Είναι γεγονός ότι, ειδικά κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, η ανάληψη πρωτοβουλιών κοινωνικής ευθύνης από εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα πολλαπλασιάστηκε. Το φαινόμενο δεν ήταν, φυσικά, μόνο ελληνικό και αποτελεί ευτύχημα ότι, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, δεν είχε αποσπασματικό χαρακτήρα. Αντίθετα, τέτοιες πρωτοβουλίες θεσμοθετούνται, θέτοντας βάσεις για τη σταθερή ανάπτυξη λύσεων πάνω σε συγκεκριμένα θέματα που αφορούν κυρίως στις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Άλλωστε, τέτοιου είδους προγράμματα, ειδικά σε μεγάλους οργανισμούς, δεν υλοποιούνται ως «πάρεργο», αλλά σχεδιάζονται μετά από προσεκτική μελέτη δεδομένων από ειδικούς και αξιολογούνται από εντεταλμένους, έγκυρους φορείς. Από τα βασικότερα κριτήρια αξιολόγησής τους είναι, φυσικά, η αποτελεσματικότητά τους στο «πεδίο» και η δημιουργία πολλαπλασιαστικής αξίας για την κοινωνία.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα ανακοίνωσε το 2014, η Alpha Bank. Η χώρα μας βρισκόταν τότε στο κέντρο μιας μεγάλης κρίσης με έντονα κοινωνικά χαρακτηριστικά. Κρίσιμοι τομείς, όπως και αυτός της υγείας, δέχονταν τεράστια πίεση, με τους πόρους τους να μειώνονται και τις ανάγκες του κόσμου να αυξάνονται. Τα προβλήματα διαφάνηκαν εντονότερα στις απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές που χαρακτηρίζονται από υποστελέχωση και ελλείψεις, με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία πρόσβασης των κατοίκων ακόμη και σε αυτονόητες υπηρεσίες υγείας. Έτσι, η Τράπεζα αναζήτησε μια επένδυση που να συμβάλει ουσιαστικά στην πρόοδο και την ευημερία των πολιτών. Επιδίωξε λοιπόν συνεργασία με την ΑΜΚΕ Άγονη Γραμμή Γόνιμη, προκειμένου να καταρτίσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα με τίτλο «Μαζί, με στόχο την υγεία» και να συνεργαστούν, καλλιεργώντας την ισοτιμία πρόσβασης σε υγειονομικές υπηρεσίες, κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών.
Πρώτοι σταθμοί του Προγράμματος ήταν τέσσερα μικρά, απομακρυσμένα νησιά: η Κάσος, η Νίσυρος, η Τήλος και οι Λειψοί. Στόχος του ήταν να συμβάλει έμπρακτα στη βελτίωση των παροχών υγείας, απαντώντας στις ανάγκες ενίσχυσης των Δημόσιων δομών υγείας και στήριξης τοπικών ιατρείων σε μέρη απομακρυσμένα ή και συχνά αποκλεισμένα, εξαιτίας π.χ. των καιρικών συνθηκών. Σταδιακά, μέχρι το 2021, η δράση του Προγράμματος επεκτάθηκε σε συνολικά 70 νησιά, καθώς διαπιστώθηκε ότι σε όλη τη νησιωτική Ελλάδα οι δομές αντιμετώπιζαν μεγάλες ελλείψεις. Ως αποτέλεσμα, εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι και εκατομμύρια τουρίστες απέκτησαν ισότιμη πρόσβαση στην υγεία και σε παροχές που, αν και απαραίτητες, δεν ήταν δεδομένες για την τοπική κοινωνία. Από το 2022, το πρόγραμμα ξεκίνησε τις δράσεις του και στην ηπειρωτική Ελλάδα, με πρώτους σταθμούς τις Περιφέρειες Θεσσαλίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε το πρόγραμμα Μαζί με στόχο την υγεία ανταποκρίνεται στις βέλτιστες πρακτικές και σύγχρονες προσεγγίσεις της Εταιρικής Υπευθυνότητας (CSR) αλλά και της δημιουργίας αξίας που παράγεται, απλώνεται και διαμοιράζεται στην κοινωνία. Μέσα από τις συνέργειες με την Άγονη Γραμμή Γόνιμη, θεσμικούς φορείς και φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τη στήριξη του Υπουργείου Υγείας, οικοδομήθηκαν σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης οι οποίες μεγιστοποίησαν τον αντίκτυπο του προγράμματος. Με βάση, μάλιστα, την επίσημη Μελέτη Μέτρησης του κοινωνικού αντικτύπου του, που πραγματοποίησε ο οργανισμός HIGGS, η συνεργασία ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη χαρακτηρίστηκε ως «εξαιρετική».
Η «Μελέτη Κοινωνικού Αντικτύπου» του HIGGS, βασίστηκε σε συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια ικανοποίησης με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων και εμπλεκόμενων μερών (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, τοπική αυτοδιοίκηση, κάτοικοι, εργαζόμενοι Τράπεζας και Άγονης Γραμμής Γόνιμης κ.α.) και ανέδειξε τα παρακάτω αποτελέσματα:
- Το 97% του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού που συμμετείχε στη μελέτη συμφώνησε ότι ο ιατροφαρμακευτικός εξοπλισμός που προσφέρθηκε ήταν αναγκαίος για τη λειτουργία των κέντρων υγείας και χρήσιμος για την παροχή υπηρεσιών στους κατοίκους.
- Το 91% του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των δομών υγείας δήλωσε ότι η δωρεά συνέβαλε στη διευκόλυνση της καθημερινής εργασίας που προσφέρει.
- Το 98,4% των εργαζομένων στις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων συμφώνησε ότι η δωρεά που προσφέρθηκε ήταν χρήσιμη για την παροχή υπηρεσιών στους ωφελούμενους,
- Το 83,3% των εργαζομένων/εθελοντών στα Κοινωνικά Φαρμακεία δήλωσε ότι χάρη στη δωρεά της τράπεζας καλύφθηκαν βασικές ανάγκες των ωφελούμενων του φορέα.
- Από την έρευνα προκύπτει ότι το πρόγραμμα έχει συμβάλει, μεταξύ άλλων, στη βελτίωση και αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας, στη δυνατότητα ανταπόκρισης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και του αισθήματος ασφάλειας των κατοίκων
- Στο πλαίσιο της έρευνας, εξετάστηκε η κοινωνική αξία του προγράμματος με τη μεθοδολογία Social Return on Investment (SROI), η οποία έδειξε ότι για κάθε €1 που επενδύεται στο πρόγραμμα, επιστρέφεται στην κοινωνία ισοδύναμη αξία τουλάχιστον €11,46.
Το ιδιαίτερα υψηλό SROI, σε σχέση με προγράμματα και δράσεις CSR της αγοράς, οφείλεται στον σχεδιασμό και τη στόχευση του προγράμματος για τη στήριξη νησιών που μπορεί να βρεθούν αποκλεισμένα από την πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας και να αντιμετωπίζουν προκλήσεις στη διαχείριση εκτάκτων περιστατικών.
Σε γενικές γραμμές, η έρευνα δείχνει ότι το πρόγραμμα έχει συμβάλει, μεταξύ άλλων, στη βελτίωση και αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας, στη διευκόλυνση της καθημερινής εργασίας του προσωπικού, στη δυνατότητα ανταπόκρισης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και του αισθήματος ασφάλειας των κατοίκων, αλλά και στην αποτελεσματικότερη καθημερινή λειτουργία κάθε μονάδας υγείας.
Κατά τα πρώτα 8 χρόνια υλοποίησής του, το Πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε 70 νησιά, ενώ, από το 2022, πέρασε στη δεύτερη φάση του, επεκτείνοντας τη δράση του στην ηπειρωτική Ελλάδα. Από το 2014 έως και το 2023, είχαν παραδοθεί περισσότερα από 259.963 τεμάχια ιατρικών μηχανημάτων, συσκευών και ιατροφαρμακευτικού υλικού, σε συνολικά 87 Δομές Υγείας, Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων και Κοινωνικά Φαρμακεία.
Από τον Οκτώβριο 2024, το «Μαζί, με στόχο την υγεία» βρίσκεται στην Περιφέρεια Ηπείρου, καλύπτοντας άλλη μια περιοχή όπου οι κάτοικοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις ως προς την πρόσβασή τους σε δομές υγείας. Φέτος, μέσω του Προγράμματος, ενισχύονται και μονάδες ΑμεΑ, διευρύνοντας έτσι το κοινωνικό του αποτύπωμα με την υποστήριξη δομών που εξυπηρετούν τις πλέον ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στα 10 χρόνια λειτουργίας του, έχουν στηριχθεί περισσότεροι από 960.000 πολίτες, από τη μία άκρη της χώρας έως την άλλη, με διάθεση ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού και υλικού σε δομές υγείας και φροντίδας.
