Του Craig Eyermann
Η Καλιφόρνια έχει περισσότερους αστέγους από οποιαδήποτε άλλη πολιτεία, με μεγάλους καταυλισμούς από σκηνές αστέγων να καταλαμβάνουν τα πεζοδρόμια πολλών δρόμων. Επίσης, η Καλιφόρνια έχει τη δεύτερη ακριβότερη στέγαση από όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, πίσω μόνο από τη Χαβάη.
Ο Timothy P. Carney σε άρθρο του στον Washington Examiner αναρωτιέται σε ποιο βαθμό το ρυθμιστικό περιβάλλον της πολιτειακής κυβέρνησης συμβάλλει στα δύο αυτά προβλήματα:
«Οι ρυθμίσεις για τη χρήση γης καθιστούν ακριβότερη την στέγαση. Η μητροπολιτική περιοχή του Λος Άντζελες κατατάσσεται στην 15η θέση σε ότι αφορά τους περιορισμούς στις ρυθμίσεις για τη χρήση γης.
Οι ιδιοκτήτες σπιτιών σε περιοχές όπου περιορίζεται η οικοδομή συχνά δεν θέλουν την απορρύθμιση. Θέλουν τον χώρο. Φοβούνται την κίνηση. Και ξέρουν ότι η προσθήκη περισσότερων σπιτιών μπορεί να βλάψει την αξία των σπιτιών τους. Βεβαίως, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι διατηρούν την σπανιότητα των σπιτιών για να διατηρήσουν την αξία των δικών τους στεγαστικών επενδύσεων, γι’ αυτό και διατυπώνουν άλλα επιχειρήματα.
Υποστηρίζουν ότι οι ρυθμίσεις αυξάνουν τις αξίες των σπιτιών όχι περιορίζοντας την προσφορά, αλλά δίνοντας στους ανθρώπους αυτό που θέλουν: πράσινα κτίρια, ασφαλή κτίρια, επαρκείς χώρους στάθμευσης και γειτονιές χωρίς συνωστισμό.
Η μία όμως μελέτη που έχει εξετάσει το ζήτημα συμπεραίνει ότι μεγαλύτερο από το 90% του αποτελέσματος που έχουν οι τιμές στη ρύθμιση δεν προέρχεται από το ότι γίνονται πιο επιθυμητά τα σπίτια, αλλά από τον περιορισμό της προσφοράς. Συνεπώς, η ρύθμιση επηρεάζει την αγορά κυρίως εμποδίζοντας την κατασκευή σπιτιών».
Το πόρισμα αυτό εγείρει το εξής ερώτημα: Πόσες ρυθμίσεις έχει θεσπίσει η Καλιφόρνια για να εμποδίσει την κατασκευή σπιτιών;
Σύμφωνα με την QuantGov, η πολιτειακή κυβέρνηση της Καλιφόρνιας επέβαλε πέρσι στις επιχειρήσεις και τους κατοίκους συνολικά 395.503 περιορισμούς, όπως ορίζονται από τον αριθμό της εμφάνισης λέξεων όπως «πρέπει», «υποχρεούται», «απαγορεύεται», και «δεν επιτρέπεται» στο ανηρτημένο στο διαδίκτυο κείμενο του Ρυθμιστικού Κώδικα της Καλιφόρνιας (California Code of Regulations - CCR).
Όχι μόνο αυτός ο αριθμός είναι μεγαλύτερος από κάθε άλλη πολιτεία, αλλά ξεπερνά κατά σχεδόν 88.000 τον αριθμό παρόμοιων κρατικώς επιβληθέντων περιορισμών από τους φορείς της Νέας Υόρκης, της πολιτείας που κατατάσσεται δεύτερη στον δείκτη αυτόν.
Εντός του CCR, ο Κατασκευαστικός Κώδικας Προτύπων της Καλιφόρνιας (Building Standards Code - Title 24) περιλαμβάνει περισσότερους περιορισμούς από οποιοδήποτε άλλο τμήμα του κώδικα, περιλαμβάνοντας συνολικά 75.712 περιορισμούς. Την ίδια ώρα, το τμήμα που αφορά την Στεγαστική και Κοινοτική Ανάπτυξη (Housing and Community Development - Title 25) περιλαμβάνει 12.204 περιορισμούς, στη δέκατη υψηλότερη θέση από όλα τα τα τμήμα του CCR.
Σε συνδυασμό με τους συνολικά 88.186 ρυθμιστικούς περιορισμούς, αυτά τα δύο τμήματα που ουσιαστικά υπαγορεύουν τι είδους στεγαστικά κτίρια μπορούν να κατασκευαστούν στην Καλιφόρνια, αντιστοιχούν σε περισσότερο από 22% του συνολικού ρυθμιστικού βάρους που έχει θεσπιστεί από όλους τους πολιτειακούς φορείς.
Πώς συγκρίνεται αυτή η κατάσταση με τη Νέα Υόρκη; Η έκθεση του QuantGov για τη Νέα Υόρκη το 2017 καταδεικνύει ότι η πολιτεία αυτή επιβάλλει πολύ μικρότερο ρυθμιστικό βάρος στους κατασκευαστές κτιρίων στέγασης, αλλά καθώς ο κατασκευαστικός κώδικας της πολιτείας περιλαμβάνει λιγότερους από 12.474 περιορισμούς, δεν συγκαταλέγεται καν μεταξύ των 10 φορέων με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ρυθμιστικό βάρος της πολιτείας.
Σκέφτομαι ότι ο κατασκευαστικός κώδικας της Καλιφόρνιας μπορεί να είναι πιο περιοριστικός από τον αντίστοιχο μιας πολιτείας όπως η Νέα Υόρκη καθώς η Καλιφόρνια είναι πιο επιρρεπής σε φυσικές καταστροφές όπως σεισμοί, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές. Είδα λοιπόν τι ισχύει στην πολιτεία όπου διέμενα μέχρι πρότινος, την Ουάσινγκτον, που επίσης είναι επιρρεπής σε τέτοιες καταστροφές. Ο κατασκευαστικός της κώδικας περιλαμβάνεται μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων συνεισφορών στις περιοριστικές ρυθμίσεις για το 2019 σύμφωνα με το QuantGov, ενώ το Συμβούλιο Κατασκευαστικού Κώδικα (Building Code Council - Title 51) κατατάσσεται ένατο με συνολικά 4.585 περιορισμούς.
Η Καλιφόρνια έχει πάνω από 19 φορές περισσότερους περιορισμούς ως προς την κατασκευή κτιρίων στέγασης και άλλης χρήσης εντός της πολιτείας. Αυτές οι ρυθμίσεις δεν δημιουργήθηκαν τυχαία - είναι το αποτέλεσμα ετών προσπάθειας από την πλευρά των πολιτικών και των ρυθμιστών της Καλιφόρνιας.
Αν θυμάστε την εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου και των καυσίμων πριν μια δεκαετία, το πολιτικό σύνθημα πολλών που ήθελαν να χαλιναγωγήσουν τις ανεξέλεγκτες τότε τιμές ήταν το «εξορύξτε» (Drill, Baby, Drill).
Αυτοί αναγνώριζαν ότι η αύξηση της προσφοράς πετρελαίου ήταν ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για τη επαναφορά των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε πιο υποφερτά επίπεδα, και γι’ αυτό εργάστηκαν για την απομάκρυνση των ρυθμιστικών εμποδίων στην παραγωγή περισσότερης προσφοράς. Μπορεί να ακούγεται τραβηγμένο, αλλά απέδωσε.
Αν οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες της Καλιφόρνιας θελήσουν ποτέ να δουν σοβαρά την οικοδόμηση μιας μεγαλύτερης προσφοράς στέγασης σε ανεκτές τιμές, πρέπει να ξεκινήσουν από την κατεδάφιση του τεχνητά περιοριστικού περιβάλλοντος που έχουν εγείρει, το οποίο έχει παραγάγει το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που ισχυρίζονται ότι επιθυμούν. Το σωστό σύνθημα προκειμένου η Καλιφόρνια να βελτιώσει τη ζωή των κατοίκων της με τη μεγαλύτερη ανάγκη είναι το «χτίστε» (Build, Baby, Build).
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά από το Independent Institute.
--
Ο Craig Eyermann είναι ερευνητής στο Independent Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 30 Δεκεμβρίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
