Τους λόγους για τους οποίους η ελληνική οικονομία θα καταγράψει ισχυρή ανάπτυξη φέτος και το 2023 εξηγεί με συνέντευξη που παραχώρησε στο Liberal η Andreea Moraru, επικεφαλής της EBRD σε Ελλάδα – Κύπρο. Η ίδια περιγράφει τους τομείς που έλκουν τις επενδύσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και σκιαγραφεί το αποτύπωμα των επενδύσεων της EBRD στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Τέλος, σημειώνει πως το επενδυτικό κλίμα για την Ελλάδα έχει βελτιωθεί αισθητά.
Η EBRD επενδύει συστηματικά στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Ποιες άλλες πρωτοβουλίες να αναμένουμε έως το τέλος της χρονιάς;
Στην EBRD, εστιάζουμε στην επέκταση του ιδιωτικού τομέα, στη βιώσιμη ενέργεια, στην ανάπτυξη υποδομών και στην ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, που αποτελούν και τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής μας για την Ελλάδα.
Συνεργαζόμαστε επίσης με την κυβέρνηση της Ελλάδας για την υποστήριξη της εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και την επακόλουθη διάθεση χρηματοδότησης στην ελληνική οικονομία.
Το πρόγραμμά μας συνδυάζει δάνεια συνολικών ποσών μέχρι και 500 εκατ. ευρώ με ευνοϊκούς όρους που θα διαχειρίζεται η EBRD στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης, με χρηματοδότηση συνολικού ύψους έως και 500 εκατ. ευρώ από την EBRD και από ιδιώτες επενδυτές και εμπορικές τράπεζες για να επιτύχει σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.
Ως μέρος αυτού του προγράμματος και μέχρι το τέλος του 2025, θα επικεντρωθούμε σε πέντε στρατηγικούς πυλώνες: πράσινες επενδύσεις, ψηφιακή μετάβαση, εξαγωγές, έρευνα και ανάπτυξη, συγχωνεύσεις, εξαγορές και συνεργασίες.
Μέχρι στιγμής, έχουμε υποστηρίξει δύο πολύ σημαντικές συμφωνίες στο πλαίσιο του προγράμματος: 10 εκατ. ευρώ στην ελληνική εταιρεία συσκευασιών Α. Χατζόπουλος Α.Ε. και 150 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη των υποδομών οπτικής ίνας του ΟΤΕ.
Επιπλέον, πρόσφατα ξεκινήσαμε το πρόγραμμα Star Venture στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του οποίου υποστηρίζουμε επτά νεοφυείς επιχειρήσεις (Cyclopt, BIOPIX-T, Mobito, Terracom, Natech, InAccel και Keyvoto).
Επίσης, καθώς η υποστήριξη της ανάπτυξης της κεφαλαιαγοράς στην Ελλάδα αποτελεί μία από τις στρατηγικές μας προτεραιότητες για τη χώρα, επιθυμούμε να υποστηρίξουμε περαιτέρω εκδόσεις ομολόγων εάν το επιτρέπουν οι συνθήκες.
Σε ποιους τομείς στρέφετε το επενδυτικό σας ενδιαφέρον;
Οι πράσινες επενδύσεις είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα μας. Η EBRD στοχεύει να γίνει μια κατά πλειοψηφία πράσινη τράπεζα και στην Ελλάδα βλέπουμε πολλές ευκαιρίες στους τομείς της βιώσιμης ενέργειας και των έργων υποδομών.
Για παράδειγμα, πέρυσι, περισσότερες από τις μισές επενδύσεις μας είχαν περιβαλλοντολογικό χαρακτήρα και περιλάμβαναν επενδύσεις σε πράσινα ομόλογα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πράσινα κτίρια, μεταξύ άλλων.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι ένας άλλος σημαντικός τομέας για εμάς. Έχουμε υποστηρίξει τον τραπεζικό τομέα με πολλούς τρόπους, μεταξύ άλλων με την επίλυση των υψηλών επιπέδων κόκκινων δανείων.
Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η επέκταση του ιδιωτικού τομέα της χώρας είναι επίσης στις προτεραιότητές μας.
Πώς αξιολογείτε την ελληνική οικονομία; Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο υψηλός πληθωρισμός επηρεάζουν την ανάπτυξη στη χώρα;
Η άνοδος των τιμών της ενέργειας μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία είναι ένδειξη της υψηλής εξάρτησης ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών από ορυκτά καύσιμα, ιδιαίτερα από το φυσικό αέριο, μεγάλο μέρος του οποίου προέρχεται από τη Ρωσία.
Από τη δημιουργία της, η EBRD έχει υιοθετήσει μια φιλόδοξη προσέγγιση όσον αφορά τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Αυτή η κρίση υπογραμμίζει ξεκάθαρα πόσο σημαντική είναι αυτή μας η προσέγγιση. Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των σχεδίων ενεργειακής απόδοσης, όχι μόνο θα επιτρέψει τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, αλλά επίσης, από στρατηγικής απόψεως, θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης ορισμένων χωρών στις οποίες έχει παρουσία η Τράπεζα.
Στην Ελλάδα, η ανάπτυξη του ΑΕΠ προβλέπεται στο 5,2% για το 2022 συνολικά και στο 2,2% το 2023, σύμφωνα με τις τελευταίες μας προβλέψεις που δημοσιεύτηκαν την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου, με την ανάπτυξη να υποστηρίζεται εν μέρει από την υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται τόσο από δάνεια, όσο και από επιχορηγήσεις, στα πλαίσια του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ.
Έπειτα από μια σημαντική ανάκαμψη μετά την πανδημία το 2021, η ελληνική οικονομία συνέχισε να σημειώνει ισχυρή ανάπτυξη το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η χαμηλή βασική επίδραση των lockdown το πρώτο εξάμηνο του 2021 εξηγεί μέρος αυτής της υψηλής ανάπτυξης από έτος σε έτος, αλλά η επέκταση προήλθε επίσης από την έντονη ιδιωτική κατανάλωση και την αύξηση των κρατικών δαπανών. Οι εξαγωγές συνέχισαν επίσης να έχουν υψηλές επιδόσεις, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας που τώρα πλησιάζουν εκείνες της Γερμανίας ως μερίδιο του ΑΕΠ.
Ο τουριστικός τομέας συμβάλλει σημαντικά για άλλη μια φορά στην ανάπτυξη φέτος, με τη σεζόν στο σύνολό της να αναμένεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2019, που αποτέλεσε έτος-ρεκόρ. Επίσης, η ανεργία συνέχισε να μειώνεται, φθάνοντας το 12,3% τον Ιούνιο του 2022.
Ωστόσο, ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί σημαντικά το 2022, φθάνοντας το 11,3% τον Ιούλιο. Η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή μέτρα για να βοηθήσει στην άμβλυνση της κρίσης κόστους ζωής, συμπεριλαμβανομένων επιδοτήσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για την κάλυψη του αυξανόμενου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, επιδοτήσεων για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους για τα ευάλωτα νοικοκυριά, μια τρίμηνης επιδότησης καυσίμων για οικογένειες χαμηλού εισοδήματος και μειωμένο ΦΠΑ στα μέσα μαζικής μεταφοράς (που ήδη ίσχυε κατά τη διάρκεια της κρίσης του Covid-19, αλλά παρατάθηκε έως τον Δεκέμβριο του 2022).
Πολλές πολυεθνικές επενδύουν στην Ελλάδα, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την Google. Έχει αλλάξει το επενδυτικό κλίμα και γιατί;
Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην Ελλάδα από τότε που ξεκινήσαμε να επενδύουμε στη χώρα πριν από επτά χρόνια. Η Ελλάδα έχει ήδη καταβάλει αξιοσημείωτες προσπάθειες για την ανάκαμψη της οικονομίας της και τη μετατροπή της σε ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.
Είμαστε πολύ χαρούμενοι που βλέπουμε τώρα μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα και πιστεύω ότι αυτό αποτελεί απόδειξη των δυνατοτήτων της χώρας.
Ο τεχνολογικός τομέας της χώρας αναπτύσσεται γρήγορα. Είμαστε περήφανοι που υποστηρίξαμε μερικές πολύ επιτυχημένες και καινοτόμες εταιρείες, όπως η Pollfish, η Viva Wallet και η Hellas Direct, καθώς και έργα στον τομέα της ενέργειας, των υποδομών και της αστικής ανάπλασης.
Τέλος, τα τελευταία επτά χρόνια τι κεφάλαια έχετε διαθέσει στην ελληνική οικονομία;
Η EBRD έχει επενδύσει περισσότερα από 6 δισ. ευρώ σε σχεδόν 100 έργα σε διάφορους τομείς της ελληνικής οικονομίας, από τότε που ξεκινήσαμε να λειτουργούμε εδώ το 2015.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με τις περισσότερες επενδύσεις της EBRD και πέρυσι ήταν μια χρονιά -ρεκόρ καθώς επενδύσαμε 838 εκατ. ευρώ σε 20 έργα.
