Η αύξηση της εφηβικής παραβατικότητας τα τελευταία χρόνια οφείλεται σε πολλούς παράγοντες που σχετίζονται με τις κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Καταρχάς, η οικονομική κρίση και η αυξανόμενη φτώχεια έχουν δημιουργήσει μια αίσθηση αβεβαιότητας και ανασφάλειας στις οικογένειες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε οικογενειακές εντάσεις και έλλειψη υποστήριξης για τους εφήβους. Επίσης, η κοινωνική απομόνωση και η ενίσχυση της ψηφιακής επικοινωνίας μέσω των social media έχει οδηγήσει σε αύξηση των διαδικτυακών εγκλημάτων, όπως ο εκφοβισμός (cyberbullying) και η πρόσβαση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, που ενθαρρύνουν τη δημιουργία αρνητικών προτύπων και συμπεριφορών.
Ακόμη, οι έφηβοι αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερες πιέσεις για να ανταποκριθούν σε υψηλές προσδοκίες από το σχολείο, την οικογένεια και την κοινωνία, γεγονός που τους κάνει πιο ευάλωτους σε ακραίες συμπεριφορές ως τρόπους εκτόνωσης ή αναγνώρισης. Η έλλειψη θετικών προτύπων και κατάλληλων συστημάτων υποστήριξης εντός του σχολικού και κοινωνικού περιβάλλοντος επιδεινώνει το πρόβλημα. Τέλος, η αύξηση της διάθεσης και της διαθεσιμότητας ναρκωτικών και αλκοόλ, καθώς και η κοινωνική αποδοχή του «παιχνιδιού» με επικίνδυνες συμπεριφορές, έχουν συμβάλει στην αύξηση της παραβατικότητας.
Η εφηβική παραβατικότητα, οι αιτίες και οι συνέπειες αυτής καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισης και πρόληψης απασχόλησαν τους ειδικούς σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε την Πέμπτη 20 Μαρτίου στο Μουσείο Μπενάκη από την ομάδα της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ με θέμα «Μια Νέα Αρχή: Σπάμε τον Κύκλο της Εφηβικής Παραβατικότητας».
Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία της παραβατικότητας ανηλίκων καθώς όπως παρουσίασε ο Ψυχολόγος κ. Στέφανος Αλεβίζος, το 2023 φτάσαμε τις 10.776 περιστατικά ανήλικης παραβατικότητας ενώ, το 2024 καταγράφηκε αύξηση 46%.
Οι πιο συνήθεις παραβατικότητες όπως είπε, είναι η ομαδική βία, το bulling στα σχολεία, οι κλοπές και τέλος η σεξουαλική κακοποίηση.
Ποιες οι λύσεις
Σύμφωνα με τον ίδιο λύση στο πρόβλημα θα μπορούσαν να δώσουν ο πολιτισμός και ο αθλητισμός. Κατευθύνσεις που πρέπει να στρέψουμε τα παιδιά για να βοηθήσουμε.
«Οι γονείς καλό είναι να κάνουν κάποιες δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά τους. Μπορεί στην αρχή η πρωτοβουλία τους να αντιμετωπιστεί με λίγη μουρμούρα, αλλά τα παιδιά ακολουθούν και αυτό βελτιώνει πολύ την επικοινωνία στην οικογένεια. Μπορεί να είναι μια βόλτα για περπάτημα, ένα επιτραπέζιο, μια έξοδος για σινεμά ή για φαγητό».
Ο κ. Νίκος Μπαλτάς, Ιδρυτικό Μέλος & Γενικός Διευθυντής της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ μιλώντας για το θέμα τόνισε «Η νεανική παραβατικότητα είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα και ως κοινωνία είμαστε μπροστά σε ένα σταυροδρόμι για το πώς θα την αντιμετωπίσουμε. Ο ένας δρόμος είναι αυτός της τιμωρίας και ο άλλος της πρόληψης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης. Το θέμα λοιπόν είναι να τιμωρήσουμε ή να χτίσουμε μια κοινότητα με ενεργούς πολίτες που θα εκπαιδεύσουν και θα βοηθήσουν;». Συμπληρώνοντας ότι αυτό είναι ουσιαστικά το έργο της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ η οποία προσφέρει μια σειρά από σημαντικές υπηρεσίες.
Το προσωπικό της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ απαρτίζεται από επαγγελματίες ποικίλων ειδικοτήτων από τον τομέα της Ψυχικής Υγείας καθώς και από βοηθητικό προσωπικό, οι οποίοι συγκροτούν τη Διεπιστημονική Ομάδα. Στις υπηρεσίες τους συμπεριλαμβάνονται η λειτουργία υπηρεσιών και μονάδων όπως Κέντρων Ημέρας, Κέντρο Ημέρας Αυτισμού, Κέντρο Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων, Μονάδες Βραχείας Παραμονής, Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και άλλες δομές υποστήριξης.
Το νέο Κέντρο Ημέρας στην υποστήριξη εφήβων
Η κα Κατερίνα Τσούρα MD, MSc, Ψυχίατρος Παιδιών & Εφήβων, Επιστημονικά Υπεύθυνη Connect Thessalonki, Connect Family και Connect Ionian της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ, εξηγώντας το έργο της ΙΑΣΙΣ επεσήμανε ότι οι στρατηγικές συνεργασίες που έχουν δημιουργηθεί αφορούν την αποτελεσματική διαχείριση της εφηβικής παραβατικότητας.
Το νέο Κέντρο Ημέρας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην υποστήριξη εφήβων που βρίσκονται σε κίνδυνο παραβατικών συμπεριφορών, προσφέροντας ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, όπου οι νέοι θα μπορούν να συμμετέχουν σε εξειδικευμένα προγράμματα και δράσεις για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους, την ενδυνάμωση και την επανένταξή τους στην κοινωνία.
Το Δίκτυο Connect Thessaloniki περιλαμβάνει το Connect Family για τη στήριξη της οικογένειας, το Connect Thessaloniki για τη στήριξη εφήβων & νέων, το IASIS at Work για τη στήριξη εργαζομένων και ανέργων, το Κέντρο Ενδυνάμωσης Γυναικών IASIS Hypatia, το Connect Inn που είναι ξενώνας φιλοξενίας εφήβων και το Connect Support ως Μονάδα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ενηλίκων.
Ως επέκταση των υπηρεσιών του Κέντρου Ημέρας για τη στήριξη της Οικογένειας στη Θεσσαλονίκη, ήρθε μια νέα υπηρεσία με σκοπό να ενισχύσει εφήβους και νεαρούς ενήλικες μέσω της δημιουργίας ενός σύγχρονου χώρου ασφαλούς έκφρασης και ενός δικτύου ολιστικής παρέμβασης και αντιμετώπισης, που περιλαμβάνει:
• Κινητή Μονάδα
• Κέντρο Νέων
• Μονάδα Βραχυχρόνιας Παραμονής
• Καινοτόμες Ψηφιακές Υπηρεσίες
H κα Τσούρα ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Application, το Connect Thessaloniki που θα αποτελέσει ένα ψηφιακό σύμμαχο υποστήριξης και ενίσχυσης της συμμετοχής των παιδιών και το αίσθημα κοινότητας. Τα παιδιά θα έχουν πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό, βίντεο και εργαλεία αυτοβελτίωσης με άμεση πρόσβαση σε υποστήριξη και διασύνδεση με άλλους ειδικούς σε θέματα που απασχολούν.
Θα περιλαμβάνει:
• Ενημερωτικό feed για δράσεις και νέες ευκαιρίες εξερεύνησης της πόλης
• Challenges για συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις, περιβαλλοντικές αποστολές, παρεμβάσεις σε κρίσεις.
• Ψηφιακά ή φυσικά βραβεία από το σύστημα επιβράβευσης
Σύμφωνα με την ίδια η νέα Υπηρεσία της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ εστιάζει τόσο στην ενδεδειγμένη πρόληψη όσο και στην επικεντρωμένη πρόληψη, ολιστικά και αποτελεσματικά.
