Στην εορταστική ατμόσφαιρα των ημερών, τα καφέ της Φωκίωνος Νέγρη μοιάζουν να συντονίζονται με το καλό κλίμα. Υπάρχει προσμονή για τη νέα χρονιά, τα γέλια από τις παρέες αντηχούν πιο δυνατά.
Κι όμως, μια παρουσία ακριβώς από κάτω, στην «άλλη Αρκαδία» του Σωτήρη Φέλιου, μοιάζει να υποσκάπτει τη γενική ευεξία. Μόνος ανάμεσα σε μόνους, με βλέμμα χαμένο στα «δικά του», ο Φραντς Κάφκα έναν αιώνα μετά τον θάνατό του, μεταφέρει το ερώτημα της ανθρώπινης ύπαρξης στις μέρες μας. Έτσι τον είδε ο Τάσος Αριδάς, αυτήν την κουβέντα έστησε μαζί του στο υπόγειο, φιλότεχνο στέκι.
Άποψη της έκθεσης στο 16 της Φωκίωνος Νέγρη. Δεξιά, σε πρώτο πλάνο, ο Κάφκα του Τάσου Μισούρα
Η τελευταία εκθεσιακή πρόταση του γνωστού συλλέκτη συγκεντρώνει μια φουρνιά έργων από Έλληνες δημιουργούς με επίκεντρο τον συγγραφέα που δεν ζει ανάμεσά μας, αλλά έχει αφήσει «ανοιχτούς λογαριασμούς».
«Ο Κάφκα σε υποχρεώνει να τον ξαναδιαβάσεις. Κι εδώ βρίσκεται όλη του η τέχνη. Οι λύσεις του, η έλλειψη κάθε λύσης, υπαγορεύουν εξηγήσεις που, χωρίς να είναι ξεκαθαρισμένες απαιτούν, για να φανούν βάσιμες, να ξαναδιαβαστεί η ιστορία κάτω από ένα καινούριο πρίσμα» μας λέει ο Καμύ, ένας άλλος υμνητής του παράλογου, που κι αυτός έβαλε τον εαυτό του συνομιλητή με τον Τσεχοεβραίο. Παρόμοια, η αφιερωματική έκθεση στον Κάφκα δεν εξαντλείται μια φορά. Μπορείς να την επισκεφθείς ξανά και ξανά και πάλι να φύγεις με νέα ερωτήματα.
Ποια η θέση του ανθρώπου στο αχανές σύμπαν του παραλόγου; Πώς μπορούμε να συλλάβουμε την ταυτότητα όταν όλα γύρω μας αλλάζουν; Είναι ίσως κάποια από τα ερωτήματα για τα οποία μας υποψιάζει ο τίτλος της έκθεσης «Κ. ή ο συλλογικός τρόμος του ατομικού».
Στη χρήση του εικαστικού λόγου ως εργαλείου αφήγησης, τα έργα – κυρίως ζωγραφική, φωτογραφία και μια εγκατάσταση του Δημ. Χαντζόπουλου - λειτουργούν ως «κεφάλαια» ενός ημερολογίου που γίνεται καθρέφτης του Κ, αλλά και της δικής μας γενιάς. Το γεγονός δηλαδή λειτουργεί, όχι ως μια απόπειρα ερμηνείας μιας αλλοτινής εποχής, αλλά ως ανοιχτός διάλογος με τον Κ. Η επέτειος είναι μόνο αφορμή να τον συναντήσουμε ως ερώτημα ανοιχτό που εξακολουθεί και πλανιέται ανάμεσά μας.
Ικρίωμα για μια κουκκίδα φως, του Χρήστου Μποκόρου
Μόνη συμβουλή για τον επισκέπτη του αφιερώματος, το βλέμμα του Καμύ: «Ο πιο σίγουρος τρόπος για να το συλλάβει κανείς είναι να μην το προκαλεί, να πλησιάζει το έργο χωρίς προκατάληψη και να μη ζητάει να βρει τη μυστική του ροή. Ιδιαίτερα για τον Κάφκα, το σωστότερο είναι να συμμετέχεις στο παιχνίδι του, να πλησιάζεις το δράμα εξωτερικά και το μυθιστόρημα απ’ τη μορφή του».
Στην «παρέα» του Κάφκα θα συναντήσετε τους: Τάσο Αριδά, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Μαριλίτσα Βλαχάκη, Στέφανο Δασκαλάκη, Θεόφιλο Κατσιπάνο, Αλέκο Λεβίδη, Μιχάλη Μανουσάκη, Τάσο Μαντζαβίνο, Τάσο Μισούρα, Εμμανουήλ Μπιτσάκη, Χρήστο Μποκόρο, Κωνσταντίνο Παπαμιχαλόπουλο, Κώστα Παπανικολάου, Γιώργο Ρόρρη, Πόπη Τσουκάτου, Μισέλ Φάις, Δημήτρη Χαντζόπουλο.
Το Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025 – τελευταία ημέρα της έκθεσης – η υπεύθυνη της συλλογής Φέλιου, Δώρα Βασιλάκου, θα πραγματοποιήσει στη Φωκίωνος Νέγρη 16, δωρεάν ξενάγηση στις 12:30.
