Πώς μπορούμε να υπολογίσουμε και να παρακολουθήσουμε τον περιβαλλοντικό και κλιματικό αντίκτυπο των βιο-προϊόντων χρησιμοποιώντας Τεχνητή Νοημοσύνη, blockchain και ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων; Η απάντηση βρίσκεται στο ARGONAUT: Μια καινοτόμο πρωτοβουλία που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Horizon Europe.
Στόχος του έργου είναι να παρέχει στους παραγωγούς ένα έξυπνο εργαλείο για την ακριβή μέτρηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των βιο-προϊόντων (bio-based products), δηλαδή των προϊόντων που φτιάχνονται από υλικά βιολογικής προέλευσης όπως φυτά, αντί για ορυκτά καύσιμα ή άλλες μη ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, τα βιο-προϊόντα (π.χ. βιοπλαστικά, βιοκαύσιμα, βιολογικά λιπάσματα κ.α.) μπορούν να έχουν περιβαλλοντικό και κλιματικό αποτύπωμα λόγω των διαδικασιών που εμπλέκονται στην παραγωγή, μεταφορά και συσκευασία τους. Ακόμα και αν προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές, οι παρακάτω παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το αποτύπωμά τους.
Το ARGONAUT, αναπτύσσει το «JASON» ένα καινοτόμο εργαλείο βασισμένο στην τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο θα επιτρέπει την ανάλυση του περιβαλλοντικού και κλιματικού αντίκτυπου των βιο-προϊόντων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.
Πώς το ARGONAUT υποστηρίζει τις βιώσιμες πρακτικές στην Ευρώπη
Η ανάπτυξη του «JASON», έχει ως στόχο να δώσει στους παραγωγούς τη δυνατότητα να συγκρίνουν διαφορετικές μεθόδους παραγωγής και εφοδιαστικής αλυσίδας, να βελτιστοποιήσουν τη χρήση των πόρων και να μετρούν με ακρίβεια το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Με αυτόν τον τρόπο, το ARGONAUT ενδυναμώνει του μικρούς και μεσαίους παραγωγούς δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επιλέξουν τις πιο βιώσιμες λύσεις.
Επιπλέον, το έργο ενσωματώνει τεχνολογία blockchain, διασφαλίζοντας διαφανή και ασφαλή ιχνηλασιμότητα των βιο-προϊόντων. Παράλληλα, τα ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να παρακολουθούν εύκολα την πορεία των προϊόντων τους, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και βελτιώνοντας τη συμμόρφωση με τα περιβαλλοντικά πρότυπα.
Οι λύσεις που προτείνει το έργο ARGONAUT θα δοκιμαστούν σε έξι αλυσίδες αξίας, οι οποίες χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
- Βιοϋλικά και βιοχημικά προϊόντα: Αυτές περιλαμβάνουν βιοπολυμερή από γεωργικά υποπροϊόντα, βιομεθάνιο από οργανικά απόβλητα και λύματα, καθώς και συμπληρώματα διατροφής από γεωργικά υποπροϊόντα
- Αγροδιατροφικός τομέας: Περιλαμβάνουν αλεύρι από σιτάρι, προϊόντα από επεξεργασία χόρτου, καθώς και οργανικά λιπάσματα από φυτικά απόβλητα.
Αυτή η στοχευμένη προσέγγιση επιτρέπει στο ARGONAUT να συμβάλει στην ανάπτυξη και υιοθέτηση λύσεων, ικανές να ενισχύσουν την κυκλική οικονομία και μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Συνεργασία για ένα βιώσιμο μέλλον
Το έργο ξεκίνησε επίσημα την 1η Ιανουαρίου 2025, ενώ η εναρκτήρια συνάντηση των εταίρων πραγματοποιήθηκε στις 15-16 Ιανουαρίου 2025, στην Αθήνα.
Στη συνάντηση συμμετείχαν εννέα εταίροι από έξι ευρωπαϊκές χώρες, με εξειδίκευση σε κλάδους όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το blockchain, η ανάλυση κύκλου ζωής των προϊόντων (Life Cycle Assessment - LCA), η επικοινωνία και δικτύωση με φορείς του κλάδου. Αυτή η διεπιστημονική συνεργασία διασφαλίζει την επιτυχία της αποστολής του ARGONAUT.
Ο Θάνος Μπαλαφούτης, συντονιστής του έργου από το Ινστιτούτο Βιο-Οικονομίας και Αγρο-Τεχνολογίας -ΕΚΕΤΑ, τόνισε:
«Η αξιολόγηση του περιβαλλοντικού και κλιματικού αντίκτυπου των βιο-προϊόντων, είναι απαραίτητη για τη μείωση της εξάρτησης από μη ανανεώσιμους πόρους, τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Αξιολογώντας με ακρίβεια την αλυσίδα αξίας των βιο- προϊόντων, μπορούμε να οδηγηθούμε σε πραγματικά βιώσιμες επιλογές».
