Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά (ορισμένα είδη). Τα κουνούπια μολύνονται όταν τσιμπούν μολυσμένα πτηνά. Τα μολυσμένα κουνούπια μεταδίδουν στη συνέχεια τον ιό σε ανθρώπους και σε άλλα ζώα, με το τσίμπημά τους.
Οι άνθρωποι -όπως και άλλα θηλαστικά (π.χ. άλογα)- που έχουν μολυνθεί θεωρούνται «αδιέξοδοι ξενιστές», δηλαδή δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια (δεν μολύνουν κουνούπια), καθώς ο τίτλος του ιού στο αίμα τους είναι χαμηλός και δεν επαρκεί για την περαιτέρω μόλυνση των κουνουπιών.
Από τις αρχές του 2024 και έως τις 17 Ιουλίου 2024, 3 ήταν οι χώρες στην Ευρώπη που είχαν αναφέρει κρούσματα μόλυνσης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους: Οι Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία. Την τελευταία δε εβδομάδα καταγράφηκε στην Ελλάδα το πρώτο θανατηφόρο κρούσμα, 75χρονος άντρας με υποκείμενα νοσήματα, από τον ιό του Δυτικού Νείλου για φέτος, στην περιφερειακή ενότητα Σερρών.
Το παραπάνω καταγράφηκε στην Εβδομαδιαία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης της λοίμωξης, που δημοσιεύθηκε από τον ΕΟΔΥ στις 24 Ιουλίου 2024.
Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι από την αρχή της περιόδου 2024, μέχρι τις 24/07/2024 (ώρα 13.00), είχαν διαγνωστεί και διερευνηθεί συνολικά δεκαέξι (16) εγχώρια κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα δεκατέσσερα (14) κρούσματα παρουσίασαν εκδηλώσεις από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ, εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή/και οξεία χαλαρή παράλυση) και δύο (2) κρούσματα είχαν ήπιες εκδηλώσεις/ δεν είχαν εκδηλώσεις από το ΚΝΣ.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας διαγνώσθηκαν και δηλώθηκαν εννέα (9) νέα εγχώρια κρούσματα. Έχει καταγραφεί, επίσης, ένα εισαγόμενο κρούσμα της λοίμωξης σε ασθενή που εκτέθηκε σε άλλη χώρα του εξωτερικού (δεν περιλαμβάνεται στην περαιτέρω ανάλυση). Έχει καταγραφεί ένας (1) θάνατος ασθενούς με λοίμωξη από τον ιό και με εκδηλώσεις από το ΚΝΣ, ηλικίας άνω των 73 ετών.
Την περίοδο 2024, μέχρι τις 24/07/2024 (ώρα 13.00), έχουν καταγραφεί και διερευνηθεί κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα, σε οικισμούς στις Περιφερειακές Ενότητες Λάρισας, Λευκάδας, Χαλκιδικής, Πέλλας, Σερρών και στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης. Θεωρείται πιθανή και αναμενόμενη η διάγνωση περαιτέρω κρουσμάτων το ερχόμενο διάστημα.
Καθώς η επιδημιολογία του ιού καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού και οι πιθανές περιοχές καταγραφής κρουσμάτων σε κάθε περίοδο μετάδοσης δεν μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια. Ως εκ τούτου, ο ΕΟΔΥ συνιστά την τήρηση ατομικών μέτρων προστασίας από τα κουνούπια, σε όλη την επικράτεια, καθ' όλη την περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών.
Κινδυνεύω από τον ιό αν κάνω μετάγγιση αίματος;
Σε πολύ μικρό ποσοστό των περιπτώσεων έχει συμβεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση οργάνου ή μετάγγιση αίματος, ενώ σπανιότατες περιπτώσεις μετάδοσης έχουν αναφερθεί από τη μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη) ή με το μητρικό γάλα.
Επίσης, ο ιός δεν μεταδίδεται άμεσα από άτομο σε άτομο μέσω της συνήθους κοινωνικής επαφής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), ούτε μέσω σεξουαλικής ή άλλης επαφής.
Δεν φαίνεται να μεταδίδεται, επίσης, στον άνθρωπο από την απλή επαφή με ζωντανά ζώα (έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις επαγγελματικής έκθεσης σε εργαστήρια και κατά τη διάρκεια αυτοψιών).
Ποια είναι τα συμπτώματα όσων μολύνονται από τον ιό του Δυτικού Νείλου;
Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στους 100 ασθενείς (<1%) εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο.
Ασυμπτωματική λοίμωξη: Τα περισσότερα άτομα (το 80%) δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα.
Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που μολύνονται με τον ιό αναπτύσσουν (σχετικά) ήπια μορφή της νόσου, που μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως πυρετό, πονοκέφαλο, πόνο στα μάτια, γενικευμένη αδυναμία/καταβολή, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις (εικόνα γριπώδους συνδρομής), ενώ επίσης μπορεί να παρουσιασθούν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (ναυτία, εμετοί, διάρροιες, ανορεξία, κοιλιακός πόνος), δερματικό εξάνθημα και διόγκωση των λεμφαδένων.
Σοβαρή μορφή νόσου: Περίπου 1 στα 150 άτομα που μολύνονται (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας) εμφανίζουν τη σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή οξεία παράλυση). Τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, δυσκαμψία αυχένα, διαταραχές επιπέδου συνείδησης και συμπεριφοράς (απάθεια, λήθαργο, αποπροσανατολισμό, νοητική σύγχυση, κώμα), αστάθεια, διαταραχές βάδισης και κινητικότητας, τρέμουλο, σπασμούς, παραλύσεις, σοβαρή μυϊκή αδυναμία, προβλήματα στην όραση.
Οι τοπικές δερματικές αντιδράσεις στο σημείο τσιμπήματος του κουνουπιού δεν σημαίνουν ότι το κουνούπι ήταν μολυσμένο από τον ιό.
