Τώρα που η κυβέρνηση ανακάλυψε την οδό της φορολόγησης των «υπερκερδών» των διυλιστηρίων, εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος για το ποιος άλλος ακολουθεί. Το ερώτημα πάντως είναι πώς ορίζεται το υπερκέρδος. Ή αλλιώς από ποιο σημείο και έπειτα το κέρδος είναι θεμιτό. Κι εφόσον καταλήξουμε σε αυτό, το αμέσως επόμενο ερώτημα είναι αν το κέρδος, το οποιοδήποτε κέρδος, είναι φορολογικά κολάσιμο. Αν, δηλαδή, η ύπαρξή του και μόνο αιτιολογεί την κινητοποίηση των φορολογικών αρχών για την εξαφάνισή του.
Η τακτική αντιμετώπισης της ακρίβειας που ακολουθεί η κυβέρνηση θυμίζει έντονα την εποχή των αγορανομικών δελτίων. Μία πρακτική που αποδεδειγμένα δεν πρόσφερε ούτε στην Οικονομία, ούτε στους καταναλωτές. Γι' αυτό, άλλωστε, και εγκαταλείφθηκε. Η πίεση που ασκεί η ακρίβεια αναγκάζει την κυβέρνηση να την επαναφέρει. Και ναι μεν θα μπορούσε κανείς να αποδεχτεί ανάλογες πρακτικές υπό ορισμένες και έκτακτες συνθήκες και για περιορισμένο χρονικό διάστημα, αλλά η μονιμότητα του έκτακτου της καταστάσεως προβληματίζει.
Ο διαχωρισμός μεταξύ κερδών και υπερκερδών είναι πλασματικός. Εκείνο που πραγματικά υπάρχει είναι το αν τηρούνται οι κανόνες ή όχι. Θα πει κάποιος ότι ειδικά στην αγορά των καυσίμων δεν λειτουργούν οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού. Οπότε, δημιουργείται αυτόματα η ανάγκη της επέμβασης του κράτους. Και ναι και όχι! Ξεχνάμε ότι το ένα από τα δύο διυλιστήρια που λειτουργούν στη χώρα μας, τα ΕΛΠΕ, ανήκουν και στο κράτος. Αν λοιπόν το κράτος ήθελε να περάσει ένα μήνυμα για τις συνθήκες του ανταγωνισμού, θα του ήταν εύκολο. Αλλά δεν πρόκειται γι' αυτό. Πρόκειται για την ανάγκη της κυβέρνησης να αποδείξει στους πολίτες ότι ασκεί πολιτικές για την καταπολέμηση της ακρίβειας.
Κι είναι κακό αυτό; Να θέλει η κυβέρνηση να παρουσιάσει έργο; Η ακρίβεια είναι η μεγάλη πληγή της ελληνικής κοινωνίας και αυτό φάνηκε και στις εκλογές. Ένας από τους λόγους που το κυβερνών κόμμα είδε τα ποσοστά του να συρρικνώνονται είναι η ακρίβεια. Αυτό το γεγονός από μόνο του γεννά την ανάγκη της ανάληψης πρωτοβουλιών εκ μέρους της κυβέρνησης. Και τι θα κάνουν πρώτο; Εκείνο που έχουν κάνει και στο παρελθόν…
Μόνο που έτσι δεν γιατρεύει κανείς την ασθένεια. Αλλά δίδει στον ασθενή ασπιρίνη, με κίνδυνο να τον χάσει ακριβώς επειδή η ασπιρίνη δεν θεραπεύει πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν. Η ακρίβεια έχει βαθύτερα αίτια που δεν αντιμετωπίζονται ούτε με έκτακτες φορολογίες, ούτε με πρόστιμα τύπου Σκρέκα. Η λύση είναι η ύπαρξη ανταγωνισμού. Κι όπου αυτό δεν είναι εφικτό, λόγω της φύσης των κλάδων, όπως συμβαίνει με τα διυλιστήρια, χρειάζεται το κράτος να μπορέσει να βρει κανόνες που θα εξασφαλίζουν τα δικαιώματα των καταναλωτών.
Η ακρίβεια απαιτεί πράγματι μέτρα. Πολλές φορές και μέτρα έξω από το κουτί. Αλλά όχι ευκαιριακές πολιτικές που εντυπωσιάζουν στην αρχή και δημιουργούν στη συνέχεια μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που ήρθαν για να επιλύσουν. Καλώς ή κακώς η συνεχής αλλαγή των κανόνων του παιγνιδιού λειτουργεί αποτρεπτικά για την προσέλκυση επενδυτών.
Θανάσης Μαυρίδης
