Γράφει ο Lawrence W. Reed
Στις 4 Απριλίου του 1887 μια γυναίκα εξελέγη για πρώτη φορά δήμαρχος μιας πόλης υπό πολύ περίεργες μάλιστα περιστάσεις. Μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες την ημέρα των εκλογών, δεν είχε ιδέα ότι το όνομά της βρισκόταν στο ψηφοδέλτιο.
Η πόλη ήταν η Αργκόνια του Κάνσας και το όνομα της δημάρχου ήταν Susanna M. Salter. Ήταν 27 ετών. Οι γυναίκες είχαν κατακτήσει το δικαίωμα της ψήφου στις δημοτικές εκλογές του Κάνσας μόλις λίγες εβδομάδες πριν, και η ψήφος των γυναικών δεν θα επεκτεινόταν σε όλες τις ΗΠΑ παρά μόνο 32 χρόνια μετά. Η θέση του δημάρχου της Αργκόνια είχε μια ετήσια αποζημίωση μόλις ενός δολαρίου (περίπου 25 δολάρια σε σημερινά χρήματα). Οι επικριτές της, χαρακτήρισαν τη θητεία της ως “εξουσία του μεσοφορίου”.
Η Σουζάνα γεννήθηκε στο Οχάιο το 1860 και η οικογένειά της μετακόμισε στο Κάνσας το 1872. Στις αρχές της δεκαετίας του 1880 παντρεύτηκε και έγινε αξιωματούχος στην τοπική Γυναικεία Χριστιανική Ένωση Εγκράτειας (Women’s Christian Temperance Union - WCTU). H Ένωση έπαιξε αγρότερα σημαντικό ρόλο στην ψήφιση δύο Συνταγματικών Τροποποιήσεων, της 18ης (Απαγόρευση οινοπνευματωδών) και της 19ης (δικαίωμα ψήφου γυναικών). Η Ένωση ακόμη υπάρχει και η έδρα της βρίσκεται στο Έβανστον του Ιλινόι. Αυτό το καλοκαίρι θα πραγματοποιήσει το 148ο εθνικό της συνέδριο στο Μίσιγκαν.
Η Αργκόνια το 1887 ήταν μια μικροσκοπική, νυσταγμένη πόλη του Κάνσας. Ακόμη και σήμερα, ο πληθυσμός της είναι μόλις 471 κάτοικοι. Πριν από 134 χρόνια όμως, η Susanna M. Salter δημιούργησε μεγάλη αναταραχή και έβαλε την πόλη στον χάρτη. Σήμερα το σπίτι της εκεί είναι ένα κατεγραμμένο εθνικό τοπόσημο.
Μια ομάδα ανδρών στην πόλη δεν έβλεπε με καλό μάτι την ιδέα των γυναικών στην πολιτική. Ως φάρσα, κανόνισαν το όνομα της Σάλτερ να εμφανιστεί στο ψηφοδέλτιο ως υποψηφίας δημάρχου με το Κόμμα της Απαγόρευσης (Prohibition Party). Παραδόξως, τα ονόματα στο ψηφοδέλτιο τότε δεν ανακοινώνονταν μέχρι την ημέρα των εκλογών. Οι φαρσαδόροι υπέθεσαν ότι η Σάλτερ θα υποστεί συντριπτική ήττα, κι έτσι θα αποθαρρύνονταν οι γυναίκες από το να βάζουν υποψηφιότητα για πολιτικές θέσεις.
Η ιστορικός Patricia Grimshaw γράφει:
“Η Σάλτερ δεν ανακάλυψε το υποτιθέμενο αστείο παρά μόνο την ημέρα των εκλογών, όταν ο τοπικός πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος έστειλε μια ομάδα αντιπροσώπων στο σπίτι της όπου εκείνη ασχολιόταν με την μπουγάδα για να δουν αν όντως ήταν υποψήφια.
Ρωτήθηκε λοιπόν αν θα υπηρετούσε ως δήμαρχος αν κατάφερνε να εκλεγεί, κι εκείνη απάντησε “ναι”. Παρακινημένοι ίσως από τον ενθουσιασμό της, ή απλώς δυσαρεστημένοι με όσους προσπάθησαν να υπονομεύσουν την εκλογική διαδικασία, οι Ρεπουμπλικανοί συμφώνησαν να ψηφίσουν την Σάλτερ”.
Επίσης, η τοπική της WCTU ανακοίνωσε το πρωί της 4ης Απριλίου ότι κι εκείνη υποστήριζε τη Σάλτερ, η οποία κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό που ξεπερνούσε το 60%.
Ο εθνικός τύπος δημοσίευσε την ιστορία και σύντομα η Σάλτερ έγινε διάσημη. Ήταν σίγουρα η πρώτη εκλεγμένη δήμαρχος πόλης στην Αμερική, κάποιοι όμως υποστηρίζουν ότι ήταν η πρώτη γυναίκα δήμαρχος στον κόσμο (πιστεύω ότι ο πιο εντυπωσιακός ισχυρισμός είναι πιθανότατα αλήθεια, αλλά δεν μπορώ να τον επιβεβαιώσω). Τυπικά, μια Νάνσυ Σμιθ εξελέγη δήμαρχος της Οσκαλούσα στην Άιοβα το 1862, αλλά συνήθως δεν αναφέρεται καθώς αρνήθηκε να αναλάβει καθήκοντα.
Όταν η New York Sun έστειλε έναν δημοσιογράφο να καλύψει ένα δημοτικό συμβούλιο στην Αργκόνια, η φήμη της Σουζάνα αυξήθηκε κι άλλο. Απ’ ό,τι φαίνεται ήταν μια πολύ ικανή πολιτικός που έμεινε γνωστή για τις μικρές σε διάρκεια συνεδριάσεις και τη μηδενική ανοχή της στις ανοησίες. (Είναι σίγουρο ότι θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε περισσότερο τέτοιους πολιτικούς, χωρίς όμως τη συνισταμένη της Ποτοαπαγόρευσης).
Η Σάλτερ υπηρέτησε για μια θητεία και κέρδισε ευρύ σεβασμό για το έργο της. Μολονότι σήμερα δεν τη θυμούνται ιδιαίτερα έξω από το Κάνσας, χωρίς αμφιβολία βοήθησε τις γυναίκες να σπάσουν την πολιτική γυάλινη οροφή. Πέθανε το 1961 πλήρης ημερών σε ηλικία 101 ετών.
Η Μάργκαρετ Θάτσερ είπε κάποτε: “Δεν νομίζω ότι θα δούμε γυναίκα Πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια της ζωής μου”. Φαντάζομαι ότι το 1887, πολλοί άνθρωποι στην Αργκόνια του Κάνσας νόμιζαν ότι δεν θα δουν μια γυναίκα δήμαρχο κατά τη διάρκεια της δικής τους ζωής. Αν η ιστορία μας διδάσκει κάτι, είναι ότι αυτή αλλάζει μέσα σε μια στιγμή.
--
Ο Lawrence W. Reed είναι επίτιμος πρόεδρος του Foundation for Economic Education και συγγραφέας των βιβλίων Real Heroes: Inspiring True Stories of Courage, Character and Conviction και Excuse Me, Professor: Challenging the Myths of Progressivism.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 4 Απριλίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
