Η μελέτη που διεξήγαγε το 2018 ο ΟΟΣΑ «τρόμαξε» τον κόσμο, αφού προέβλεπε ότι περίπου το 14% των εργαζομένων διατρέχει υψηλό κίνδυνο να αντικατασταθεί από προηγμένο λογισμικό ή ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη μέσα στα επόμενα 15 χρόνια. Στην ίδια μελέτη σημειωνόταν ότι ένα άλλο 30% θα αντιμετωπίσει σημαντικές αλλαγές στα καθήκοντα που απαιτεί η εργασία του και, συνεπώς, θα πρέπει να αποκτήσει νέες δεξιότητες. Μάλιστα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι εργαζόμενοι με χαμηλή εξειδίκευση θα είναι αυτοί που θα επωμιστούν το κόστος του ψηφιακού μετασχηματισμού και της αυτοματοποίησης.
Ωστόσο, καθώς τα ρομποτικά συστήματα εξελίσσονται, ένα νέο «είδος» θα βρεθεί στο προσκήνιο. Ο λόγος για τα «Συνεργατικά ρομπότ» (Collaborative Robots - Cobots) που έχουν αρχίσει δειλά δειλά να παίρνουν τη θέση τους στις γραμμές παραγωγής. Και για πρώτη φορά θα δούμε μηχανές που δεν θα ανταγωνίζονται τους εργαζόμενους, αλλά θα τους βοηθούν σε δύσκολα καθήκοντα.
Εχουν το «πακέτο»
Ενώ τα βιομηχανικά ρομπότ είναι μαζί μας εδώ και αρκετό καιρό, από τη δεκαετία του 1960, το πρώτο cobot κατασκευάστηκε μόλις το 1996 από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Northwestern, Εντουαρντ Κόλγκεϊτ και Μάικλ Πέσκιν.
Τα cobots είναι ρομπότ σχεδιασμένα να λειτουργούν μαζί με τον άνθρωπο σε έναν κοινό χώρο εργασίας. Γι’ αυτό και οι προδιαγραφές ασφαλείας που τα συνοδεύουν είναι αυστηρότατες. Σε σύγκριση με τα συνηθισμένα βιομηχανικά ρομπότ, ενσωματώνουν μια σειρά μοναδικών χαρακτηριστικών: είναι πιο ακριβή, περισσότερο ευέλικτα, μικρότερα και σημαντικά φθηνότερα. Το σημαντικότερο πλεονέκτημά τους, όμως, είναι το «πακέτο» ευφυΐας και συνδεσιμότητας με το οποίο είναι εφοδιασμένα: προηγμένη τεχνολογία αισθητήρων, τεχνητή νοημοσύνη, χωρικός προσανατολισμός και ικανότητα αποστολής και λήψης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να ανταποκρίνονται σε μια ευρεία γκάμα καθηκόντων.
Σε βάθος χρόνου τα συνεργατικά ρομπότ θεωρείται ότι θα αποτελέσουν το όχημα μετάβασης από την 4η στην 5η Βιομηχανική Επανάσταση. Μάλιστα, το Industry 5.0 ενώ θα διατηρεί τα οφέλη της αυτοματοποίησης του Industry 4.0, θα επαναφέρει ταυτόχρονα τους ανθρώπους πίσω στις γραμμές παραγωγής. Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι τo Industry 5.0 θα στηριχτεί στον συνδυασμό εργαζόμενων υψηλής εξειδίκευσης και συνεργατικών ρομπότ, συνδυασμός που θεωρείται απαραίτητος για τη δημιουργία εξατομικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών.
Μια αγορά σε άνθηση
Σήμερα, τα cobots είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας βιομηχανικού αυτοματισμού. Εκθεση που συνέταξε το ΜΙΤ παρακολουθώντας εργοστάσιο συναρμολόγησης της BMW, διαπιστώνει πως όταν άνθρωποι και ρομπότ δουλεύουν δίπλα δίπλα, ο χρόνος αδράνειας των εργαζομένων μειώνεται κατά 85%.
Στο μεταξύ, η παγκόσμια αγορά συνεργατικών ρομπότ αναμένεται να φτάσει τα 10,2 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025, σύμφωνα με νέα μελέτη της Grand View Research, καταγράφοντας μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 44,5% κατά την περίοδο πρόβλεψης. Τη ζήτηση για περισσότερα cobots πυροδοτεί η αύξηση των επενδύσεων για αυτοματοποίηση των παραγωγικών διαδικασιών. Αυτοκινητοβιομηχανία και μεταποίηση είναι οι μεγαλύτεροι πελάτες cobots, με τη βιομηχανία συσκευασίας να ακολουθεί, σύμφωνα με την Grand View Research.
Επί του παρόντος, η αγορά cobot αποτελεί μικρό ποσοστό της συνολικής αγοράς ρομπότ. Συγκεκριμένα, τα έσοδα από τις πωλήσεις cobot ανέρχονται στο 5% του βιομηχανικού εξοπλισμού ρομπότ, ποσοστό που θα αυξηθεί ωστόσο στο 29% μέχρι το 2030.
Νέοι παίκτες στην αρένα
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 50 κατασκευαστές συνεργατικών ρομπότ σε όλο τον κόσμο, αλλά μόνο λίγες από αυτές τις εταιρείες έχουν μέχρι τώρα αναπτύξει τα προϊόντα τους σε ευρεία κλίμακα.
Με 37.000 πωλήσεις cobots παγκοσμίως, η δανέζικη Universal Robots είναι ο αδιαμφισβήτητος παγκόσμιος ηγέτης, ακολουθούμενη από την Techman της Ταϊβάν, με 10.000 τεμάχια και την Doosan από τη Νότια Κορέα με πάνω από 2.000 πωλήσεις. Η αμερικανική Precise Automation, η οποία έχει αναπτύξει μια προηγμένη λύση άμεσης κίνησης, θεωρείται ο πιο καινοτόμος κατασκευαστής cobots.
Σχεδόν 60 χρόνια μετά την πρώτη υλοποίηση βιομηχανικού ρομπότ σε γραμμή παραγωγής της General Motors, το τοπίο της σύγχρονης ρομποτικής έχει αλλάξει δραματικά. Τα ρομπότ στα εργοστάσια αποτελούν κανόνα, εκτελώντας επαναλαμβανόμενες, επικίνδυνες εργασίες αντί των ανθρώπων. Καθώς η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης, της Μηχανικής Μάθησης και της ολιστικής δικτύωσης μέσω του 5G βρίσκεται προ των πυλών, σε λίγα χρόνια τα σημερινά ρομπότ θα είναι ξεπερασμένα.
Τα ρομπότ του αύριο θα χρειάζονται να δουν μόνο μία φορά την εκτέλεση κάποιας εργασίας για να την κάνουν κτήμα τους ενώ θα μπορούν να συνυπάρχουν «ειρηνικά» με τους ανθρώπους συναδέλφους τους στον ίδιο χώρο. Η εποχή των cobots πλησιάζει.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο του Σαββάτου 7 Μαρτίου
