Ένα από τα βασικά θέματα που ανέτρεψε η πανδημία είναι η θεώρησή μας για την ευημερία και την ψυχική υγεία σε όλους τους τομείς της ζωής μας και ειδικότερα στον χώρο της εργασίας. Οι προσδοκίες των εργαζομένων σχετικά με την υποστήριξη της ψυχικής υγείας έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 3 χρόνια, ενώ την ίδια στιγμή, επαγγελματίες από τον χώρο του αθλητισμού, της ψυχαγωγίας και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μιλούν ανοιχτά για το θέμα αυτό, καταπολεμώντας έτσι το αντίστοιχο στίγμα.
Το θέμα είναι τεράστιο και θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα το 2023. Οι εταιρείες καλούνται να το αντιμετωπίσουν με πράξεις από εδώ και στο εξής, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προγράμματα ευεξίας και ψυχικής υγείας, δεν είναι μία πολυτέλεια για το ανθρώπινο δυναμικό τους, αλλά ένα σημαντικό μέρος της συνολικής στρατηγικής τους.
Οι επιπτώσεις από την κατάθλιψη και το άγχος στην εργασία, είναι δραματικές, με σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα. Κάθε χρόνο, χάνονται 12 δισεκατομμύρια εργάσιμες ημέρες και 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, ετησίως, λόγω χαμένης παραγωγικότητας. Η πανδημία επιδείνωσε την κατάσταση, ενώ έχει αυξήσει και τις προσδοκίες των νέων εργαζομένων για την ψυχική υγεία στην εργασία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών:
- Το 86% των Millennials και των Gen Zers δηλώνει ότι η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική ή πιο σημαντική από τη σωματική υγεία
- Το 67% λαμβάνει υπόψη του τα προγράμματα ψυχικής υγείας όταν επιλέγει έναν εργοδότη
- Το 77% θα άφηνε μια δουλειά εάν επηρέαζε αρνητικά την ψυχική του υγεία
- Το 60% επιθυμεί ο εργοδότης του να δίνει μεγαλύτερη προτεραιότητα στην ψυχική υγεία στον εργασιακό χώρο, μετά την πανδημία
Παράλληλα, παρατηρείται μία σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αυτού που περιμένουν οι εργαζόμενοι και αυτού που κάνουν οι εργοδότες.
Πιο συγκεκριμένα, το 55% δεν αισθάνεται άνετα να μιλήσει για την ψυχική υγεία στην εργασία και μόνο το 50% δηλώνει ότι ο εργοδότης του υποστηρίζει την ψυχική του υγεία.
Ταυτόχρονα όμως επηρεάζει όμως και τον τρόπο που οι Millennials και οι Gen Zers δρουν ως καταναλωτές καθώς δηλώνουν ότι νοιάζονται για την ψυχική υγεία των εργαζομένων, όταν λαμβάνουν αποφάσεις για την αγορά ενός προϊόντος και είναι έτοιμοι να «τιμωρήσουν» εταιρείες, που δεν φροντίζουν το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί μία κουλτούρα ευημερίας, που να θέτει ως προτεραιότητα την ψυχική ευεξία των εργαζομένων και να προσφέρει υποστήριξη, ώστε όλοι οι εργαζόμενοι όχι μόνο να «ζουν», αλλά και να «αισθάνονται» υγεία κι ευεξία στον εργασιακό τους χώρο και στην προσωπική τους ζωή.
Ποιοι είναι όμως οι κίνδυνοι που επηρεάζουν την ψυχική υγεία;
- Έλλειψη δεξιοτήτων
- Υπερβολικός φόρτος εργασίας και υποστελέχωση
- Εργασιακή ανασφάλεια, ανεπαρκής αμοιβή
- Έλλειψη ευελιξίας στις ώρες εργασίας
- Κακές φυσικές συνθήκες εργασίας
- Οργανωτική κουλτούρα που επιτρέπει αρνητικές συμπεριφορές
- Περιορισμένη υποστήριξη από συναδέλφους και αυταρχική εποπτεία
- Παρενόχληση και εκφοβισμός
- Διακρίσεις, ανισότητες και αποκλεισμός
- Ασαφής εργασιακός ρόλος
- Αντικρουόμενες απαιτήσεις σπιτιού/εργασίας
Όσο το θέμα της ψυχικής υγείας θα αποτελεί προτεραιότητα το 2023, τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι εταιρείες θα καλούνται να συμβάλουν στη βελτίωσή της στην εργασία δημιουργώντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον για αλλαγή.
Στην πράξη αυτό σημαίνει:
- Ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στην εργασία, με σχετικές πολιτικές
- Επένδυση επαρκών κεφαλαίων και πόρων σε δράσεις για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας στην εργασία
- Ευθυγράμμιση της εργατικής νομοθεσίας και των κανονισμών με τα διεθνή μέσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εφαρμογή πολιτικών απαγόρευσης των διακρίσεων στην εργασία
- Ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στην εργασία σε όλους τους τομείς, για παράδειγμα με την ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στα υπάρχοντα συστήματα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας
- Συμμόρφωση με νόμους, κανονισμούς και συστάσεις, για παράδειγμα με την ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στις αρμοδιότητες των εθνικών επιθεωρήσεων εργασίας και άλλων μηχανισμών συμμόρφωσης
Οι οργανισμοί που αναδεικνύουν τη σημασία της ψυχικής υγείας, μιλώντας ανοιχτά και με συνέπεια για το θέμα και παρέχουν πόρους, που εξυπηρετούν τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων τους, θα έχουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ως προς τις εταιρείες, που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα και να ενσωματώσουν μία κουλτούρα ευημερίας στο εσωτερικό τους.
Η επένδυση σε αντίστοιχα προγράμματα ευεξίας και το «νοιάξιμο» για τον εργαζόμενο δεν είναι πλέον πολυτέλεια που αφορά μόνο μεγάλες εταιρείες - είναι η καθημερινή ανάγκη κάθε σύγχρονης επιχείρησης και οργανισμού, που οδεύσει προς το μέλλον. Με στόχο την ανάπτυξη και όχι απλά την επιβίωση. Με στόχο να είναι ελκυστική σε εργαζόμενους, πελάτες, καταναλωτές κι επενδυτές.
* H Ρεβέκκα Πιτσίκα είναι CEO της People for Business
