Οι μελετητές της αρχαιότητας πιστεύουν ότι βρίσκονται στα πρόθυρα μιας νέας εποχής ανάγνωσης κατεστραμμένων αρχαίων κειμένων, αφού ερευνητές, οπλισμένοι με Τεχνητή Νοημοσύνη, διάβασαν το κρυμμένο κείμενο ενός απανθρακωμένου κυλίνδρου που θάφτηκε όταν ο Βεζούβιος εξερράγη πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια.
Οι ανασκαφές του 18ου αιώνα ανακάλυψαν περισσότερα από 1.000 ολόκληρα ή μερικά κομμάτια πάπυρου από μία έπαυλη, που πιστεύεται ότι ανήκαν στον πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα, αλλά το μαύρο μελάνι ήταν αδιάβαστο στους απανθρακωμένους παπύρους και οι κύλινδροι θρυμματίστηκαν όταν οι ερευνητές προσπάθησαν να τους ανοίξουν.
Για το διάβασμα των παπύρων οργανώθηκε πέρυσι διαγωνισμός με έπαθλο ένα εκατ. δολαρίων, με υποστηρικτές εταιρείες τεχνολογίας από τη Σίλικον Βάλεϊ. Στόχος ήταν να διαβαστούν οι πάπυροι με προηγμένες μεθόδους αξονικής τομογραφίας και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Το διάβασμα έγινε σε δύο φάσεις. Πρώτα ελήφθησαν υψηλής ποιότητας απεικονίσεις σε αξονικό τομογράφο ενώ μετά χρειάστηκε να «ξετυλιχτούν» τα στρώματα του παπύρου, όπως ένα βιβλίο που έχει βραχεί και έχουν κολλήσει όλες οι σελίδες μεταξύ τους.
Επόμενο στάδιο ήταν η μηχανική εκμάθηση. Οι αλγόριθμοι έπρεπε να «μάθουν» να ξεχωρίζουν το μελάνι και τα σημάδια που αφήνει πάνω στον πάπυρο.
Σήμερα Δευτέρα ανακοινώθηκε ότι διαβάστηκαν περίπου 2.000 γράμματα, δηλαδή μερικές εκατοντάδες λέξεις στα ελληνικά. Είναι αρκετές για να γνωρίζουμε τον συγγραφέα, ενώ οι παπυρολόγοι που μελέτησαν το κείμενο που ανακτήθηκε από τον μαυρισμένο κύλινδρο έμειναν έκπληκτοι με το κατόρθωμα. Πιστεύουν ότι το κείμενο ανήκει στον Φιλόδημο, τον Επικούρειο φιλόσοφο.
«Από όσο μπορούμε να διαβάσουμε, μας μιλά για τις πηγές της απόλαυσης, θέματα που άρεσαν στον Φιλόδημο. Η ευχαρίστηση που βιώνουμε από ένα συνδυασμό στοιχείων προέρχεται από μεγάλαα ή τα μικρά, αναρωτιέται ο συγγραφέας. Μας δίνει, δηλαδή, ευχαρίστηση αυτό που κυριαρχεί στο μείγμα ή αυτό που είναι σπάνιο και λίγο; Στο τέλος επιτίθεται και στους φιλοσοφικούς του αντιπάλους που «δεν λένε τίποτα για την ηδονή, ούτε γενικά ούτε ειδικά», σύμφωνα με τον φιλόλογο Ρόμπερτ Φάουλερ.
Τελικός στόχος είναι να διαβαστεί το 85% του παπύρου και, έπειτα, να αυτοματοποιηθεί η διαδικασία της ανάγνωσης με έμφαση στα πιο δύσκολα κομμάτια.
