Η ψυχική υγεία δεν είναι «πολυτέλεια» αλλά πυλώνας ανάπτυξης μιας υγιούς και ευημερούσας κοινωνίας και προϋπόθεση για την εξασφάλιση της σωματικής υγείας. Η ψυχική υγεία όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο επιδεινώθηκε από την πανδημία της covid-19.
Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, στη μεγαλύτερη έρευνά του για την παγκόσμια ψυχική υγεία. Μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι στη διάρκεια της πρώτης χρονιάς της πανδημίας το ποσοστό της κατάθλιψης και του άγχους αυξήθηκε κατά ένα τέταρτο!
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και πριν την πανδημία σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετώπιζαν κάποια ψυχική ασθένεια. Γι’ αυτό και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει καλέσει όλες τις χώρες να επενδύσουν περισσότερο στην ψυχική υγεία.
Στην πατρίδα μας, από το 2019, με πρωτοβουλία και απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη η Ψυχική Υγεία αποτέλεσε προτεραιότητα για το κράτος. Συστάθηκε και λειτούργησε το υφυπουργείο Υγείας, με αρμοδιότητες για την Ψυχική Υγεία.
Από τους πρώτους κιόλας μήνες λειτουργίας μας, πέσαμε στα… βαθιά της πανδημίας της Covid-19, η οποία είναι πλέον γνωστό σε όλους, πόσο έντονα επηρέασε και ακόμα επηρεάζει την Ψυχική Υγεία των ανθρώπων, ενώ ήρθαν να προστεθούν και νέες προκλήσεις όπως η ακρίβεια, η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Με τη διαρκή στήριξη του πρωθυπουργού, της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του ελληνικού λαού κατορθώσαμε μέσα σε τρία έτη τη δημιουργία δομών, υπηρεσιών και λύσεων για τους πολίτες που δεν είχαν γίνει επί δεκαετίες. Όλα αυτά είναι προσβάσιμα εντελώς δωρεάν!
Το έργο μας είναι τόσο εκτεταμένο σε τόσα διαφορετικά πεδία ώστε είναι πρακτικά αδύνατον να παρατεθεί, έστω συνοπτικά, σε ένα άρθρο. Ενδεικτικά αναφέρω ότι με τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 55 εκ. υλοποιούμε σε όλη τη χώρα 106 νέες Μονάδες Ψυχικής Υγείας.
Σε αυτές περιλαμβάνονται κέντρα Ημέρας σε όλη την Επικράτεια για την ψυχολογική υποστήριξη σε ενήλικες, τρίτη ηλικία, παιδιά και εφήβους, εργαζόμενους και ανέργους, διατροφικές διαταραχές, μετανάστες και πρόσφυγες, καθώς και στεγαστικές δομές βραχείας ή μακράς φιλοξενίας. Για τις 66 Δομές έχουν ολοκληρωθεί οι διαγωνισμοί και για τις πρώτες 54 έχουν εκδοθεί οι άδειες ίδρυσης και ξεκινούν οι προσλήψεις, ώστε να λειτουργήσουν άμεσα.
Σημαντική βοήθεια στους πολίτες αυτή τη δύσκολη περίοδο που περάσαμε προσέφερε η λειτουργία της Τηλεφωνικής Γραμμής 10306 που δημιουργήσαμε για την Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη του γενικού πληθυσμού, των πληγέντων από φυσικές καταστροφές και των προσφύγων από την Ουκρανία.
Μαζί με τα παραπάνω λειτουργούν προγράμματα και Μονάδες για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων, τόσο των παράνομων, όσο και των νόμιμων, όπως: ο καπνός, το αλκοόλ, το Διαδίκτυο και ο τζόγος.
Βασικό εργαλείο για τη συνέχιση του έργου μας είναι το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ψυχική υγεία, κάτι που δεν υπήρχε ούτε καν σαν σκέψη πριν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας η Νέα Δημοκρατία με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Με αυτό το σχέδιο, θα ολοκληρωθεί η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην πατρίδα μας – κάτι που θα αποτελέσει σημαντική αρωγή και στους ασθενείς και στις οικογένειές τους και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον τους.
Σ’ αυτή την μεταρρύθμιση προβλέπεται η σταδιακή ολοκλήρωση της απο-ασυλοποίησης των χρονίως ψυχικά πασχόντων, με μετασχηματισμό των ασυλικών δομών και παράλληλη ανάπτυξη στεγαστικών δομών και υποστηρικτικών υπηρεσιών στην κοινότητα.
Επίσης, θα αναπτυχθούν οι πρωτοβάθμιες και κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε κάθε τομέα ψυχικής υγείας (ΤΟΨΥ) με έμφαση στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων.
Το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ψυχική υγεία εστιάζει στην πρόληψη και γι’ αυτό προβλέπει τη δημιουργία δομών και υπηρεσιών έγκαιρης διάγνωσης και παρέμβασης. Η ιδανική αντιμετώπιση κάθε νόσου είναι η αποτροπή της εκδήλωσής της ή, αν δεν καταστεί αυτό εφικτό, η καταπολέμησή της στα αρχικά της στάδια.
Κι όσοι φεύγουν από το πεδίο της ασθένειας πρέπει να βοηθούνται στην επανένταξή τους στην κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ψυχική υγεία προβλέπει την ανάπτυξη προγραμμάτων επανένταξης και επαγγελματικής αποκατάστασης των ψυχικά πασχόντων.
Στον τομέα της πρόληψης εντάσσεται και η ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης της χρήσης ναρκωτικών ουσιών αλλά και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση των νέων μορφών εξάρτησης (Διαδίκτυο, αλκοόλ, τυχερά παίγνια , κ.λ.π.), καθώς και η ενίσχυση της φροντίδας χρηστών ναρκωτικών ουσιών και η λειτουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης και μονάδων σωματικής αποτοξίνωσης.
Για την επανένταξη των χρηστών στην κοινωνία προβλέπεται η ίδρυση και λειτουργία Κοινωνικών Συνεταιρισμών Ένταξης και η ανάπτυξη μιας σειρά από σχετικά προγράμματα.
Όλα αυτά σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν μέσα σε βραχύ χρονικό διάστημα, εν μέσω πανδημίας, πολλαπλών κρίσεων που αντιμετώπισε η χώρα και περιορισμένους πόρους! Η επίτευξη των στόχων μας και ο σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα κατέστησαν εφικτοί επειδή η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε ως σύμμαχο τον ελληνικό λαό, που επιδιώκει με όλες του τις δυνάμεις να καταφέρει κάτι καλύτερο για την πατρίδα.
*Η Ζωή Ράπτη είναι υφυπουργός Υγείας
