Τις συνέπειες της ουκρανικής αντεπίθεσης στα ρωσικά εδάφη του Κουρσκ και του Σούμι αναλύει σε συνέντευξή του στο Liberal ο αντιστράτηγος ε.α. Λάμπρος Τζούμης.
Όπως εκτιμά ο ίδιος, η ουκρανική εισβολή επί ρωσικού εδάφους είναι από μόνη της εξαιρετικά σημαντική, σε ό,τι αφορά το επικοινωνιακό σκέλος, καθώς στέλνει ένα σημαντικό μήνυμα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, λέγοντας απλά ότι «έχω τη δυνατότητα να χτυπήσω τη Ρωσία μέσα στο έδαφός της».
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο των ΗΠΑ στο ουκρανικό ζήτημα, ο Λ. Τζούμης τον χαρακτηρίζει κομβικής σημασίας, καθώς «εάν εκλεγεί ο Τραμπ και ισχύσουν όλα όσα είχε πει, ότι ''εγώ θα σταματήσω τον πόλεμο'', σταματώντας τη στήριξη προς την Ουκρανία, τότε η κατάσταση θα αλλάξει και, η Ουκρανία αλλά και η ΕΕ θα δεχθούν ισχυρή πίεση».
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Κύριε Τζούμη, τι σηματοδοτεί η ξαφνική επίθεση των ουκρανικών δυνάμεων στις περιοχές του Σούμι και του Κουρσκ; Θα επιφέρει ουσιαστικά επιχειρησιακά αποτελέσματα κατά την άποψή σας; Είχε η Ουκρανία την έγκριση των Συμμάχων γι’ αυτή την κίνηση;
Πρόκειται για μια επιχείρηση περιορισμένης κλίμακας που σίγουρα δεν μπορεί να αλλάξει την πορεία του πολέμου, ούτε και να φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα, εκτός του να αναγκάσει τη Ρωσία να εμπλέξει στρατιωτικές δυνάμεις που τις χρησιμοποιεί αλλού, όπως για παράδειγμα στο Ντονέτσκ, ή τις έχει σε εφεδρείες.
Και ανέφερα ότι είναι περιορισμένης κλίμακας, γιατί χρησιμοποιούνται δύο έως τρεις ουκρανικές ταξιαρχίες. Για να σας το εξηγήσω καλύτερα, με αυτό τον αριθμό ταξιαρχιών δεν μπορείς να διεξαγάγεις μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αλλάξεις την πορεία του πολέμου.
Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμίσω σε αυτό το σημείο ότι η ουκρανική εισβολή επί ρωσικού εδάφους είναι από μόνη της εξαιρετικά σημαντική, σε ό,τι αφορά το επικοινωνιακό σκέλος. Κι αυτό, γιατί υπάρχει είσοδος σε ρωσικές περιοχές: το Κίεβο – και κατ’ επέκταση ο Ζελένσκι – στέλνει ένα σημαντικό μήνυμα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, λέγοντας απλά ότι «έχω τη δυνατότητα να χτυπήσω τη Ρωσία μέσα στο έδαφός της».
Σκεφθείτε το εξής: Αν η ουκρανική αντεπίθεση διεξαγόταν σε μια περιοχή από αυτές που είχαν καταλάβει οι Ρώσοι, δεν θα ήταν το ενδιαφέρον τόσο σημαντικό όπως τώρα. Επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή, η διεθνής κοινή γνώμη και το διεθνές ενδιαφέρον είναι στραμμένο στη Μέση Ανατολή. Και με δεδομένο ότι μπορεί να υπάρξει κλιμάκωση της έντασης εκεί, κανείς δεν θα ασχολείτο με την Ουκρανία σε λίγο διάστημα.
Συνεπώς, λοιπόν, με τον τρόπο αυτό, ο Ζελένσκι στρέφει τα φώτα της δημοσιότητας στην περιοχή, όπου μαίνεται ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και εκτιμώ ότι από όλο αυτό ο ίδιος επωφελείται.
Τώρα, ως προς αυτό που με ρωτάτε, για το ζήτημα της έγκρισης της εισβολής από πλευράς Συμμάχων, εκείνο που γνωρίζω είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να ζητήσουν εξηγήσεις ως προς την εκτέλεση της όλης επιχείρησης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν χαρακτήρισε την ουκρανική εισβολή ως «μεγάλη πρόκληση». Κατά τη γνώμη σας, εκτιμάτε πως η απάντηση των ρωσικών δυνάμεων θα είναι σκληρή κι αν ναι με τι τρόπο πιστεύετε πως θα εκδηλωθεί;
Προφανώς και για τη Μόσχα αλλά και προσωπικά για τον Πούτιν συνιστά πρόκληση, επειδή ακριβώς, όπως σας προανέφερα, η αντεπίθεση έγινε μέσα σε ρωσικό έδαφος. Αυτό είναι που προκαλεί.
Τώρα οι Ρώσοι, από την πλευρά τους, καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτή την αντεπίθεση, ήτοι να σταματήσουν την ουκρανική προέλαση και να απωθήσουν τα ουκρανικά στρατεύματα.
Δεν βλέπω, όμως, διάθεση των Ρώσων να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις πέραν των εδαφών που έχουν καταλάβει, παρά τις δηλώσεις που γίνονται από ρωσικής πλευράς, όπως για παράδειγμα τον πρώην πρόεδρο και πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβιέντεφ, που υποστήριξε ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα φτάσουν μέχρι το Κίεβο. Αυτές δεν είναι τίποτε άλλο παρά δηλώσεις που αφορούν το καθαρά επικοινωνιακό μέρος και δεν είναι ουσιαστικές.
Κατεστραμμένο σπίτι έπειτα από βομβαρδισμό από την ουκρανική πλευρά στη ρωσική πόλη Σούντζα, στην περιοχή Κουρσκ. Πηγή: Governor of Kursk region telegram channel via AP
Σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν προχωρήσει 10 χλμ. μέσα στη Ρωσία. Την ίδια ώρα, ο Ζελένσκι με δήλωσή του την Πέμπτη, ανέφερε «κάνουμε τα πάντα για να επιτύχουμε μια δίκαιη ειρήνη το συντομότερο δυνατό». Πόσες πιθανότητες υπάρχουν, όμως, ώστε να συμβεί κάτι τέτοιο;
Είναι πάρα πολύ δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο, κύριε Παναγόπουλε, εάν η Ουκρανία δεν αποδεχθεί τον εδαφικό της ακρωτηριασμό. Δηλαδή, τα εδάφη τα οποία έχουν καταλάβει οι Ρώσοι – και τα κατέλαβαν με πόλεμο – δεν πρόκειται να τα επιστρέψουν. Από εκεί ξεκινάει το όλο πρόβλημα. Αν θυμάστε, όταν πρωτοξεκίνησαν οι ρωσικές επιχειρήσεις, η Μόσχα είχε θέσει τρεις στόχους:
1. Την «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας, με στόχο την αλλαγή του καθεστώτος, κάτι που τελικώς δεν το κατάφερε.
2. Την αποστρατιωτικοποίηση, ήτοι την καταστροφή των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, που και εδώ απέτυχε και
3. την ουδετεροποίηση, δηλαδή το να μην υπάρξει εισδοχή της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει αμφίβολο.
Τα εδάφη που κατέλαβαν οι Ρώσοι διά της βίας δεν πρόκειται να επιστρέψουν, άρα ως εκ τούτου είναι εξαιρετικά δύσκολη η επίτευξη ειρήνης. Η μοναδική περίπτωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενδεχόμενη λήξη του πολέμου, θα ήταν εάν και εφόσον οι ΗΠΑ αποφάσιζαν να αλλάξουν στάση απέναντι στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, ενδεχομένως με μια αλλαγή σε επίπεδο ηγεσίας.
Για παράδειγμα, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ γίνει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, έχοντας ήδη δηλώσει πως θα σταματήσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, τότε μπορεί να δούμε σημαντικές αλλαγές.
Πώς πιστεύετε ότι θα διαμορφωθεί στο εξής ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και της ΕΕ μετά και την εισβολή των ουκρανικών δυνάμεων στο ρωσικό έδαφος;
Επικοινωνιακά, ο Ζελένσκι θα χρησιμοποιήσει στο έπακρο την εισβολή για να ζητήσει περαιτέρω βοήθεια. Σε ό,τι αφορά την ΕΕ, εξ όσων γνωρίζω, έχει παράσχει στην Ουκρανία βοήθεια ύψους 108 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ποσό.
Θα συνεχιστεί η παροχή βοήθειας και στήριξης προς το Κίεβο, αλλά εάν αποσυρθούν οι ΗΠΑ, τότε τα πράγματα γίνονται δύσκολα. Πιστεύω ότι δεν θα μπορέσει η ΕΕ να αντέξει μια τέτοια πίεση και να σηκώσει όλο αυτό το βάρος. Γι’ αυτό, λοιπόν, το καθοριστικό σημείο, ο καθοριστικός παράγοντας είναι το τι θα συμβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες τον ερχόμενο Νοέμβριο, οπότε και θα διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές.
Πρώτον, εάν εκλεγεί ο Τραμπ και ισχύσουν όλα όσα είχε πει, ότι «εγώ θα σταματήσω τον πόλεμο», σταματώντας τη στήριξη προς την Ουκρανία, τότε η κατάσταση θα αλλάξει.
Διαφορετικά, θα συνεχιστεί αυτός ο διαρκής πόλεμος φθοράς, ο οποίος δημιουργεί προβλήματα και στην ΕΕ και σίγουρα δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει τον κρίσιμο παράγοντα των ανθρωπίνων απωλειών, καθώς σκοτώνονται άνθρωποι. Δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.
Τελικά, πιστεύετε ότι οδηγούμαστε σε μια νέα φάση του πολέμου; Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Όχι, δεν νομίζω ότι αλλάζει κάτι. Το πρόβλημα στην Ουκρανία είναι ότι παρά το γεγονός ότι το Κίεβο δέχεται πάρα πολύ μεγάλη βοήθεια (οικονομική και στρατιωτική), μια νέα φάση του πολέμου θα μπορούσε να υπάρξει, αν και μόνο αν οι Ουκρανία ενεργοποιούσε τις ένοπλες δυνάμεις της, με σκοπό την ανάκτηση των εδαφών που έχασε από τη Ρωσία. Δεν πρόκειται, όμως, να συμβεί κάτι τέτοιο, γιατί δεν έχει τις εφεδρείες, σε αντίθεση με τους Ρώσους που έχουν απεριόριστο αριθμητικά προσωπικό, το οποίο και εμπλέκουν συνεχώς.
