Χρησιμοποιώντας υλικά αιχμής και σύγχρονο αρχιτεκτονικό λογισμικό, ένα πρόγραμμα του University College του Λονδίνου επιδιώκει να ζωντανέψει γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση ως τρισδιάστατα αντικείμενα.
Η συνεργατική προσπάθεια, μεταξύ των τμημάτων Ανθρωπολογίας και Αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου, μοντελοποιεί και στη συνέχεια εκτυπώνει τρισδιάστατα τις γλώσσες - μεταξύ των οποίων τα Ταριανά του Αμαζονίου και τα Κουρδικά - με την ελπίδα να αναδείξει την πολυπλοκότητά τους, την αξία τους ως άυλη κληρονομιά και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν.
VIDEO: Using cutting edge materials and state of the art architectural software, a project at University College London is seeking to bring endangered or threatened languages to life as 3D objects. pic.twitter.com/IGiZ6ieIQg
— AFP News Agency (@AFP) February 17, 2023
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 7.000 καταγεγραμμένες γλώσσες που ομιλούνται σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, περίπου οι μισές από αυτές τις γλώσσες απειλούνται με εξαφάνιση. Μεταξύ 1950 και 2021, περίπου 230 γλώσσες εξαφανίστηκαν από την ανθρώπινη μνήμη. Περίπου 1.500 απειλούμενες και σπάνιες γλώσσες διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να χαθούν τον επόμενο αιώνα.
Οι συνέπειες της γλωσσικής απώλειας -γνωστή και ως γλωσσοκτονία- γίνονται αισθητές σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας την ταυτότητα και την ευημερία, καθώς και τον πολιτισμό και τη γλωσσική ποικιλομορφία.
Επαναπροσδιορισμός της γλώσσας
Τρισδιάστατη αποτύπωση Αγγλικών (αριστερά) και Ταριάνα (δεξιά)Credit: Mike Lucibella
Η γλώσσα σε επίπεδο εικόνας αποτυπωνόταν μέχρι τώρα μόνο με τη μορφή που υπαγορεύεται από το σύστημα γραφής μας - ως λέξεις σε μια σελίδα ή ως ήχος. Όμως το «σχήμα» των φυσικών γλωσσών της ανθρωπότητας και η υψηλής διάστασης μορφή τους μένει να διερευνηθεί πλήρως και να μοντελοποιηθεί ως οπτικό υλικό - παρόμοια με το πώς φανταζόμαστε τη διπλή έλικα του DNA.
Αντί να ακούμε μόνο μια ηχογράφηση, οι επιστήμονες κατέστησαν τώρα δυνατό να χειριζόμαστε ένα γλωσσικό απόσπασμα και με φυσικό τρόπο, κατασκευάζοντας τρισδιάστατα εκτυπωμένα μοντέλα με βάση τα γλωσσικά πρότυπα και τη γραμματική.
Στο πλαίσιο μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature's Humanities and Social Sciences Communications, οι επιστήμονες διερεύνησαν πώς η δομή της γλώσσας μπορεί να αναπαρασταθεί σε 3D χρησιμοποιώντας λογισμικό που χρησιμοποιείται συνήθως για παιχνίδια, ταινίες και βίντεο animation.
Για να δημιουργήσουν τα τρισδιάστατα σχέδιά τους, βασίστηκαν στους ήχους μιας γλώσσας - τον αριθμό των συλλαβών σε μια γραμμή - καθώς και στη γραμματική της, εστιάζοντας σε ένα συγκεκριμένο γραμματικό σύστημα που ονομάζεται evidentials(αποδεικτικά στοιχεία) . Έδωσαν μια αριθμητική τιμή στο «αποδεικτικό βάρος» - δηλαδή στη φύση των αποδεικτικών στοιχείων που μεταφέρονται. Σε μία από τις γλώσσες στις οποίες επικεντρώθηκαν - τη γλώσσα του Αμαζονίου Tariana - οι ομιλητές είναι γραμματικά υποχρεωμένοι να δηλώνουν ανά πάσα στιγμή τη φύση της απόδειξης που μεταφέρουν, σε αντίθεση με τα αγγλικά, όπου αυτό δεν απαιτείται. Η Ταριάναα περιέχει μια ιεραρχία προτιμώμενων αποδεικτικών στοιχείων, που κυμαίνονται από πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω άμεσης οπτικής παρατήρησης έως την επανάληψη πληροφοριών που σχετίζονται με κάποιον άλλον.
Τρισδιάστατη εκτύπωση Ταριάνα
Σχεδίασαν τα σημεία σε τρεις διαστάσεις, με τις αριθμητικές τιμές που προκύπτουν από τα αποδεικτικά στοιχεία κατά μήκος του άξονα Ζ, τον αριθμό των συλλαβών κατά μήκος του άξονα Υ και το χρονοδιάγραμμα στον άξονα Χ.
Στη συνέχεια, το σχεδιαστικό λογισμικό μετέτρεψε αυτά τα σημεία σε τρισδιάστατο σχήμα, συμπληρώνοντας εικονικά την ψηφιακή ύφανση του στημονιού και του υφάσματος, ώστε να εμφανίζεται ως μια ομαλή, υφαντή κυματιστή επιφάνεια.
