Η κίνηση της Unicredit την εβδομάδα που πέρασε να αποκτήσει ένα κομμάτι της Commerzbank και ίσως αργότερα ολόκληρη τη γερμανική τράπεζα έπιασε πολλούς στον ύπνο και το ευρύτερο ερώτημα είναι αν η έκπληξη μπορεί να ξεκλειδώσει και άλλα deals στην τραπεζική αγορά της Ευρώπης που παραμένει τεμαχισμένη. Ο διευθύνων σύμβουλος της Unicredit, της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας, έχει έφεση στα επιχειρηματικά deal.
Αν η νέα του κίνηση πετύχει θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη εξαγορά ως «καπετάνιου» της ιταλικής τράπεζας και η μεγαλύτερη διασυνοριακή συμφωνία από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης.
Η απόκτηση ποσοστού στη Commerzbank από την Unicredit άναψε τα σενάρια για περαιτέρω κινήσεις συγκεντρωτισμού στο ευρωπαϊκό banking μετά τη φετινή προσπάθεια επιθετικής εξαγοράς της Sabadell από την τράπεζα ΒΒVA στην Ισπανία.
Οι εποπτικές αρχές στην Ευρώπη στηρίζουν την προοπτική περισσότερων τραπεζικών γάμων σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο καθώς λιγότερα, αλλά πιο ισχυρά τραπεζικά σχήματα θα τονώσουν την οικονομία και θα είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τις μεγαλύτερες τράπεζες στις ΗΠΑ και την Ασία.
Ωστόσο, τα τραπεζικά deals στην Ευρώπη από την κρίση του 2008-09 ήταν σπάνια. Ο συγκεντρωτισμός στον ευρωπαϊκό κλάδο με βάση το ποσοστό των πέντε μεγαλύτερων τραπεζών στο σύνολο του ενεργητικού ποικίλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πλέον τεμαχισμένη τραπεζική αγορά είναι αυτή της Γερμανίας που περιλαμβάνει εκατοντάδες τράπεζες μαζί με τις δύο μεγάλες εισηγμένες, τις Deutsche Bank και Commerzbank.
Στο άλλο άκρο είναι η τραπεζική αγορά της Ελλάδας, της Κύπρου και των κρατών της Βαλτικής με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Στην Ισπανία το 69% του συνολικού ενεργητικού του τραπεζικού κλάδου βρίσκεται στα χέρια των πέντε μεγαλύτερων τραπεζών, ποσοστό που είναι κοντά στον μέσο όρο της ευρωζώνης. Ο αριθμός των τραπεζών στην Ισπανία έχει μειωθεί στις 10 από 55 πριν από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.
Το σίγουρο είναι ότι πολλά από τα πιστωτικά ιδρύματα στην Ευρώπη είναι πολύ μικρά για να ανταγωνιστούν τους κολοσσούς της Wall Street και να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Έχουν περάσει πάνω από τρεις δεκαετίες από την καθιέρωση ενιαίας αγοράς για αγαθά και υπηρεσίες στην Ευρώπη αλλά η τραπεζική αγορά είναι ένας τομέας που έχει μείνει πίσω. Ο λόγος που χρειάζεται ένας διασυνοριακός συγκεντρωτισμός είναι για να είναι σε θέση η Ευρώπη να χρηματοδοτήσει τις τεράστιες επενδύσεις που είναι αναγκαίες για να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Ασία.
Όπως επισημαίνει και η πρόσφατη έκθεση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Mario Draghi, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επενδύει έως και 800 δισ. ευρώ ετησίως και να δεσμευτεί σε τακτικές εκδόσεις κοινού χρέους για να γίνει ανταγωνιστική σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ασία.
Η έκθεση του Draghi κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει τις επενδύσεις κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ για να κάνει την οικονομία της διατηρήσιμα ανταγωνιστική.
Τα διασυνοριακά τραπεζικά deal στην Ευρώπη σημείωσαν ρεκόρ λίγο πριν την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, το 2007. Εκείνη τη χρονιά μια ομάδα τραπεζών - Banco Santander, Fortis, Royal Bank of Scotland - συμφώνησε να εξαγοράσει την ολλανδική ABN Amro. Όταν όμως κατέρρευσαν οι αγορές λίγο μετά, η Βρετανία αναγκάστηκε να διασώσει τη RBS με bailout και η Ολλανδία να αγοράσει κομμάτια της Fortis.
Την εποχή εκείνη ο Orcel ήταν σύμβουλος στην ισπανική Santander. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, η κίνηση που έκανε στη Commerzbank, η απόκτηση ποσοστού 9%, είναι το πρώτο φιλόδοξο βήμα στην κατεύθυνση της διασυνοριακής ενοποίησης από την εποχή της κρίσης.
Ο Ιταλός τραπεζίτης δεν περίμενε την έγκριση του Βερολίνου στο σχέδιο του, ούτε τους επόπτες και τις κυβερνήσεις να λύσουν τις διαφορές τους στο θέμα της ενιαίας τραπεζικής αγοράς.
Σύμφωνα με την JP Morgan, «Ιστορικά, η δραστηριότητα εξαγορών και συγχωνεύσεων στον τραπεζικό χώρο πυροδοτείται από τη δυναμική των συμφωνιών που ανακοινώνονται. Εκτιμούμε ότι θα υπάρξουν ειδήσεις στο μέτωπο αυτό το επόμενο διάστημα».
Το 2020 η Intesa Sanpaolo στην Ιταλία εξαγόρασε τη μικρότερη Unione di Banche Italiane. Την ίδια χρονιά η CaixaBank στην Ισπανία συμφώνησε να αποκτήσει την Bankia, αγοράζοντας ποσοστό από την ισπανική κυβέρνηση. Πέρυσι η UBS συμφώνησε να διασώσει τη Credit Suisse με τις ευλογίες της ελβετικής κυβέρνησης.
Φέτος η αξία των συμφωνιών που έχουν ανακοινωθεί με στόχο τράπεζες έχει αυξηθεί στα $25 δισ. μέχρι στιγμής, ξεπερνώντας τα $11,4 δισ. του 2023, σύμφωνα με το Bloomberg. Oι τραπεζικοί γάμοι ήταν μικροί και εθνικής εμβέλειας. Παράδειγμα η επιθετική εξαγορά της Sabadell στην Ισπανία από την BBVA που δεν έχει ακόμη τελεσφορήσει.
Εδώ και καιρό οι τράπεζες Unicredit, Intesa Sanpaolo, BNP Paribas θεωρούνται αγοραστές λόγω της χρηματοοικονομικής ισχύος τους. Τράπεζες όπως η ΑΒΝ Amro όπου η ολλανδική κυβέρνηση διατηρεί πλειοψηφικό ποσοστό και η Societe Generale θεωρούνται πιθανοί στόχοι.
Σύμφωνα με στελέχη της Oliver Wyman, η Ευρώπη χρειάζεται μεγαλύτερες τράπεζες γιατί οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις γίνονται όλο και περισσότερο εξαρτημένες από τις αμερικανικές για χρηματοδοτήσεις. Το τραπεζικό σκηνικό στην Ευρώπη είναι πολύ τεμαχισμένο.
