Του Jake Grant
Εξήντα πέντε μίλια νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας της Βενεζουέλας Καράκας, είναι η Κάγκουα, μια μικρή πόλη με πληθυσμό λίγο πάνω από 100.000 ανθρώπους - που δίνουν καθημερινά αγώνα επιβίωσης. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ειρήνης για το 2018 κατατάσσει τη Βενεζουέλα στην 143η θέση έναντι 163 χωρών. Το βίαιο έγκλημα, οι ανθρωποκτονίες και οι βίαιες διαδηλώσεις βαθμολογούνται με 5/5, κατατάσσοντας τη Βενεζουέλα μεταξύ των λιγότερο ειρηνικών και των πιο επικίνδυνων χωρών στον κόσμο.
Η αποτυχία του ελέγχου των τιμών
Ο μηνιαίος μισθός για τους περισσότερους Βενεζολάνους εργαζόμενους είναι 4.500 μπολιβάρ ή περίπου 11 δολάρια ΗΠΑ, κάνοντας τα καθημερινά ψώνια στη σοσιαλιστική αυτή χώρα σχεδόν αδύνατα. Και καθώς η ιδέα να αγοράσει κανείς ένα σπίτι ή ένα αυτοκίνητο ακούγεται εκτός πραγματικότητας, οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να ανεξαρτητοποιηθούν από τους γονείς τους.
Ο Οσβάλντο, ένας νέος άνθρωπος που ζει στην Κάγκουα, αποφοίτησε από ένα πανεπιστήμιο της Βενεζουέλας το 2016. Σε μια συνέντευξη περιγράφει τη ζωή του στη Βενεζουέλα και τον αγώνα που δίνει καθημερινά για να πετύχει σε μια χώρα που καταρρέει.
Πέρα από το πρόβλημα στο να βρει τρόφιμα και φάρμακα πρώτης ανάγκης, ο Οσβάλντο εξηγεί ότι οι πολίτες συχνά έχουν να αντιμετωπίσουν διακοπές στην ηλεκτροδότηση, και στην παροχή νερού και βενζίνης. Πολλές περιοχές της χώρας έχουν επιβάλει δελτίο στην κατανάλωση ύδατος, αλλά μεγάλο μέρος του νερού προς πόση σε πόλεις όπως η Βαλένσια είναι ούτως ή άλλως μολυσμένο. Η κυβέρνηση κρατά τις τιμές της βενζίνης τόσο χαμηλά ώστε οι ελλείψεις έχουν γίνει ο κανόνας. Αυτή η λάθος κατανομή των πόρων είναι αναπόφευκτη όταν η τιμή της βενζίνης είναι μικρότερη από 0,01 δολάρια το γαλόνι - και μερικές φορές πέφτει ακόμη πιο κάτω.
Μια διαφορετική προσφυγική κρίση
Ενώ δεν υπάρχει τίποτε που ρητά να του απαγορεύει να φύγει από τη χώρα, ο Οσβάλντο δηλώνει ότι το διεφθαρμένο σύστημα έκδοσης διαβατηρίων και οι τιμές των πτήσεων τον αποτρέπουν ακόμη και από το να επιχειρήσει να φύγει. Η χώρα δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για να καταγράφει ποιος φεύγει και ποιος επιστρέφει, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα σε κάθε πολίτη της Βενεζουέλας που θα ήθελε να επιστρέψει. Μολαταύτα, περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Βενεζολάνοι έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους από το 2015 - αριθμός συγκρίσιμος με το μεταναστευτικό ρεύμα από τη Συρία και το Αφγανιστάν.
Ούτε όμως η μετακίνηση εντός της χώρας διαφέρει ιδιαίτερα. Τα δημόσια μέσα μεταφοράς, ένα σύστημα που κάποτε χρησιμοποιούσαν συχνά οι Βενεζολάνοι, έχουν γίνει σπάνια. Οι ιδιοκτήτες λεωφορείων συχνά δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος των ανταλλακτικών για να επισκευάσουν τα οχήματά τους, γεγονός που υποχρεώνει τους πολίτες να βρουν νέους τρόπους μεταφοράς.
Δεν είναι ασύνηθες να δει κανείς φορτηγά να μεταφέρουν ανθρώπους στη χώρα ή αγροτικά αυτοκίνητα να μεταφέρουν όσους γίνεται περισσότερους ανθρώπους στην καρότσα. Η αστυνομία και ο στρατός έχουν πάρει την κατάσταση στα χέρια τους, επιβάλλοντας πρόστιμα και συλλέγοντας φακελάκια από αθώους ταξιδιώτες προκειμένου να διασφαλίσουν κι αυτοί τα προς το ζην.
Διαφθορά σε όλα τα επίπεδα
Ο Οσβάλντο λέει ότι είναι εφικτό να πλουτίσει κανείς στη Βενεζουέλα, αλλά ο μόνος τρόπος γι' αυτό είναι να συνεργαστεί με την κυβέρνηση. Ο πρώην εθνικός ταμίας της χώρας από το 2007 μέχρι το 2011 παραδέχθηκε μάλιστα πρόσφατα ότι έλαβα πάνω από 1 δις δολάρια σε δωροδοκήσεις όσο υπηρετούσε σ' αυτή τη θέση. Σύμφωνα με τον Οσβάλντο, αν μια επιχείρηση έχει καλές σχέσεις με την παρεοκρατική κυβέρνηση, μπορεί να κερδίσει μια μικρή περιουσία. Οι επιχειρήσεις όμως που βασίζονται αυστηρά στη ζήτηση των πελατών για τα προϊόντα τους σπάνια τα καταφέρνουν.
Οι πολίτες βασίζονται στην κυβέρνηση για την επιβίωσή τους, αλλά έχουν ελάχιστο έλεγχο επί της κυβέρνησης που υποτίθεται τους εκπροσωπεί. Μετά από εκλογές για παράδειγμα δεν είναι τυχαίο ο ηγέτης της αντιπολίτευσης να φυλακίζεται. Συχνά η ψηφοφορία είναι προβληματική και το διεφθαρμένο εκλογικό σώμα ανακηρύττει νικητή τον υποψήφιο που υποστηρίζει η κυβέρνηση.
Για τους λόγους αυτούς, η πολιτική συμμετοχή έχει μειωθεί σημαντικά από τις αρχές του 2017 όπως αναφέρει ο Οσβάλντο. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν θέλουν να αμφισβητήσουν τους ηγέτες της χώρας και διατρέχουν τον κίνδυνο να τους στοχοποιήσουν οι ιθύνοντες. Ο κύκλος της διαφθοράς και του ελέγχου επί των ζωών των ανθρώπων είναι ατέρμονος.
Ο αγώνας για την ελευθερία είναι ανηφορικός
Ο Οσβάλντο αναφέρει ότι η κυβέρνηση δεν καταδιώκει σήμερα τις οργανώσεις που προάγουν την ελευθερία γιατί δεν αισθάνεται ότι απειλείται. Αυτό όμως μπορεί να αλλάξει από στιγμή σε στιγμή. “Όλοι οι Βενεζολάνοι κινδυνεύουν στη χώρα μας”, τονίζει. “Αυτοί που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο είναι όσοι κάνουν πολιτικό ακτιβισμό καθώς το έργο τους αμφισβητεί την σταθερότητα της κυβέρνησης”.
Ο Οσβάλντο αγωνίζεται για την ελευθερία στην πατρίδα τους - την ελευθερία που τόσο συχνά θεωρείται δεδομένη στις ΗΠΑ. Οι Βενεζολάνοι όμως αρχίζουν να συνηθίζουν στην έλλειψη ελευθερίας και τη δίχως τέλος μάχη επιβίωσης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στο να παραμείνει το καθεστώς στην εξουσία για αρκετό καιρό. Λίγοι άνθρωποι εντός της χώρας είναι πρόθυμοι να αγωνιστούν εναντίον του σοσιαλισμού έχοντας δει τη φρίκη που περιμένει τους πατριώτες που αγωνίζονται εναντίον ενός επικίνδυνου καθεστώτος. Ο Οσβάλντο όμως περιμένει τη μέρα που οι άνθρωποι θα αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο επί των κυβερνήσεών τους και οι πολίτες θα έχουν επιτέλους την ευκαιρία να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή.
Είναι ένας ανηφορικός αγώνας, λέει ο Οσβάλντο, αλλά αξίζει τον κόπο.
--
Ο Jake Grant είναι διευθυντικό στέλεχος της Coalition to Reduce Spending.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 21 Δεκεμβρίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
Photo by AP
