Διαβάζουμε τη βαρύγδουπη είδηση, ότι στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης «θα ξεδιπλωθεί το πλαίσιο της κυβερνητικής παρέμβασης προκειμένου να δοθεί πραγματική ανάσα σε χιλιάδες νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, τόσο εξαιτίας των ακριβών ενοικίων, όσο και εξαιτίας της έλλειψης σπιτιών στην αγορά».
Μήπως όμως πριν από το ξεδίπλωμα του πλαισίου της κυβερνητικής παρέμβασης, θα έπρεπε κάπου να διαβάσουμε και να μάθουμε τις βασικές παραδοχές και τα πραγματικά δεδομένα του προβλήματος.
Για παράδειγμα, να μάθουμε τον αριθμό των ακινήτων που «λείπουν» από την αγορά. Πόσα και σε ποιες περιοχές; Πόσο μεγαλύτερη είναι η ζήτηση από την προσφορά; Πόσες κατοικίες ζητούνται προς ενοικίαση και πόσες κατοικίες αντίστοιχα προσφέρονται προς ενοικίαση; Σε ποια μέρη της Ελλάδας εντοπίζεται η υψηλότερη ζήτηση και η χαμηλότερη προσφορά και σε ποια μέρη υπάρχει σχετική εξισορρόπηση των τάσεων; Ποιοι ζητούν να ενοικιάσουν κατοικίες; Οι φοιτητές; Τα νέα ζευγάρια; Οικογένειες με παιδιά; Δημόσιοι υπάλληλοι που μετατίθενται εποχιακά; Ποιο είναι το μέγεθος των κατοικιών που ζητούνται προς ενοικίαση;
Να μάθουμε ποιο ενοίκιο θεωρείται ακριβό, ποιο φθηνό και ποιο δίκαιο; Να μάθουμε ποιοι όροι των συμβολαίων εκμίσθωσης δρουν αποτρεπτικά στην ενοικίαση ακινήτων; Να μάθουμε σε ποια σημεία το υπάρχον νομικό σύστημα στρεβλώνει τις ενοικιάσεις κατοικιών, κάνοντας τη σχέση ενοικιαστών και ιδιοκτητών δύσκολη;
Εάν λοιπόν δεν έχει γίνει μια ρεαλιστική καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και των δεδομένων του προβλήματος της στέγης, το πιθανότερο είναι, ότι όσα διπλώματα ή ξεδιπλώματα και να επιχειρήσει η κυβέρνηση, να μην δοθεί μια επαρκής λύση. Αλλά αντίθετα να επιχειρηθεί ένα μπάλωμα με έντονο επικοινωνιακό χαρακτήρα. Ένα κυνήγι μαγισσών. Δυο μαγισσών για την ακρίβεια. Αφ’ ενός της μάγισσας των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb και αφ’ ετέρου της μάγισσας των ιδιοκτητών που ζητούν υψηλά μισθώματα.
Επομένως, το ξεδίπλωμα της κυβερνητικής παρέμβασης ξεκινάει δίχως να ξέρουμε ούτε πόσες κατοικίες λείπουν από την αγορά, αλλά ούτε και ποιο είναι το «δίκαιο» ύψος των ενοικίων. Τέλεια.
Γνωρίζουμε άραγε τον αριθμό των κλειστών και μη ενοικιαζόμενων ιδιωτικών κατοικιών; Γνωρίζουμε τον αριθμό των κατοικιών που ανήκουν στο Δημόσιο που παραμένουν ανεκμετάλλευτες; Είναι λέει από 200.000 έως 600.000 ακίνητα. Μη επαρκής ωστόσο απάντηση για τον σχεδιασμό οποιασδήποτε κυβερνητικής παρέμβασης.
Γνωρίζουμε τα δεδομένα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις; Ναι. Με σχετική ακρίβεια, που απορρέει από τα στοιχεία της AirDNA και της HostHub, ο αριθμός των κατοικιών που μισθώνονται στα πλαίσια της οικονομίας του διαμοιρασμού, φτάνει στην Αθήνα τις 17.000 και στη Θεσσαλονίκη τις 5.000. Άραγε εάν με ένα νόμο και ένα άρθρο καταργηθεί η βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb, θα λυθεί το θέμα το οικιστικό πρόβλημα της χώρας; Φυσικά και όχι.
Ωστόσο, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να προχωρήσει σε παρεμβάσεις με την κλασσική μέθοδο που ακολουθούν οι κυβερνήσεις που ασπάζονται τον κρατισμό. Έτσι μας ενημερώνει ότι στις βραχυχρόνιες μισθώσεις θα έρθουν αλλαγές στη λειτουργία της αγοράς, με παρεμβάσεις κυρίως φορολογικού χαρακτήρα με αυξημένους συντελεστές, αλλά και ρυθμιστικού χαρακτήρα με αριθμητικούς και χρονικούς περιορισμούς.
Εκτός από τις προαναφερθείσες παρεμβάσεις το κράτος υπόσχεται να δημιουργήσει «ένα νέο μητρώο για τη δημόσια ανάρτηση στοιχείων ακινήτων, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια στην αγορά». Η πλατφόρμα θα περιλαμβάνει «πληροφορίες για τις τιμές πώλησης και ενοικίασης», με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την παροχή καλύτερης πληροφόρησης στο κοινό. Λες και το στεγαστικό πρόβλημα στη χώρα οφείλεται στη φοροδιαφυγή!
Μόνο θλίψη προκαλούν λοιπόν οι εξαγγελίες που έχουν διαρρεύσει σχετικό με το ξεδίπλωμα της κυβερνητικής παρέμβασης. Μιας παρέμβασης που στερείται πραγματικών δεδομένων, αλλά βρίθει εμμονικών φορολογικών μέτρων.
Ποιος είναι τελικά ο στόχος της παρέμβασης; Πόσες περισσότερες κατοικίες θα βρεθούν προς ενοικίαση; Σε ποια επίπεδα θα διαμορφωθούν τα νέα ενοίκια; Θα είναι επαρκής ο αριθμός των προσφερομένων κατοικιών; Θα είναι φθηνά τα νέα ενοίκια;
Υπάρχει η λαϊκή ρήση: «Ή στραβός είναι ο γιαλός, ή στραβά αρμενίζουμε». Στην περίπτωση της κυβερνητικής παρέμβασης σχετικά με το στεγαστικό πρόβλημα, δεν έχει γίνει ούτε καν η χαρτογράφηση του γιαλού. Οπότε δεν έχουμε ιδέα προς τα πού αρμενίζουμε.
