Του Michael Rosen
«Είναι δύσκολο να κάνεις προβλέψεις», είπε κάποτε ο Γιόγκι Μπέρα, «ειδικά όταν μιλάμε για το μέλλον».
Αυτός ο «γιογκισμός» συνεχίζει να ισχύει, μεταξύ άλλων σε θέματα καινοτομίας και πολιτικής πνευματικής ιδιοκτησίας (IP). Καθώς λοιπόν γυρίζουμε το ημερολόγιο προς το 2023, πόσο καλά είχαμε προβλέψει τις εξελίξεις του περασμένου έτους και τι μπορούμε εύλογα να περιμένουμε για φέτος;
Εδώ ήταν οι προβλέψεις του 2022 από τον ταπεινό ανταποκριτή σας:
«Το περασμένο έτος σε ό,τι αφορά την πολιτική πνευματικής ιδιοκτησίας περιελάμβανε μια έντονη συζήτηση σχετικά με προτάσεις για άρση της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια COVID-19 στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, μια συζήτηση που είναι πιθανό να ενταθεί κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Στο Καπιτώλιο, οι νομοθετικές προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (συμπεριλαμβανομένου και του καθεστώτος επιλεξιμότητας) φαίνεται να ανακτούν δυναμική. Κοιτάζοντας προς το 2022, μπορούμε να αναμένουμε ότι το Κογκρέσο θα αρχίσει να εξετάζει αυτές τις προτάσεις και το Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ θα τις σταθμίσει υπό την ηγεσία ενός νέου διευθυντή».
Πράγματι, το 2022 οι άρσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας εμβολίων για τον COVID-19 συνεχίζουν να μολύνουν τη διεθνή συζήτηση για την πνευματική ιδιοκτησία, καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) ενέκρινε μερική αναστολή των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας όσον αφορά τα εμβόλια και τώρα εξετάζει το ενδεχόμενο να επεκτείνει αυτήν την άρση για να καλύψει θεραπείες και διαγνωστικά.
Η μεταρρύθμιση της επιλεξιμότητας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας προχώρησε κι αυτή πέρυσι, αν και μέτρια. Ο γερουσιαστής Thom Tillis (R-NC), σημαίνον μέλος της Υποεπιτροπής Δικαιοσύνης της Γερουσίας για την Πνευματική Ιδιοκτησία, εισήγαγε εκ νέου το νομοσχέδιο του για την αποκατάσταση της επιλεξιμότητας διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και η νέα διευθύντρια του Γραφείου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ, Kathi Vidal, ζήτησε δημόσια σχόλια για τις κατευθυντήριες γραμμές επιλεξιμότητας του νομοσχεδίου.
Αν λοιπόν καταφέραμε να ξεπεράσουμε την κατάρα του Γιόγκι πέρυσι, τι πρέπει να περιμένουμε φέτος; Να μερικές σκέψεις:
-Να αναμένουμε συνεχή νέα ορόσημα στην τεχνητή νοημοσύνη — και αινίγματα για την IP
Το έτος 2022 σημειώθηκαν σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης (AI), συμπεριλαμβανομένης κυρίως της εμφάνισης του ChatGPT του OpenAI (το οποίο απαντά σε ερωτήσεις και γράφει δοκίμια, σονέτα και άρθρα σε σχεδόν ανθρώπινη μορφή) και του DALL-E 2 (που δημιουργεί οπτικές απεικονίσεις σχεδόν ανθρώπινης καλλιτεχνικής ποιότητας). Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη δημιουργικότητα και αναγνωρίζουμε την ιδιοκτησία των έργων που δημιουργούνται από αυτές τις πλατφόρμες θα δημιουργήσει προκλήσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, όπως ακριβώς και η συζήτηση για το αν οι υπολογιστές μπορούν να θεωρηθούν εφευρέτες συνεχίζει να περνάει από διάφορα διεθνή δικαστήρια και γραφεία διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
-Η σχέση ΗΠΑ-Κίνας θα συνεχίσει να δοκιμάζει την IP, την καινοτομία και την πολιτική ασφάλειας
Καθώς οι γεωπολιτικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ γίνονται ολοένα και πιο τεταμένες, η επίδρασή τους στη ΙΡ και την πολιτική καινοτομίας θα συνεχίσει να επεκτείνεται. Ο νόμος CHIPS and Science του περασμένου έτους προσπάθησε να επαναφέρει την κατασκευή ημιαγωγών στις ΗΠΑ σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις εγχώριες αλυσίδες εφοδιασμού και να εμποδίσει την πρόσβαση της Κίνας στους πιο προηγμένους επεξεργαστές. Ενώ το μέτρο αυτό έχει ως στόχο να ενισχύσει την αμερικανική καινοτομία, τα αποτελέσματά του δεν έχουν ακόμη μετρηθεί σοβαρά.
-Η συζήτηση για την καινοτομία έναντι της στασιμότητας θα συνεχιστεί, αλλά οι υποστηρικτές της καινοτομίας θα κερδίσουν το πάνω χέρι
Για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας μαίνεται μια συζήτηση για το εάν ο ρυθμός της καινοτομίας έχει επιβραδυνθεί, βυθίζοντας τον κόσμο σε μια «Μεγάλη Στασιμότητα». Αυτή η συζήτηση έχει παραλληλιστεί με μια συζήτηση για την παρακμή του πολιτισμού. Φαίνεται όμως πιθανό οι ανακαλύψεις του 2022 στην τεχνητή νοημοσύνη και τη σύντηξη με λέιζερ φέτος θα επιταχυνθούν, γέρνοντας την πλάστιγγα προς την περισσότερη καινοτομία.
-Η επιλεξιμότητα για διπλώματα ευρεσιτεχνίας θα προχωρήσει—και, αυτή τη φορά, πολύ πιο γρήγορα από το 2022
Για να επιστρέψουμε στο σημείο που ξεκινήσαμε, φαίνεται λογικό να προβλέψουμε ότι το 2023 θα σημειωθεί επιτέλους σημαντική πρόοδο στη μεταρρύθμιση της επιλεξιμότητας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αν όχι στην πλήρη θέσπιση της. Με τον βουλευτή Kevin McCarthy (R-CA) να ανεβαίνει στην θέση του Προέδρου (όχι χωρίς κάποια δυσκολία) και τον βουλευτή Jim Jordan (R-OH) να αναλαμβάνει τα ηνία στη δικαστική επιτροπή της Βουλής, αναμένεται ότι οι νέοι επικεφαλής της Υποεπιτροπής Δικαστηρίων, Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Διαδικτύου θα δουν ευνοϊκά τη μεταρρύθμιση της επιλεξιμότητας, ξεκλειδώνοντας έτσι μεγαλύτερες δυνατότητες καινοτομίας.
Ωστόσο, όπως αναγνώρισε ο Γιόγκι, χρειάζεται και λίγη προγνωστική ταπεινοφροσύνη. Ας περιμένουμε να δούμε πώς θα έχουν τα πράγματα σε 12 μήνες από τώρα.
--
Ο Michael Rosen είναι επισκέπτης ερευνητής στο American Enterprise Institute όπου εστιάζει σε ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τεχνολογικό τομέα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 12 Ιανουαρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίM – Μάρκος Δραγούμης.
