Κρίνοντας από τα μηνύματα που εκπέμπει ο χώρος της τρομοκρατίας και τη γενικότερη αναβάθμιση αυτών των οργανώσεων, η ειδικός στη Διεθνή Ασφάλεια, Μαίρη Μπόση, θεωρεί βέβαιο ότι θα δούμε σύντομα και νέα «χτυπήματα».
Η ώσμωση της τρομοκρατίας με το οργανωμένο έγκλημα, όπως λέει με αφορμή τη βομβιστική επίθεση στο υπ. Εργασίας επί της οδού Σταδίου, φουντώνει, οι δράστες έχουν όλοι και μεγαλύτερη πρόσβαση σε οπλισμό, ενώ γνωρίζουν όλο και καλύτερα τη χρήση, τη δράση και την αποτελεσματικότητα των εκρηκτικών υλών.
Ταυτόχρονα κρούει το καμπανάκι του κινδύνου για τη χαλάρωση, όπως λέει, της ενασχόλησης των διωκτικών αρχών με αυτού του είδους τις οργανώσεις και την εκ των υστέρων αφύπνιση, αφού συμβεί το γεγονός.
Η κα. Μπόση που ειδικεύεται σε θέματα πολιτικής βίας και διεθνούς ασφάλειας, εξηγεί ότι αυξάνεται συνεχώς η ευκολία στρατολόγησης νέων μελών. Και στο παιχνίδι μπαίνουν όλο και πιο νεαρής ηλικίας άτομα τα οποία αποκτούν ενεργό επιχειρησιακή συμμετοχή. Επίσης, στις τάξεις των οργανώσεων αυτών αυξάνεται συνεχώς και ο αριθμός των γυναικών οι οποίες διεκδικούν την ισότητα μέσα στη βία, δηλαδή σε λάθος βάση.
Τελευταίως κάνουν την εμφάνισή τους νέες τρομοκρατικές οργανώσεις. Είμαστε μπροστά σε μια νέα γενιά τρομοκρατίας, κα. Μπόση;
Δε θα έλεγα ότι έχουμε νέας γενιάς τρομοκρατία, αλλά την εξέλιξη, τη μετάλλαξη και την αναβάθμιση της. Εδώ και αρκετά χρόνια η τρομοκρατία στην Ελλάδα μας δείχνει ότι αναβαθμίζεται και ότι έχει φτάσει σε ένα σημείο, που την καθιστά ικανή και διατεθειμένη να δώσει περισσότερα δείγματα γραφής. Αυτά που έχουμε δει μέχρι σήμερα είναι η αρχή.
Τι εννοείτε με το «περισσότερα δείγματα γραφής»;
Έχουμε ήδη μια κινητικότητα στο συγκεκριμένο χώρο. Κρίνοντας τόσο από τα τελευταία χτυπήματα, όσο και από τις προκηρύξεις, ο χώρος αυτός μας έχει ενημερώσει ότι θα επανέλθει, ότι θα υπάρξει συνέχεια, ότι θα δούμε νέα «χτυπήματα» στο μέλλον.
Αυτό που εγώ γνωρίζω είναι ότι οι δράστες αυτού του τύπου γνωρίζουν τη χρήση, τη δράση και την αποτελεσματικότητα των εκρηκτικών υλών. Αυτό σημαίνει ότι έχουν πρόσβαση σε όπλα και εκρηκτικά, το λένε τόσο με τις προκηρύξεις, όσο και με τις πράξεις τους. Αυτό με τη σειρά του συνδέεται και με την έξαρση του εγκλήματος στην Ελλάδα. Η κινητικότητα λοιπόν αυτή θα συνεχιστεί.
Η πρόσβαση σε όπλα και εκρηκτικά σημαίνει όσμωση με το οργανωμένο έγκλημα;
Τέτοια όσμωση με το οργανωμένο έγκλημα και αλλαγές στο χώρο έχουν καταγραφεί εδώ και πάρα πολύ καιρό. Αυτές οι πολλές αλλαγές, που θα έπρεπε να έχουν χτυπήσει πιο έντονα το καμπανάκι στις διωκτικές αρχές, είναι η κάθετη αύξηση εγκλήματος, η μετάλλαξη των εννοιών της τρομοκρατίας όπως και του χώρου, η κάθετη αύξηση διακίνησης παράνομων όπλων και εκρηκτικών, η μεγάλη ευκολία στη χρήση τους, τις σχέσεις της τρομοκρατίας με το έγκλημα. Είναι προφανές από που προέρχονται τα όπλα και ο εξοπλισμός για τους εκρηκτικούς μηχανισμούς.
Είχατε μιλήσει παλαιότερα για την αυξανόμενη ευκολία στρατολόγησης. Εκτιμάτε ότι η τάση αυτή συνεχίζεται;
Έχω επισημάνει κατ’ επανάληψη, τη μείωση των ηλικιών, δηλαδή ότι στο παιχνίδι μπαίνουν όλο και πιο νεαρά άτομα. Εκεί έξω υπάρχει ένας αρκετά μεγάλος χώρος στρατολόγησης ατόμων για εκπαίδευση και ενεργό επιχειρησιακή συμμετοχή. Η στρατολόγηση είναι ευρύτατη και αυτό αποδεικνύεται από το προφίλ των συλλήψεων, όπου πολλές φορές βλέπουμε το άτομο που εμπλέκεται σε τρομοκρατικές ενέργειες να έχει παρελθόν παραβατικής συμπεριφοράς τόσο σε ταραχές στα γήπεδα, όσο και στο οργανωμένο έγκλημα. Επίσης, στις τάξεις των οργανώσεων αυτών έχει αυξηθεί και ο αριθμός των γυναικών οι οποίες διεκδικούν την ισότητα μέσα στη βία, δηλαδή σε λάθος βάση.
Παλαιότερα είχατε επίσης πει ότι η τρομοκρατία στην Ελλάδα δεν έχει ιδεολογία. Εξακολουθείτε να επιμένετε σε αυτή την άποψη;
Η τρομοκρατία του 21ου αιώνα δεν έχει ιδεολογία, έχει πλέον μεταλλαχθεί σε κάθε επίπεδο, τόσο σε ότι αφορά τον τρόπο δράσης και έκφρασης, όσο και τις στρατολογήσεις. Δίχως τα αριστερά ιδεολογικά πρόσημα προηγούμενων δεκαετιών και με «φτωχότερο» λεξιλόγιο από όσους αυτοπροσδιορίζονται ότι ανήκουν στο χώρο. Εχουμε να κάνουμε με μια νέα σοδειά ανθρώπων που δεν έχει τις παρελθούσες λογικές και γνώσεις.
Το βλέπουμε ευρύτερα αυτό και ένα παράδειγμα αφορά τον αναρχικό χώρο. Ελάχιστα άτομα σήμερα στην Ελλάδα γνωρίζουν την αναρχική ιδεολογία, δηλαδή έχουν μπει στον κόπο να διαβάσουν τις σχολές σκέψης. Συντριπτικά όμως πολλά άτομα χρησιμοποιούν τη λέξη και αυτοταυτίζονται με την αναρχία, χωρίς να την γνωρίζουν.
Τα νέα αυτά «χτυπήματα», που όπως είπατε νωρίτερα δεν αποκλείεται να δούμε στο μέλλον, μπορεί να αποκτήσουν πιο βίαια μορφή;
Τα πάντα είναι ανοικτά, αν και κρατώ προς το παρόν μια επιφύλαξη. Το γεγονός ότι πριν από την τρομοκρατική επίθεση της Κυριακής είχαν προηγηθεί δύο προειδοποιητικά τηλεφωνήματα δείχνει την πρόθεση να μην έχουμε αθώα θύματα. Και αυτό εκ των πραγμάτων τοποθετεί τη συγκεκριμένη οργάνωση στη λεγόμενη ακροαριστερή τρομοκρατία, καθώς η ακροδεξιά και η θρησκευτική, ποτέ δεν παίρνουν πρώτα τηλέφωνο για να προειδοποιήσουν ότι στο τάδε συγκεκριμένο σημείο επίκειται χτύπημα. Το διπλό τηλεφώνημα πριν την έκρηξη στην οδό Σταδίου δείχνει ότι η «Επαναστατική Ταξική Αυτοάμυνα», όπως αποκαλείται, «θέλει» να δείξει ότι ανήκει σε συγκεκριμένο χώρο.
Σημειωτέον ότι οι οργανώσεις αυτού του τύπου αλλάζουν πολύ συχνά ονόματα. Το κείμενο της προκήρυξης θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε αν είναι πράγματι πρωτοεμφανιζόμενη ή πρόκειται για παραλλαγή υφιστάμενης, αφού μέσα από το γραπτό λόγο τα κοινά σημεία είναι εμφανή.
Σε διάστημα πάντως ενός μηνός είχαμε δύο βομβιστικά χτυπήματα. Το Δεκέμβριο στην έδρα των ΜΑΤ στο Γουδί, και τώρα επί της Σταδίου, έξω από το υπ. Εργασίας. Γιατί τώρα; Επιχειρούν να εκμεταλλευτούν κάποιο τάιμινγκ;
Το πολιτικό σκεπτικό των οργανώσεων αυτό είναι ένα κλειστό κύκλωμα, δεν συναντά πουθενά το σκεπτικό της κοινωνικής πλειοψηφίας. Μην επιχειρείτε ερμηνείες με βάση την κοινή λογική.
Μιλάμε για παράλληλα σύμπαντα. Έχουν το σκεπτικό ότι «εκδικούνται» και «τιμωρούν» το κράτος, τους θεσμούς και τα όργανα του. Μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια πολύ μικρή μειοψηφία, ωστόσο θεωρούν ότι αντανακλούν ένα ακόμη μεγαλύτερο κοινωνικό κομμάτι. Το κοινωνικό σύνολο φυσικά και δεν δείχνει τέτοια αντανακλαστικά, ωστόσο εδώ μιλάμε για μια άλλη προσέγγιση.
Είμαι βέβαιη, και θα το δείτε, ότι η προκήρυξη που θα ακολουθήσει την βομβιστική επίθεση στο υπ. Εργασίας, θα κινείται στο ίδιο ύφος με εκείνη της αποκαλούμενης «Ένοπλης Προλεταριακής Δικαιοσύνης» μετά την τοποθέτηση βόμβας κοντά στην έδρα των ΜΑΤ, στο Γουδί.
Το ανησυχητικό πάντως είναι ότι τέτοιες οργανώσεις δεν είναι λίγες, τα τελευταία χρόνια δίνουν συνεχώς ικανοποιητικά δείγματα γραφής, τα οποία αναβαθμίζονται σταδιακά και είναι πανελλαδικά. Αυτό που με προβληματίζει είναι ότι οι υπηρεσίες ενός κράτους οφείλουν να προλαμβάνουν και όχι να αφυπνίζονται αφού συμβεί το γεγονός.
Θεωρείτε ότι έχει χαλαρώσει η ενασχόληση των Αρχών με τις νέου τύπου αυτές τρομοκρατικές οργανώσεις;
Αρκετά. Θεωρώ ότι όταν υπάρχει μια γενικότερη αναταραχή παγκόσμια, τάσεις που πολλές φορές λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία και παράλληλα ρεύματα με ένταση στο λόγο και στις πράξεις, θα έπρεπε οι αρχές να είναι πιο ενεργές. Αν εργάζονταν συστηματικά προς αυτή τη κατεύθυνση οι αρμόδιες υπηρεσίες, θα προλάβαιναν καταστάσεις. Θεωρώ ότι δεν το κάνουν σε ικανοποιητικό βαθμό.
*Η Μαίρη Μπόση είναι Καθηγήτρια στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Ειδικεύεται σε θέματα διεθνούς πολιτικής βίας και διεθνούς ασφάλειας.
