Της Γιάννας Σουλάκη
Η συνειδητοποίηση ότι μεγαλώνετε και γερνάτε, μπορεί κατά διαστήματα, να σας έρχεται στο μυαλό ξανά και ξανά. Ενώ αρκετά συχνά, λένε οι ειδικοί, κάποιοι αρνούνται σταθερά να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι μεγαλώνουν. Αυτό συμβαίνει, επειδή υπάρχουν πολλοί μύθοι που συνοδεύουν τη γήρανση, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν παρεξηγήσεις και στρεβλώσεις, που εμποδίζουν τους μεσήλικες να έχουν μια καλή επαφή με την ηλικία τους και να επιδιώκουν τελικά, αυτό που μπορεί να δώσει νόημα στη ζωή τους.
Στο κοινωνικό κατεστημένο, πάντως, η νεολαία είναι συνήθως αυτή που δοξάζεται, ενώ τα γηρατειά βάλλονται, ως κάτι που θα πρέπει να αποφύγει κανείς πάση θυσία. Όμως, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ακόμη κι αν μεγαλώνετε, δεν θα πρέπει να κάντε υποχωρήσεις στη ποιότητα της ζωής σας.
Δείτε τι πρέπει να έχετε κατά νου:
Τι σημαίνει «γέρος»;
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα χαρακτήριζαν ποτέ έναν άνθρωπο άνω των 38 ετών, ως «ηλικιωμένο», ωστόσο, θεωρητικά αν μόλις περάσατε την ηλικία των 38 ετών μπορεί να αρχίσετε να θεωρείστε «μεγάλος» ηλικιακά, υποστηρίζει ο Tom Ludwig, ομότιμος καθηγητής ψυχολογίας στο Hope College της Ολλανδίας.
Μελέτη που έγινε από το Pew Research Center ανάμεσα σε 3.000 οι ερωτηθέντες, αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να νιώθουν «ηλικιωμένοι» από τη δεκαετία των 60 και μετά. Στο ερωτηματολόγιο που τους υποβλήθηκε, δήλωσαν ότι αυτή θεωρούν ως τη μέση ηλικία κατά την οποία αρχίζει η γήρανση.
Ο Daniel B. Kaplan, επίκουρος καθηγητής κοινωνικής εργασίας στο Πανεπιστήμιο Adelphi στο Garden City, της Νέας Υόρκης, δήλωσε στους New York Times, ότι «η προχωρημένη ηλικία» είναι μια σχετικά... πρόσφατη ανακάλυψη, κι αυτό γιατί:
«Το μέσο προσδόκιμο ζωής και επιβίωσης αυξήθηκε πολλά χρόνια κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, σε σχέση με όλες τις προηγούμενες χιλιετίες», είπε, προσθέτοντας ότι στις ΗΠΑ αυτό το όριο έχει φτάσει πλέον στα 79,1 χρόνια της ζωής του ανθρώπου.
Δείτε τη ζωή σας με μια προοπτική
Η Dr. Gayatri Devi, νευρολόγος στο νοσοκομείο Lenox Hill στο Μανχάταν, λέει ότι οι προσδοκίες στη ζωή είναι αυτές που μπορεί κάνουν τη διαφορά. Λέει ότι θυμάται έναν ασθενή της, που συνήθιζε συχνά να παραπονιέται για τη ζωή του και να λέει: «Τα γηρατιά έχουν άσχημο πρόσωπο». Ο ασθενής αυτός πέθανε σε ηλικία 84 ετών.
Μία άλλη ασθενής, όμως, η οποία ήταν 98 ετών, δήλωσε στην Dr. Devi, ότι στα νιάτα της έμοιαζε με την ηθοποιό Elizabeth Taylor. Όταν η γιατρός της είπε, ότι θα πρέπει να είναι δύσκολο γι'' αυτήν, που κάποτε ήταν τόσο όμορφη τώρα να είναι ηλικιωμένη, η ασθενής αντέδρασε στα σοβαρά και της είπε: «Τι εννοείς; Δεν είμαι ακόμα όμορφη;» Αυτή η ασθενής, λέει η γιατρός, τώρα πλησιάζει τα 100.
Κάντε φίλους από όλες τις ηλικίες
Η Dr. Devi λέει ότι μία ασθενής της που πέθανε στα 101 της είχε δώσει ως συμβουλή ζωής, να προσπαθεί να κάνει πάντα έναν καλό φίλο "από κάθε δεκαετία της ζωής". Πραγματικά, η ηλικιωμένη γυναίκα είχε αποκτήσει φίλους διαφόρων ηλικιών, μεταξύ αυτών και την ίδια την κόρη της γιατρού, η οποία ήταν 12 ετών εκείνη την εποχή.
Το να έχει κανείς φίλους από διάφορες γενιές, μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλο να διαχειρίζεται καλύτερα τη μοναξιά που θα προκύψει, όταν ο ηλικιωμένος βλέπει τους αγαπημένους του ανθρώπους να φεύγουν απ''τη ζωή, να αρρωσταίνουν, να πεθαίνουν ή να μην είναι πλέον λειτουργικοί.
«Στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο αποτελεί μια προσπάθεια του ηλικιωμένου ανθρώπου να παραμείνει κοινωνικός εντός της κοινότητας, καθώς και να διατηρεί την επαφή του με την πρόοδο, ώστε να αποφύγει τελικά να καταλήξει να είναι αόρατος μέσα στην κοινωνία», λέει.
Προετοιμαστείτε κατάλληλα
Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μεσήλικες καθώς μεγαλώνουν, δεν ανήκουν στην φυσιολογικές επιπτώσεις της γήρανσης. Η ποιότητα της ζωής σας είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της, υπό τον έλεγχό σας. Οι επιλογές σχετικά με τον τρόπο ζωής και η συμπεριφορά σας, μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τις επιπτώσεις της επονομαζόμενης «δευτερογενούς γήρανσης».
Η άσκηση και οι καλές συνήθειες ύπνου και διατροφής θα βοηθήσουν τον οργανισμό και την καλή σωματική σας υγεία, η οποία -κατ''επέκταση- θα ωφελήσει τη νοητική και γνωστική σας υγεία, λέει ο Tom Ludwig.
Οι άνθρωποι πρέπει να προετοιμάζονται από νωρίς για τα μεταγενέστερα στάδια της ζωής τους, όπως συνηθίζουν να κάνουν όταν αρχίζουν μια οικογένεια ή βοηθούν ένα παιδί τους να ανεξαρτητοποιηθεί.
Φροντίστε εγκαίρως τα οικονομικά σας για προσαρμοστείτε καλύτερα στην αλλαγή του εισοδήματός σας ή για κάποιο πιθανό κόστος που μπορεί να έχει η υγειονομική σας περίθαλψη, υποστηρίζουν οι ειδικοί. Συζητήστε με την οικογένεια και τους φίλους σας τι περιμένετε από αυτά τα χρόνια που θα ακολουθήσουν και τι είδους τρόπο ζωής επιθυμείτε να κάνετε.
Αγκαλιάστε τα θετικά
Οι ηλικιωμένοι είναι γενικά πιο ευτυχισμένοι, γιατί έχουν λιγότερο άγχος και ανησυχούν λιγότερο από τους μεσήλικες και τους νέους ενήλικες, λέει ο Daniel B. Kaplan.
Παρόλο που μπορεί να συμβεί μία έκπτωση υγείας και εισοδήματος, «η μεγάλη πλειοψηφία των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας απολαμβάνει γενικά μια βελτίωση στις συναισθηματικές πλευρές της ζωής, επειδή εστιάζει περισσότερο στις θετικές πληροφορίες», λέει.
Ο Τ. Ludwig υποστηρίζει ότι η πραγματικότητα της γήρανσης δεν ήταν τόσο κακή όσο θέλουν τα στερεότυπα. Και παρόλο που ίσως να μην μπορείτε πλέον να κάνετε, όλα όσα κάνατε κάποτε όταν ήσαστε νεότεροι, συμβουλεύει να μην ασχοληθείτε με το εφηβικό ποδόσφαιρο. Υπάρχουν τρόποι, λέει, με τους οποίους μπορείτε να αντισταθμίσετε τα όποια αρνητικά, βρίσκοντας άλλες κατάλληλες δραστηριότητες που θα σας ικανοποιήσουν.
Βρείτε κάτι και δεσμευτείτε για τη βελτίωση των συνηθειών σας, είτε πρόκειται για κάποιο σπορ, είτε για μια άλλη δραστηριότητα. Μια καλή ιδέα είναι να επικεντρωθεί κανείς στην παροχή βοήθειας σε άλλους και κυρίως στους νεότερους.
Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι δεν είστε ο μόνος που αισθάνεστε πόνο ή επιβράδυνση λόγω ηλικίας, λέει: «Υπάρχουν εκατομμύρια Αμερικανών που ξυπνούν με πόνους», λέει ο γιατρός. «Ποια είναι η εναλλακτική λύση για να αποφύγετε το γήρας; Να πεθάνετε νέος», καταλήγει.
Απορρίψτε τη στάση ζωής των ηλικιωμένων
Αν και είναι αλήθεια το γεγονός, ότι καθώς γερνάμε μπορεί να πάρουμε βάρος και να χάσουμε κάποιες από τις παλαιότερες πνευματικές μας ικανότητές μας, ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος να ενδώσουμε στα στερεότυπα που υπάρχουν για τους ηλικιωμένους.
Οι μύθοι για τους ηλικιωμένους -ότι είναι σε απόσυρση, μίζεροι και θλιμμένοι- αναπαράγονται συχνά από τα μέσα ενημέρωσης και το κοινωνικό μας περιβάλλον. Η πρόοδος στης τεχνολογίας, επίσης, έχει εντείνει τα στερεότυπα, ότι οι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την εξέλιξη, λέει ο Τ. Ludwig.
Η Leslie K. Hasche, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Graduate School of Social Work του Πανεπιστημίου του Ντένβερ, δηλώνει ότι χρησιμοποιεί τον όρο «Διαταραχή της γήρανσης», με σκοπό να υπογραμμίσει το πρόβλημα, ώστε να καταρριφθούν οι κοινωνικοί μύθοι, σχετικά με το τι σημαίνει να είσαι γηραιός.
«Οι μύθοι δημιουργούν εμπόδια ή και όρια, τα οποία μπλοκάρουν τους ηλικιωμένους και τους υποχρεώνουν να μένουν καθηλωμένοι και να μην επιδιώκουν ό,τι μπορεί να δώσει νόημα στη ζωή τους», υποστήριξε η καθηγήτρια μιλώντας στους New York Times.
Διάφορα ορόσημα -τα γενέθλια που περνούν κάθε χρονιά, οι αλλαγές στην καριέρα ή οι θάνατοι των αδελφών και συνομηλίκων- είναι διαρκείς υπενθυμίσεις για τον χρόνο που περνά, αλλά δεν πρέπει να χάνεται ο στόχος, που η είναι η εξεύρεση του νοήματος και της ποιότητας στη ζωή, υποστηρίζει ο κ. Daniel Kaplan.
«Πολλοί άνθρωποι περνούν τα γηρατειά βαριά κι αργόσυρτα και κάποιες φορές αθόρυβα ή χωρίς επίγνωση, ενώ οι περισσότεροι μπορούν να απολαύσουν τη συνέχεια της ζωής τους, καθώς το να μπορεί κανείς να προσαρμοστεί στις ηλικιακές αλλαγές, είναι το κλειδί για την επιτυχία σε όλη τη ζωή», καταλήγει ο καθηγητής.
Με πληροφορίες από N.Y.Times.com
