Ο δανεισμός των επιχειρήσεων ήταν η αιχμή του δόρατος στην πιστωτική επέκταση για τις ελληνικές τράπεζες στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Δηλαδή, όπως το είχαν υπολογίσει οι διοικήσεις τους και παρά τα υψηλά επιτόκια, η πιστωτική επέκταση έχει κινηθεί αρκετά καλά.
Βεβαίως, η προοπτική να μειωθούν τα επιτόκια στην πορεία έχει ανακόψει τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά, ενώ αντίθετα οι επιχειρήσεις δεν ασχολούνται με αυτό, είτε γιατί έχουν ανάγκη, είτε διότι γνωρίζουν ότι τα euribor θα μειωθούν στην πορεία φέτος και του χρόνου, οπότε δεν έχουν λόγο να αναβάλουν τις κινήσεις τους.
Ενδιαφέρουσα είναι η μικρή αλλά πραγματική αύξηση στα καταναλωτικά δάνεια που θα μπορούσε να είναι αρκετά μεγαλύτερη αν οι τράπεζες περιόριζαν λίγο τα περιθώριά τους, η συνεχιζόμενη τον Ιανουάριο, αλλά μειούμενη τάση για εξοφλήσεις δανείων και η συνεχιζόμενη επίσης συρρίκνωση των χαρτοφυλακίων στεγαστικών δανείων των τραπεζών, αλλά με επίσης με μικρότερο ρυθμό από πέρυσι.
Αντίθετα, η τάση των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, ασφαλιστικών εταιριών, Επαγγελματικών Ταμείων και servicers, να αυξάνουν το δανεισμό τους στα διαστήματα μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαρτίου, έχει συνδράμει και φέτος την πιστωτική επέκταση των τραπεζών. Σε αυτά όμως πρέπει να προστεθεί και η αύξηση των τοποθετήσεων των τραπεζών στις εκδόσεις ομολόγων και εντόκων γραμματίων του δημοσίου. Δηλαδή, περί τα 600 εκατ. ευρώ αύξηση τον Φεβρουάριο.
Συγκρίνοντας με τον Φεβρουάριο του 2023, τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την τάση που καταγράφηκε και είναι καθαρή αύξηση στα επιχειρηματικά δάνεια κατά 7,1%. Ασφαλιστικές και ΕΔΑΔΠ φαίνεται ότι δανείζονται περισσότερα κι έχουν αυξήσει το δανεισμό τους σχεδόν 15% από πέρυσι τον ίδιο μήνα.
Αλλά οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις είναι περισσότερες και δανείζονται μεγαλύτερα ποσά αυξάνοντας το δανεισμό τους κατά 6,1% φέτος τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Συνολικά, η καθαρή αύξηση του δανεισμού των επιχειρήσεων είναι πάνω από 900 εκατ. ευρώ από πέρυσι και περίπου 600 εκατ. ευρώ είναι η καθαρή αύξηση δανείων σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις.
Ποιες κατηγορίες δανείων αυξήθηκαν και ποιες όχι:
- Τα βραχυχρόνια δάνεια μέχρι ένα έτος έχουν αυξηθεί από πέρυσι 3,4%
- Τα δάνεια από ένα έως πέντε χρόνια είναι η κατηγορία αυτών που εξοφλήθηκαν μαζικά, με πτώση σχεδόν 7% από πέρυσι τον Φεβρουάριο και
- Τα μακροχρόνια δάνεια πάνω από 5 χρόνια είναι αυτά που αυξάνονται περισσότερο από όλα. Αυξήθηκαν κατά 12,6% από πέρυσι το Φεβρουάριο και είναι καλό νέο για τις τράπεζες γιατί είναι επαναλαμβανόμενα έσοδα από τόκους για πάνω από πέντε χρόνια.
Στεγαστικά, καταναλωτικά και επαγγελματικά δάνεια
Η τάση είναι πτωτική για τα στεγαστικά δάνεια, αυτό είναι γνωστό. Τα αυξημένα επιτόκια δεν ευνοούν. Το θέμα είναι ότι μετά την πιστωτική κρίση σταμάτησαν να εκταμιεύονται στεγαστικά και όταν μετά την πανδημία άρχισαν οι εκταμιεύσεις από τις τράπεζες, τα νέα στεγαστικά ήταν γενικά λιγότερα από αυτά που εξοφλούνταν ή έφευγαν από τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια. Πλέον, στο υπόλοιπο των δανείων που έχουν οι τράπεζες, τα στεγαστικά δάνεια αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% του χαρτοφυλακίου τους.
Η πιστωτική επέκταση είναι αρνητική. Με στοιχεία της ΤτΕ στους δύο πρώτους μήνες μειώθηκαν κατά 270 εκατ. ευρώ τα στεγαστικά δάνεια στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών.
Υπάρχουν όμως τα καταναλωτικά δάνεια. Και φαίνεται ότι αρχίζουν και κινούνται σχετικά. Όχι όπως τα επιχειρηματικά δάνεια που κάτι η ανάγκη για κεφάλαια κίνησης και κυρίως τα επενδυτικά δάνεια με τη συνδρομή του Ταμείου Ανάκαμψης, κινούνται πολύ.
Αλλά, πάντως, υπάρχει αύξηση στα καταναλωτικά για τα νοικοκυριά. Στο πρώτο δίμηνο του έτους τα καταναλωτικά αυξήθηκαν κατά 55 εκατ. ευρώ με ρυθμό ανόδου 4,4% από πέρυσι. Ο αρνητικός ρυθμός τους, με μείωση και εξοφλήσεις αντί για νέο δανεισμό, έγινε θετικός πρώτη φορά μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου του 2022. Ήταν μια μικρή αύξηση για αρχή μόλις 0,4% σε ετήσια βάση, αλλά σιγά - σιγά διαμορφώθηκε μία μικρή τάση. Η οποία από τον Οκτώβριο του 2023 αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό.
Από τον Αύγουστο, φάνηκε ότι μπορεί να πάει καλύτερα η χρηματοδότηση των αγροτών, ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών ατομικών επιχειρήσεων. Η μικρή αυξητική τάση τερμάτισε το Νοέμβριο του 2022.
Οι εξοφλήσεις άρχισαν να είναι περισσότερες και οι μειώσεις των δανείων αυτών στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, μειώνονταν με μεγαλύτερο ρυθμό μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2023. Μετά, ο ρυθμός των εξοφλήσεων άρχισε να υποχωρεί. Παραμένει αρνητικός, αλλά με μείωση 0,7% το Φεβρουάριο 2024, από 3,3% το Σεπτέμβριο του 2023, ίσως είμαστε στο σημείο που η τάση μπορεί να γυρίσει ξανά και να γίνει θετική. Βεβαίως, θα βοηθούσε πολύ, αν η ΕΚΤ έκανε κάτι για το θέμα…
