*Γράφει ο Lawrence W. Reed
Περισσότερα από 80 χρόνια μετά την εξαφάνισή της στον Ειρηνικό Ωκεανό τρεις εβδομάδες πριν τα τεσσαρακοστά της γενέθλια, η αεροπόρος Αμέλια Έρχαρτ (1897-1937) ακόμη προσελκύει έντονο ενδιαφέρον. Στο πλαίσιο του Μήνα της Ιστορίας των Γυναικών, η δική της ιστορία αναδύεται ξανά στην επιφάνεια. Οι υποθέσεις ως προς το γιατί και πού συνετρίβη το αεροπλάνο της συνεχίζουν αμείωτες.
Η Έρχαρτ ήταν μια αξιοθαύμαστη γυναίκα - η πρώτη που διέσχισε αεροπορικώς μόνη τον Ατλαντικό και ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε μόνος από τη Χονολουλού στις ηπειρωτικές ΗΠΑ.
Μόλις λίγα χρόνια πριν, το 1923 σε ηλικία 25 ετών, είχε γίνει η 16η μόλις γυναίκα στις Ηνωμένες Πολιτείες που απέκτησε άδεια πιλότου. Γνωρίζατε όμως ότι μια άλλη αξιοθαύμαστη γυναίκα με το ασυνήθιστο όνομα Neta Snook ήταν αυτή που έμαθε την Έρχαρτ να πετά; Γνωστή μεταξύ των φίλων της ως «Σνούκι», αφηγήθηκε τις λεπτομέρειες της διδασκαλίας της αυτής σε μια αυτοβιογραφία με τίτλο «Εγώ έμαθα στην Αμέλια να πετά» (I Taught Amelia to Fly).
Η Σνουκ γεννήθηκε στο Ιλινόι το 1896 μόλις ένα χρόνο πριν την Έρχαρτ και δεν είχε συμπληρώσει τα 20 χρόνια της όταν ως δευτεροετής στο πανεπιστήμιο ζήτησε να εγγραφεί σε σχολή πιλότων. Η αίτησή της επεστράφη με την σφραγίδα «Δεν γίνονται δεκτές γυναίκες». Έτσι, βρήκε μια άλλη σχολή που τη δέχθηκε. Στο μεταξύ αγόρασε ένα ρημαγμένο καναδικό αεροπλάνο, το μετέφερε στην Άιοβα και το επισκεύασε η ίδια πριν πετάξει μόνη της μ’ αυτό για να αποκτήσει την άδειά της. Αυτή η άδεια δεν τις επέτρεπε να πετά χρεώνοντας πελάτες που ήθελαν να δουν τη θέα από ψηλά, αλλά εκείνη το έκανε ούτως ή άλλως παράνομα, κερδίζοντας έτσι χρήματα που της επέτρεπαν να ζει αξιοπρεπώς.
Ο καιρός της Άιοβα δεν επέτρεπε τις πτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, κι έτσι η Σνουκ αποσυναρμολόγησε το αεροπλάνο που είχε ανακατασκευάσει και το μετέφερε στο Λος Άντζελες. Εκεί, έγινε εκπαιδεύτρια πτήσης και η πρώτη γυναίκα που διηύθυνε ένα εμπορικό μικρό αεροδρόμιο. Ήταν η πρώτη γυναίκα που συμμετείχε σε έναν αεροπορικό αγώνα ανδρών στο Los Angeles Speedway τον Φεβρουάριο του 1921. Τερμάτισε πέμπτη και δήλωσε «θα πετώ όσο έξυπνα, θαρραλέα και συναρπαστικά όσο και ο οποιοσδήποτε άνδρας αεροπόρος στον κόσμο».
Η Susan Butler στη βιογραφία της Αμέλια Έρχαρτ που συνέγραψε το 1991 με τίτλο East to the Dawn, ανακαλεί την πρώτη φορά που η Νέτα συνάντησε την Αμέλια:
«Στις 3 Ιανουαρίου του 1921, η Αμέλια Έρχαρτ μαζί με τον πατέρα της πήγε στο αεροδρόμιο και είπε στη Νέτα "Θέλω να πετάω. Μπορείς να με διδάξεις;». Η συμφωνία που είχε κάνει η Αμέλια με τους γονείς της ήταν ότι μόνο μια γυναίκα πιλότος θα τη δίδασκε να πετά. Έναντι ενός δολαρίου σε ομόλογα ελευθερίας ανά λεπτό πτήσης, η Νέα Σνουκ έμαθε την Αμέλια Έρχαρτ να πετά, αλλά πέρα απ’ αυτό έγιναν και φίλες. Η Έρχαρτ πλήρωσε τις πρώτες πέντε ώρες πτήσης αλλά οι επόμενες 15 δεν πληρώθηκαν καθόλου καθώς η Σνουκ πετούσε με τη νέα πιλότο της στο Kinner Airster που είχε αγοράσει η Αμέλια.
Αυτή η πρώτη πτήση δεν ήταν καλός οιωνός. Η Έρχαρτ χαμήλωσε υπερβολικά το αεροπλάνο κι αυτό συνετρίβη αλλά καμία από τις δύο γυναίκες δεν τραυματίστηκε. Οι οδηγίες της Σνουκ συνεχίστηκαν μέχρι που η Έρχαρτ απέκτησε την άδεια πτήσης της, και οι δύο παρέμειναν πολύ στενές φίλες για την υπόλοιπη ζωή της Έρχαρτ. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία. Η Σνουκ έγινε η γηραιότερη ενεργή γυναίκα πιλότος το 1981 (σε ηλικία 85 ετών) και πέθανε δέκα χρόνια μετά.
Ενώ σίγουρα αξίζει να θυμόμαστε την Αμέλια Έρχαρτ για τα επιτεύγματά της, το ίδιο αξίζει και η Νέα Σνουκ. Η ιστορία της μίας γυναίκας δεν μπορεί να ειπωθεί χωρίς την ιστορία της άλλης.
Και οι δύο ήταν θαρραλέες, ενεργητικές γυναίκες που έσπασαν φραγμούς, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα στην αεροπλοϊα που θα αποκλείει το γυναικείο πνεύμα.
*Ο Lawrence W. Reed είναι επίτιμος πρόεδρος του Foundation for Economic Education και συγγραφέας των βιβλίων Real Heroes: Inspiring True Stories of Courage, Character and Conviction και Excuse Me, Professor: Challenging the Myths of Progressivism.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 19 Μαρτίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ -Μάρκος Δραγούμης.
