Τσίγκου δεν «στήνει» πορτρέτα∙ σέβεται την παρουσία του καλλιτέχνη κι επιχειρεί να αιχμαλωτίσει το βλέμμα του στον χώρο – το φως, τα προσωπικά αντικείμενα, την «αταξία» που μόνο αυτός γνωρίζει – αλλά και την υφή των χρωμάτων, τη στιγμή που με όλες του τις αισθήσεις «πέφτει» επάνω στον καμβά ή στο ακατέργαστο υλικό. Ο φακός συλλαμβάνει κάποιες από τις καθημερινές τελετουργίες των εικαστικών και οι ιστορίες τους διαπλέκονται με τα ζωγραφικά ή γλυπτά έργα, με τρόπο που συνυφαίνει το καλλιτέχνημα με τον εσωτερικό κόσμο των πρωταγωνιστών. Έτσι, «φανερώνει» το πρόσωπο πίσω από το έργο.
Στο εργαστήριο του Τίμου Μπατινάκη. Φωτ.: Λίλη Τσίγκου
Εκτός από τα επεξηγηματικά κείμενα της ίδιας της Τσίγκου, στο βιβλίο εισάγουν τον αναγνώστη ο καθηγητής James Hall, που ειδικεύεται στην ιστορία των καλλιτεχνικών ατελιέ από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς και ένα testimonial του φωτογράφου Τάσου Βρεττού προς τη Λίλη Τσίγκου. Η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη και ο ζωγράφος Στέφανος Δασκαλάκης προσφέρουν ένα βλέμμα για τη σχέση φωτογραφίας και ζωγραφικής, ενώ ο καλλιτέχνης Γιώργος Ρόρρης κουβεντιάζει με τη δημιουργό του λευκώματος την καλλιτεχνική του πορεία. Μια πολύτιμη περιγραφή, τέλος, σε κάθε ατελιέ παρέχει ο γιατρός Νίκος Παΐσιος.
Το εξώφυλλο του βιβλίου. Πηγή φωτ.: Εκδόσεις Πατάκη/ patakis.gr/
Μεταφρασμένο και στ’ αγγλικά, το λεύκωμα βγάζει με εξωστρέφεια μια αντιπροσωπευτική ομάδα της καλλιτεχνικής μας σκηνής στο διεθνές εικαστικό στερέωμα.
Κεντρική φωτ.: Ο Στέφανος Δασκαλάκης στο εργαστήριό του. Φωτ. Λίλη Τσίγκου
