Του Lawrence W. Reed
Το να σπαταλήσει κανείς τη ζωή του κυνηγώντας ψευδαισθήσεις είναι ήδη κακό. Το να θυσιάσει αθώες ζωές χωρίς καμία τύψη καθώς επιδιώκει αυτές τις ψευδαισθήσεις είναι ξεκάθαρα εγκληματικό. Είναι κάτι που σε καθιστά κοινωνιοπαθή και μανιακό δολοφόνο.
Ο Abimael Guzmán είναι όλα αυτά κι άλλα ακόμη χειρότερα. Στα 85 του χρόνια, είναι σήμερα έγκλειστος σε μια φυλακή υψίστης ασφαλείας σε μια περουβιανή ναυτική βάση κοντά στη Λίμα. Αμετανόητος και άκλαυτος παρά μόνο για μια χούφτα ακραίους κόλακές του, είναι μια ζωντανή απόδειξη της τρομερής ισχύος του σοσιαλιστικού εξτρεμισμού. Πριν από τριάντα χρόνια, ήταν ο πλέον καταζητούμενος άνθρωπος στο Περού.
«Ο σοσιαλισμός γενικά έχει ένα τόσο κραυγαλέο ιστορικό αποτυχίας που μόνο ένας διανοούμενος θα μπορούσε να το αγνοήσει ή να το παραμερίσει» παρατήρησε κάποτε ο οικονομολόγος Thomas Sowell. «Το πιο θεμελιώδες γεγονός για τις ιδέες της πολιτικής αριστεράς είναι ότι δεν δουλεύουν. Δεν θα πρέπει λοιπόν να εκπλησσόμαστε όταν βρίσκουμε την αριστερά να συγκεντρώνεται σε θεσμούς όπου οι ιδέες δεν χρειάζεται να δουλεύουν προκειμένου να επιβιώνουν».
Ο Γκουσμάν προερχόταν από έναν από αυτούς ακριβώς τους θεσμούς που περιέγραψε ο Σόουελ. Ήταν πανεπιστημιακός.
Εγώ ξεκίνησα την καριέρα μου ως καθηγητής σε πανεπιστήμιο, οπότε σπεύδω να υπογραμμίσω ότι ο ακαδημαϊκός χώρος δεν είναι μονολιθικός και τα στελέχη του δεν είναι όλα διεφθαρμένα. Παρ’ όλα αυτά, ιδίως στις κοινωνικές επιστήμες είναι ένας κόσμος γεμάτος από κατά τα άλλα μη απασχολήσιμους, κοινωνικώς δυσλειτουργικούς δήθεν παντογνώστες.
Οι χειρότεροι από αυτούς, συχνά προστατευμένοι από την πραγματικότητα μέσω της μονιμότητας και των φόρων, έχουν μια υπερδιογκωμένη εικόνα του εαυτού τους και απολαμβάνουν το κουτσομπολιό, τις μικροπρέπειες και την μικροπολιτική - κι αυτά στον ελεύθερο χρόνο τους, όταν δεν δηλητηριάζουν ιδεαλιστές νέους ανθρώπους με ακυρωμένα δόγματα.
Λίγοι από αυτούς θα μπορούσαν να επιβιώσουν στη διαχείριση επιχειρήσεων ή στην αγορά, ή να συντάξουν ένα στοιχειώδες στρατηγικό σχέδιο - γι’ αυτό κι ένας έξυπνος κανόνας στις παραγωγικές επιχειρήσεις είναι να μην προσλαμβάνονται πανεπιστημιακοί. Πολλοί τρέφουν μια βαθιά απέχθεια προς την ελεύθερη επιχειρηματικότητα. Μισούν όταν αυτή επιβραβεύει τα άτομα όχι για πανεπιστημιακά πτυχία που έχουν αποκτήσει αλλά για την αξία που δημιουργούν στην αγορά. Σήμερα, αυτοί αποτελούν μια σημαντική πηγή των «ιδεών» οι οποίες καταστρέφουν τις πόλεις και τα πανεπιστήμιά μας.
Πριν από δύο χρόνια, στελέχη του πανεπιστημίου Carnegie Mellon στο Πίτσμπουργκ οργάνωσαν ένα «πάρτυ» με αφορμή την συμπλήρωση δύο αιώνων από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ. Όπως επεσήμανε ο Paul Kengor του Grove City College η αναφορά στα 100 εκατομμύρια των ανθρώπων που θανατώθηκαν από μαρξιστικά καθεστώτα δεν ήταν στην ατζέντα. Ίσως αυτό να είχε κατά νου ο Βρετανός φιλόσοφος Μπέρτναρντ Ράσελ όταν είπε το περίφημο «Οι άνθρωποι γεννιούνται αδαείς και όχι ανόητοι - ανόητοι γίνονται από την εκπαίδευση».
Κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970, ο Γκουσμάν δίδαξε φιλοσοφία σε ένα πανεπιστήμιο στο Αγιακούτσο της Χιλής. Από τις πρώτες του μέρες στην πανεπιστημιακή τάξη, έλουσε τους φοιτητές του με μαρξισμό και έγινε ολοένα και πιο ριζοσπαστικός όσο περνούσε ο καιρός. Συνελήφθη πάνω από μια φορά για τη συμμετοχή του σε βίαιες διαδηλώσεις. Απολάμβανε να καταγγέλλει συναδέλφους του και επισκέπτες ομιλητές που δεν συμμερίζονταν τις απόψεις του (η διανοητική ακεραιότητα και η αντικειμενικότητα δεν ήταν ισχυρά του σημεία). Σχημάτισε μια μυστική τρομοκρατική οργάνωση ονόματι Sendero Luminoso (Φωτεινό Μονοπάτι) και το 1989 κήρυξε μαζί με τη συμμορία του τον πόλεμο στο Περού - στην κυβέρνησή του και τους αναλώσιμους χωρικούς που στέκονταν στον δρόμο του. Το αποτέλεσμα ήταν δύο δεκαετίες καταστροφικού χάους που στοίχισε τη ζωή σε 70.000 Περουβιανούς.
Τη ζωή του έχασε και ο 25χρονος Αμερικανός Gus Gregory από το Torrance της Καλιφόρνιας. Ο Γκρέγκορι ήταν στο Περού για να διδάξει σε φτωχούς αγρότες τεχνικές καλύτερης εκτροφής προβάτων και αλπάκα. Το τζιπ που οδηγούσε με έναν Περουβιανό κτηνίατρο φίλο του έπεσε σε ενέδρα των ανδρών του συντρόφου Γκουζμάν. Ο Γκρέγκορι δέχθηκε πυροβολισμό στο πίσω μέρος του κεφαλιού του ως μια προειδοποίηση προς οποιονδήποτε δεν είχε ακόμη συνταχθεί με την «λαϊκή» επανάσταση. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Γκρέγκορι θεωρούσε τον εαυτό του αριστερό, αλλά δεν ήταν αρκετά αριστερός για το Φωτεινό Μονοπάτι.
Ζήτησα από τον Περουβιανό φίλο μου και σήμερα (καλό) καθηγητή στο Angelo State University, Edwar Escalante τις σκέψεις του για τον Γκουζμάν. Μου έγραψε:
«Ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν κατέστη ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός του Περού. Μολονότι η μαρξιστική του επανάσταση υποσχόταν μια αλλαγή υπέρ των φτωχών, η καταπίεση του Φωτεινού Μονοπατιού υπήρξε ανελέητη έναντι των πιο φτωχών κοινοτήτων. Ο Γκουζμάν απεχθανόταν τις τοπικές διαρρυθμίσεις των αγροτών. Πίστευε ότι οι φτωχοί θα έπρεπε να υποταχθούν στον σκοπό του χωρίς καμία αμφισβήτηση. Όμως οι φτωχότεροι των φτωχών ήταν εκείνοι που απέρριψαν τους κανόνες τους και ξεκίνησαν το μαζικό κίνημα αυτοάμυνας που τον νίκησε.
Μια ακόμη Περουβιανή φίλη, η Luna Vladimir της Ένωσης Οικονομικής Εκπαίδευσης των Άνδεων με πληροφόρησε ότι η Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης του 2001 κατηγόρησε το Φωτεινό Μονοπάτι με σκόπιμες μαζικές δολοφονίες έναντι των οποιωνδήποτε ανθρώπων θεωρούσε εχθρούς στο σχέδιό του για την κατάληψη της εξουσίας:
«Αυτό μεταφράστηκε σε συνθήματα όπως ‘χτυπήστε τη γη’ που σήμαινε μεταξύ άλλων τη δολοφονία των αξιωματούχων, και ιδίως στο τοπικό επίπεδο: των δημάρχων, των κυβερνητών και των δικαστών. Τα διαβολικά χαρακτηριστικά του Φωτεινού Μονοπατιού περιγράφονται στα ίδια τα κομματικά του κείμενα και στις οδηγίες προς τους μαχητές του να ‘καταβάλλουν τον φόρο αίματος’ και να ‘διεξαγάγουν γενοκτονία’ εφόσον είχαν υπολογίσει ότι ‘ο θρίαμβος της επανάστασης θα κοστίσει ένα εκατομμύριο νεκρούς’».
Το μονοπάτι θανάτου και καταστροφής του Γκουζμάν περιλάμβανε την ανατίναξη εκλογικών τμημάτων, κτιρίων και διασταυρώσεων, τα βασανιστήρια προς χάριν των βασανιστηρίων και άλλες διασκεδάσεις της «πρωτοπορίας του προλεταριάτου». Ο Καρλ Μαρξ ήταν μία από τις πηγές διανοητικής έμπνευσης του πρώην καθηγητή φιλοσοφίας, αλλά θεός του ήταν η Κίνα του Μάο Τσετούνγκ. Ο Γκουζμάν επισκέφθηκε την Κίνα το 1965. Του έγινε η επίσημη ξενάγηση από το καθεστώς και έφυγε από τη χώρα θαυμαστής των βίαιων πολιτικών του Μάο που θανάτωσαν 20 εκατομμύρια ανθρώπους στο όνομα της δημιουργίας ενός σοσιαλιστικού παραδείσου. Το 1988, σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Γκουζμάν είπε τα εξής:
«Σε ό,τι αφορά τη βία, ξεκινάμε από την αρχή που θέσπισε ο Πρόεδρος Μάο Τσετούνγκ: η βία, δηλαδή η ανάγκη για επαναστατική βία είναι ένας καθολικός νόμος χωρίς εξαιρέσεις. Η επαναστατική βία είναι αυτή που μας επιτρέπει να επιλύουμε θεμελιώδεις αντιφάσεις μέσω ενός στρατού, μέσω του λαϊκού πολέμου».
Ο Theodore Dalrymple είναι ένας Άγγλος ψυχίατρος, πρώην γιατρός φυλακών και διακεκριμένο στέλεχος του Manhattan Institute της Νέας Υόρκης. Σε ένα άρθρο του για το New English Review το 2006, έγραψε τα εξής:
«Η χειρότερη πράξη βίας που είδα ποτέ μου διεπράχθη από το Φωτεινό Μονοπάτι στο Περού, τις ημέρες εκείνες που φαινόταν πιθανό ότι μπορεί να ανέλθει στην εξουσία. Αν το είχε πετύχει αυτό, νομίζω ότι οι σφαγές θα υποσκίαζαν τις αντίστοιχες των Ερυθρών Χμερ. Ως γιατρός, είμαι συνηθισμένος σε αποτρόπαια θεάματα, αλλά τίποτε δεν με προετοίμασε για ό,τι είδα στο Αγιακούτσο, όπου το Μονοπάτι αναπτύχθηκε αρχικά υπό την επιρροή ενός καθηγητή φιλοσοφίας, του Αμπιμαέλ Γκουζμάν. Πήρα φωτογραφίες των όσων είδα, αλλά οι εφημερίδες τις έκριναν υπερβολικά ακραίες για να τις δημοσιεύσουν.
Εκεί όπου τα μέσα δικαιώνουν τον σκοπό, όπως ισχύει για τις περισσότερες ιδεολογίες, οι μαζικές δολοφονίες γίνονται πιθανότερες, ακόμη και αναπόφευκτες στα ιδεολογικοποιημένα κράτη. Η δυνατότητα για βία και η απόλαυσή της που βρίσκεται εν υπνώσει σε σχεδόν κάθε ανθρώπινη καρδιά, συντονίζεται τότε με έναν υποτίθεται ανώτερο, σχεδόν υπερβατικό σκοπό. Το προπατορικό αμάρτημα συναντά την κοινωνική κατήχηση. Έτσι, εκκινά ένας φαύλος κύκλος: και στο τέλος η ίδια η φαυλότητα γίνεται σημάδι αφοσίωσης και υψηλού σκοπού.
Το μέγεθος λοιπόν ενός εγκλήματος λειτουργεί ως εγγύηση του μεγέθους του κινήτρου: γιατί ποιος θα διέτασσε την εξορία ολόκληρων εθνών για παράδειγμα, ποιος θα προκαλούσε λιμούς, θα υποχρέωνε εκατομμύρια ανθρώπους να εργαστούν μέχρι θανάτου, θα εκτελούσε αμέτρητους άνδρες και γυναίκες, αν δεν είχε κάποιον άξιο υψηλότερο σκοπό; Και όσο πιο ανελέητα τα κάνει όλα αυτά, τόσο υψηλότερος πρέπει να είναι ο σκοπός του για να τα δικαιολογεί. Το να συμμετέχει τότε κανείς στα χειρότερα εγκλήματα γίνεται απόδειξη πως είναι μεταξύ των καλύτερων ανθρώπων».
Ο κόκκινος πύργος από τραπουλόχαρτα του Γκουζμάν κατέρρευσε όταν συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 1992 στο σπίτι ενός δασκάλου χορού στη Λίμα. Αυτό το περιστατικό αφηγείται χονδρικά το μυθιστόρημα του 1995 The Dancer Upstairs και η ομώνυμη ταινία του 2002 την οποία παρήγαγε και σκηνοθέτησε ο Τζων Μάλκοβιτς. Ο Γκουζμάν καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για τις κατά συρροή δολοφονίες του. Το 2018 δικάστηκε ξανά και καταδικάστηκε για δεύτερη φορά σε ισόβια.
Αν σας ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες της σπαταλημένης και βουτηγμένης στο αίμα ζωής αυτού του παρανοϊκού καθηγητή, δεν θα σας απογοητεύσει το βιβλίο των Orin Starn και Miguel La Serna, The Shining Path: Love, Madness, and Revolution in the Andes του 2019. Θα ήταν ένα ωραίο χριστουγεννιάτικο δώρο για κάθε φίλους σας που ανήκουν στην Antifa. Ο αναγνώστης βλέπει από πρώτο χέρι εκεί το πώς οι κακές ιδέες αναπόφευκτα παράγουν κακά αποτελέσματα, ακόμη και αν οι φορείς τους νομίζουν πως έχουν ως κίνητρο το «κοινό καλό». Κλείνω με μια παράγραφο από το βιβλίο αυτό:
«Όλα ξεκίνησαν με αξιέπαινους, ακόμη και ευγενείς σκοπούς. Η μεγάλη κομμουνιστική επιθυμία να απαλλαγεί η ανθρωπότητα από τη δυστυχία και την αδικία ενέπνευσε το Φωτεινό Μονοπάτι στον πόλεμο που διεξήγαγε. Όταν οι λιπόσαρκοι Φραγκισκανοί μοναχοί έφτασαν στο Περού με τους Ισπανούς κατακτητές, προσέφεραν σωτηρία στη μετέπειτα ζωή. Οι οπαδοί του Μονοπατιού με την κομμουνιστική τους πίστη υποσχέθηκαν τον πιο άμεσο επίγειο παράδεισο μιας νέας σοσιαλιστικής τάξης… Στον λαμπρό νέο κόσμο, όπως ο Μαρξ το φαντάστηκε κάπως αόριστα, η απελευθερωμένη ανθρωπότητα θα αποκήρυττε τη δυστυχή επιδίωξη του κέρδους. Το εξελικτικό πεπρωμένο του είδους μας βρισκόταν στην ευτυχή συνθήκη αμοιβαίας ευθύνης και κοινού καλού του κομμουνισμού».
Αν δεν διαβάζετε ειρωνικά την τελευταία παράγραφο, έχω μια γέφυρα που θα ήθελα να σας πουλήσω.
Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε τα εξής:
The Realities of Evil τουTheodore Dalrymple
The Shining Path: Love, Madness, and Revolution in the Andes των Oren Starn και Miguel La
Serna
Shining Path από το InSight Crime
The Shining Path: A Tragic Period in Peru’s History του Thomas Adams
How Difficult It Is To Be God: Shining Path’s Politics of War in Peru, 1980-1999 του Carlos Iván
Degregori
From Benito Mussolini to Hugo Chavez: Intellectuals and a Century of Political Hero Worship του
Paul Hollander
Inside American Education: The Decline, the Deception and the Dogmas του Thomas Sowell
--
Ο Lawrence W. Reed είναι επίτιμος πρόεδρος του Foundation for Economic Education και συγγραφέας των βιβλίων Real Heroes: Inspiring True Stories of Courage, Character and Conviction και Excuse Me, Professor: Challenging the Myths of Progressivism.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 26 Ιουνίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
