Γράφει ο Toni Skoric
Εδώ και ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν κατηγορείται ότι εκπροσωπεί τα ρωσικά συμφέροντα στην ΕΕ. Στην ομιλία του το 2014 σχετικά με τη μετατροπή της Ουγγαρίας σε μια ανελεύθερη δημοκρατία, παρουσίασε το ρωσικό μοντέλο για την κοινωνία και το κράτος ως ένα καλό παράδειγμα για τη χώρα του.
Ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία συμβαίνει ακριβώς πριν από τις ουγγρικές κοινοβουλευτικές εκλογές, αναγκάζει τον Πρωθυπουργό της Ουγγαρίας να αλλάξει την προεκλογική του εκστρατεία. Η ουγγρική ενωμένη αντιπολίτευση δεν πείθεται από αυτή την αλλαγή στρατηγικής του Όρμπαν και εφιστά την προσοχή σε πολυάριθμες συμφωνίες μεταξύ του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας και του Κρεμλίνου.
Από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Όρμπαν προσπαθεί να μην συνδέεται με το καθεστώς του Πούτιν, όπως ακριβώς και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία.
Όπως συνέβη και κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας COVID-19, ο Όρμπαν ελπίζει τώρα ότι, λόγω του πολέμου στη γειτονική του χώρα, οι Ούγγροι πολίτες θα συσπειρωθούν γύρω από τον ηγέτη, μια συμπεριφορά χαρακτηριστική για περιόδους κρίσης, και θα διατηρήσουν την υφιστάμενη κατάσταση.
Για τον ίδιο, η υφιστάμενη κατάσταση σημαίνει να μην τεθούν σε κίνδυνο αφεντός τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια φυσικού αερίου που διαπραγματεύτηκε με τη Ρωσία και αφετέρου η οικονομική συμφωνία για την επέκταση του πυρηνικού σταθμού στο Πακς, ενώ ταυτόχρονα να αποτραπεί τυχόν αναταραχή πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 3ης Απριλίου.
Αναζητώντας ένα νέο προεκλογικό αφήγημα
Μολονότι ο Όρμπαν υποστηρίζει τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, στο εσωτερικό του προσπαθεί να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να προωθήσει την ειρήνη. Την ίδια στιγμή, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης στην Ουγγαρία διαδίδουν ρωσικές θεωρίες συνωμοσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία και υποβαθμίζουν τη ρωσική επιθετικότητα. Οι εκστρατείες δυσφήμισης του Όρμπαν κατά του Ουγγρικής καταγωγής Αμερικανού φιλάνθρωπου και δισεκατομμυριούχου Τζορτζ Σόρος, των μεταναστών, των LGBTIQ ατόμων ή των λεγόμενων «γραφειοκρατών των Βρυξελλών» αποδεικνύονται αναποτελεσματικές σε μια συνθήκη πραγματικού κινδύνου.
Τώρα, λίγο πριν τις εκλογές, η προεκλογική του ομάδα πρέπει να βρει ένα νέο αφήγημα. Από εδώ και στο εξής, ο Όρμπαν πρέπει να συνηθίσει σε έναν ειρηνικό τόνο στα μηνύματα της εκστρατείας του. Η εκστρατεία του βασίζεται σήμερα στην εικόνα ενός ειρηνοποιού που εγγυάται την ασφάλεια του λαού του μέσω της ουδετερότητας και της αποστασιοποίησης. Η ειρήνη και η ασφάλεια έχουν γίνει το σύνθημα της εκστρατείας του.
Ωστόσο, σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, με τους ανθρώπους να λαχταρούν τη σταθερότητα, η δύναμη αυτού του μηνύματος δεν πρέπει να υποτιμηθεί.
Η ουγγρική αντιπολίτευση συνεχίζει να υπενθυμίζει στους Ούγγρους ψηφοφόρους την καυχησιολογία του Όρμπαν ως προς τις φιλικές του σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο. Για παράδειγμα, την περασμένη εβδομάδα, το φιλελεύθερο κόμμα της αντιπολίτευσης Momentum δημοσίευσε μια ηλεκτρονική λίστα με τα φιλορωσικά μέτρα πολιτικής που θεσπίστηκαν από τις κυβερνήσεις του Όρμπαν τα τελευταία 12 χρόνια.
Ένα από αυτά τα μέτρα είναι μια μακροπρόθεσμη σύμβαση φυσικού αερίου μεταξύ της Ουγγαρίας και της Ρωσίας με αντάλλαγμα χαμηλότερες τιμές σε σύγκριση με τους ευρωπαίους εταίρους της. Ο περιορισμός των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου παίζει έναν σημαντικό ρόλο στην εκστρατεία επανεκλογής του Όρμπαν.
Επιπλέον, η ενωμένη αντιπολίτευση κατηγορεί τον Βίκτορ Όρμπαν και το εθνικο-συντηρητικό του κόμμα Fidesz, που βρίσκονται στην εξουσία από το 2010, για τη διάλυση του κράτους δικαίου, την πολιτική ευνοιοκρατία στο ουγγρικό σύστημα δημοσίων συμβάσεων και την εργαλειοποίηση των δικαιωμάτων των παιδιών και των νέων στην καμπάνια της κυβέρνησης κατά των LGBTIQ ατόμων.
Το δημοψήφισμα για τον αμφιλεγόμενο νόμο κατά των LGBTIQ ατόμων, που έχει προγραμματιστεί για τις 3 Απριλίου, καταδεικνύει το παράδοξο της προεκλογικής εκστρατείας του Fidesz που βασίζεται αφενός στις εκκλήσεις για ειρήνη και αφετέρου στον εξοστρακισμό των σεξουαλικών μειονοτήτων.
Η στάση του Orbán απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία είναι σίγουρα μια περίπλοκη άσκηση ισορροπίας. Εάν απομακρυνθεί υπερβολικά από το καθεστώς του Πούτιν, η προεκλογική του στρατηγική που βασίζεται στις χαμηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου θα καταρρεύσει και θα μπορούσε να χάσει πολλούς απογοητευμένους φιλορώσους ψηφοφόρους του Fidesz προς στο ριζοσπαστικό δεξιό κόμμα «Η πατρίδα μας» (Mi Hazánk).
Αυτό το κόμμα, που οι δημοσκοπήσεις το καταγράφουν μεταξύ του 3 και 4%, πλησιάζει ολοένα και περισσότερο το εκλογικό όριο του 5%. Από την άλλη πλευρά, δεδομένου ότι το 78% των Ούγγρων υποστηρίζει τη συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ, ο Όρμπαν δεν μπορεί ούτε να απομακρυνθεί πάρα πολύ από την απάντηση της ΕΕ έναντι της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Στενοί επιχειρηματικοί δεσμοί με τη Ρωσία
Αν και η κυβέρνησή του αρχικά απείλησε να μπλοκάρει τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ λόγω μιας διαφωνίας με το Κίεβο ως προς τα δικαιώματα της ουγγρικής μειονότητας στη χώρα, ο Όρμπαν υποστήριξε τόσο την επίσπευση της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ όσο και τις διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι πρόθυμος να εξασφαλίσει φθηνές προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου για την Ουγγαρία και συνεχίζει να απορρίπτει την ουγγρική εμπλοκή στη στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας.
Επιπλέον, παρά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η κυβέρνηση του Όρμπαν εξακολουθεί να υπερασπίζεται τη συμφωνία ύψους 12,5 δισεκατομμυρίων ευρώ που συνήφθη με τη ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom για την επέκταση του ουγγρικού πυρηνικού σταθμού Paks.
Η Διεθνής Τράπεζα Επενδύσεων (IIB), που περιγράφεται από την αντιπολίτευση ως «Δούρειος ίππος του Πούτιν», μετέφερε το 2019 τα κεντρικά της γραφεία από τη Μόσχα στη Βουδαπέστη. Η ενωμένη αντιπολίτευση καλεί τώρα την ουγγρική κυβέρνηση να αποσύρει την Ουγγαρία από αυτό το ρωσικής πλειοψηφίας ίδρυμα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έρχεται σε μια ιδιαίτερα άβολη στιγμή για τον Όρμπαν. Για πρώτη φορά από το 2010, η αντιπολίτευση έχει μια ευκαιρία νίκης απέναντι στον Πρωθυπουργό και το κόμμα του Fidesz.
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Republikon από την Ουγγαρία, το 40% των αποφασισμένων ψηφοφόρων προτίθεται να ψηφίσει την κυβερνώσα συμμαχία Fidesz-KNDP και το 39% τη συμμαχία της αντιπολίτευσης, η οποία αποτελείται από τον Δημοκρατικό Συνασπισμό (DK) της κεντροαριστεράς, το πρώην ακροδεξιό, νυν συντηρητικό Jobbik, το φιλελεύθερο Momentum Movement, το σοσιαλιστικό MSZP και τα πράσινα LMP και Párbeszéd.
* Ο Tori Skoric είναι υπεύθυνος προγραμμάτων για την Κεντρική Ευρώπη και τις Βαλτικές χώρες στο Γραφείο του Ιδρύματος Naumann στην Πράγα.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 18 Μαρτίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 4Liberty.eu και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
