Πριν οι άνθρωποι αρχίσουν να στέλνουν αντικείμενα σε τροχιά γύρω από τη Γη, το διάστημα κοντά τον πλανήτη μας ήταν πιο καθαρό και από το νερό της βροχής. Αλλά το συνεχόμενο «μπιπ» του Sputnik 1, τον Οκτώβριο του 1957, σήμανε την έναρξη μιας νέας εποχής που άλλαξε τα πάντα. Έκτοτε, τα διαστημικά συντρίμμια συσσωρεύονται, με τον αριθμό των άχρηστων πια δορυφόρων να ξεπερνά κατά πολύ όσους βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία.
Η νέα, ετήσια, έκθεση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) διαπιστώνει ότι, ενώ έχουμε συνειδητοποιήσει το πρόβλημα και έχουμε λάβει μέτρα τα τελευταία χρόνια για να το μετριάσουμε, αυτά τα βήματα δεν είναι αρκετά. Μάλιστα, καθώς όλο και περισσότερα άχρηστα αντικείμενα συσσωρεύονται σε τροχιά κοντά στη Γη, αυξάνεται ο κίνδυνος σύγκρουσης με δορυφόρους, ακόμα και τον επανδρωμένο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Σύμφωνα με τα στατιστικά μοντέλα της ESA, αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 130 εκατομμύρια τεμάχια ανθρωπογενών διαστημικών υπολειμμάτων, μικρότερα από ένα χιλιοστό, σε τροχιά γύρω από την Γη.
Οι κίνδυνοι που προκύπτουν, έγιναν εμφανείς τον τελευταίο χρόνο. Δύο μεγάλοι δορυφόροι που βρίσκονταν για χρόνια σε αχρηστία σχεδόν συγκρούστηκαν μεταξύ τους, ενώ ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός πραγματοποίησε ελιγμούς έκτακτης ανάγκης σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, για να αποφύγει τη σύγκρουση με διαστημικά σκουπίδια. Eπίσης τον Σεπτέμβριο του 2019 η ESA εξέτρεψε από την πορεία του έναν δορυφόρο παρατήρησης των ανέμων της ατμόσφαιρας για να αποφύγει πιθανή σύγκρουση με έναν άλλον δορυφόρο της εταιρείας SpaceX.
Το πρόβλημα αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς τα επόμενα χρόνια χιλιάδες νέοι δορυφόροι θα τεθούν σε τροχιά για να προσφέρουν καινοτόμες υπηρεσίες. H Amazon έχει ανακοινώσει ένα φαραωνικό διαστημικό πρόγραμμα, στόχος του οποίου είναι να φέρει ευρυζωνική σύνδεση υψηλής ταχύτητας σε ολόκληρη τη Γη μέσω 3.236 δορυφόρων που θα τεθούν σε τροχιά. Πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο έργο που αποβλέπει την εξυπηρέτηση δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων οι οποίοι δεν διαθέτουν βασική πρόσβαση σε ευρυζωνικό Διαδίκτυο.
Αντίστοιχα, η Space X του Έλον Μασκ είχε αρχικά αναφέρει ότι σχεδιάζει να θέσει σε τροχιά έως 12.000 δορυφόρους, αλλά τελικά ο αριθμός τους σε βάθος χρόνου μπορεί να ξεπεράσει τις 40.000. Σύμφωνα με τον Μασκ, χρειάζονται τουλάχιστον 400 δορυφόροι για μια «ελάχιστη» ευρυζωνική κάλυψη και 800 για μια «μέτρια» κάλυψη. Αν με τους περίπου 700 δορυφόρους του προγράμματος Starlink που υπάρχουν σήμερα σε τροχιά οι αστρονόμοι και η ESA ανησυχούν, μπορεί να φανταστεί κανείς τι θα γίνει στο μέλλον.
