Μακραίνει η λίστα με τα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά στην Ελλάδα, με δύο ακόμα περιστατικά σε ένα νήπιο κι έναν έφηβο, ενώ διεθνώς υπάρχουν περισσότερα από 1010 περιστατικά σε 35 χώρες. To Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί το ανησυχητικό τίτλο του «πρωταθλητή» στη συγκεκριμένη νόσο άγνωστης (έως προσφάτως) αιτιολογίας, συγκεντρώνοντας το 25% των συνολικών κρουσμάτων και τους ασθενείς που νοσούν βαρύτερα, εκδηλώνοντας ραγδαία οξεία ηπατική ανεπάρκεια να είναι συνήθως μικρά παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών.
Τα πρώτα κρούσματα, που αναφέρθηκαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, χτυπώντας καμπανάκι κινδύνου στους ειδικούς ήταν στις αρχές του περασμένου Απρίλη και έως τώρα, 46 παιδιά διεθνώς έχει χρειαστεί να υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος και 22 παιδιά έχουν πεθάνει από τη νόσο, με ένα θάνατο βρέφους 13 μηνών να έχει καταγραφεί στις αρχές Ιουλίου στην Ελλάδα.
Μέχρι προσφάτως οι επικρατέστερες θεωρίες για την εκδήλωση αυτού του ραγδαίως εξελισσόμενου συνδρόμου επικεντρώνονταν σε ένα κοινό αδενοϊό, τον αδενοϊό Νο41, που ανιχνεύτηκε στο 70% των περιστατικών, αφού κανένας από τους πέντε ιούς της ηπατίτιδας (Α, Β, C, D, E) δεν βρέθηκε σε κανένα από τα παιδιατρικά περιστατικά.
Ωστόσο, δύο νέες έρευνες που έγιναν η μια στη Σκωτία, στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης (Glasgow University) και η άλλη Great Ormond street Hospital του Λονδίνου από τους επόπτες Υγείας υποδηλώνουν πως για την άγνωστης αιτιολογίας ηπατίτιδα στα παιδιά ευθύνονται περισσότεροι ιοί και πιο σύνθετες αιτίες που εμπλέκουν τη μακριά σκιά της πανδημίας του κορονοϊού στη ζωή μας.
Συγκεκριμένα το ενδιαφέρον των επιστημόνων επικεντρώνεται στον αδενοσχετιζόμενο ιό AAV2, ο οποίος ταυτοποιήθηκε στο 96% των περιστατικών που συμμετείχαν στην μελέτη, μεταξύ των οποίων ήταν και 37 λιλιπούτειοι ασθενείς από το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι αδενοσχετιζόμενοι ιοί χρησιμοποιούνται στην Ιατρική σαν ξενιστές για την χορήγηση γονιδιακών θεραπειών σε ασθενείς με σοβαρά γονιδιακά νοσήματα και δεν μπορούν να αναπαραχθούν από μόνοι τους στο ανθρώπινο σώμα, χωρίς βοήθεια από έναν επικουρικό ιό όπως κάποιος αδενοιός.
Επίσης, στο επίκεντρο των ερευνών βρέθηκε και ο ερπητοϊός HHV6. Η μετάδοση των ιών αυτών μπορεί να γίνει και από τη μητέρα στο βρέφος, ενώ φαίνεται πως πίσω απ’ αυτό το νέο φαινόμενο των καιρών κρύβεται και η αλλαγή του τρόπου ζωής και η αλλαγή στην ατομική υγιεινή που επέφερε η πανδημία του κορονοϊού, όπως εξηγεί ο παιδοηπατολόγος, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Kings College, Τάσος Γραμματικόπουλος.
Όπως προσθέτει ο επίκουρος καθηγητής από το διάσημο Λονδρέζικο Πανεπιστήμιο η ίδια η λοίμωξη του κορονοϊού δεν συνδέεται άμεσα με την οξεία ηπατίτιδα άγνωστης αιτιολογίας, καθώς από τα περιστατικά που μελετήθηκαν σε Αγγλία και Σκωτία μόνο το 10% των μικρών ασθενών βρέθηκαν θετικοί στην covid 19, έτσι λοιπόν η αρχική θεωρία ότι θα μπορούσε η ηπατική βλάβη να οφείλεται σε μία μεταχρονολογημένη επιπλοκή της λοίμωξης του κορονοϊού και κατά κάποιον τρόπο να σχετίζεται με το long covid σύνδρομο δεν φαίνεται να ευσταθεί.
Όμως όπως η θεωρία της υγιεινής έχει ενοχοποιηθεί στο παρελθόν για διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα όπως είναι ο ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης τύπου Ι στα παιδιά και τους εφήβους έτσι και τώρα η αλλαγή του τρόπου ζωής και η αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο ωριμάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου λόγω των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, τον μεγάλο περιορισμό στις κοινωνικές συναναστροφές και την εμμονή με τα απολυμαντικά φαίνεται πως έχουν βαρύ αντίκτυπο στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Και στην πατρίδα μας όπως προκύπτει από τον θάνατο του 13 μηνών βρέφους αλλά και διεθνώς μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν τα μικρά παιδιά και κυρίως όσα γεννήθηκαν λίγο πριν την πανδημία ή στα χρόνια της πανδημίας, οπότε και η ζωή τους επηρεάστηκε περισσότερο καθώς πρόκειται για νήπια που δεν είχαν τη δυνατότητα να πάνε σε βρεφονηπιακούς σταθμούς ή παιδικούς σταθμούς και για παιδιά που άργησαν να πάνε σχολείο αφού περιορίστηκαν στο σπίτι και στην τηλεκπαίδευση.
Τα παιδιά που βρίσκονται «στο μάτι του Κυκλώνα» δεν έπαιξαν με συνομήλικους τους, δε συγχρωτίστηκαν σε παιδικές χαρές και σε παιδικές εκδηλώσεις όπως είναι τα πάρτι, στα αθλήματα και οι εξωσχολικές δραστηριότητες με άλλα πιτσιρίκια με συνέπεια το ανοσοποιητικό τους σύστημα να έχει μείνει ανώριμο ενώ θα έπρεπε να έχει ωριμάσει ερχόμενο σε επαφή με διάφορα κοινά παθογόνα τα οποία ωστόσο για τους λόγους πανδημίας δεν συνάντησε καθώς οι λιλιπούτειοι έζησαν μια πιο περιορισμένη, πιο αποστειρωμένη καθημερινότητα.
Μάλιστα, όπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής Τάσος Γραμματικόπουλος είναι πολύ πιθανό με το άνοιγμα των σχολείων το φθινόπωρο να δούμε μεγάλες εξάρσεις από ιώσεις που τα τελευταία δύο χρόνια δεν είδαμε, λόγω της χρήσης της μάσκας, της τηλεκπαίδευσης, της τήρησης των αποστάσεων και της μη κοινωνικοποίησης.
Η οξεία ηπατίτιδα αντιμετωπίζεται με ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, ειδική διατροφή ώστε να μην επιβαρύνεται το συκώτι και εάν χρειαστεί κάποια αντιβίωση για κάποια επιμόλυνση που μπορεί να έχει υπάρξει, χορηγείται κι αυτή. Τα παιδιά αφού λάβουν την αγωγή τους και παραμείνουν για λίγο αν χρειαστεί στο νοσοκομείο συνεχίζουν να αναρρώνουν στο σπίτι τους και συνήθως η έκβαση είναι πάρα πολύ ικανοποιητική. Αν όμως πρόκειται για οξεία ηπατική ανεπάρκεια, η κατάσταση απαιτεί πιο δραστικά μέτρα: Χρειάζεται οπωσδήποτε αρκετών ημερών νοσηλεία και πιο επιθετική αγωγή ώστε να μπορέσει να αντιστραφεί η ανεπάρκεια και να μη χρειαστεί το παιδί να υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος- κάτι το οποίο προϋποθέτει μια δύσκολη και πολύ λεπτή χειρουργική επέμβαση που μάλιστα δεν γίνεται στην Ελλάδα!
Η χώρα μας δεν διαθέτει Κέντρο Μεταμοσχεύσεων Ήπατος σε παιδιατρικούς ασθενείς. Τέτοιες μεταμοσχεύσεις γίνονται σε συνεργασία με κέντρα του εξωτερικού και συγκεκριμένα υπάρχει διακρατική και διεπιστημονική συνεργασία με την Ιταλία ενώ στην εξίσωση θα πρέπει να συμπεριλάβουμε το γεγονός ότι τα μοσχεύματα ήπατος όπως άλλωστε και τα μοσχεύματα καρδιάς και πνευμόνων για τα παιδιά είναι ακόμα πιο σπάνια από ό,τι ισχύει για τα μοσχεύματα για ενηλίκους ασθενείς καθώς οι ενήλικοι πιο συχνά τυχαίνει να χάσουν τη ζωή τους από κάποιο ατύχημα είτε από κάποιο χρόνιο νόσημα σε σχέση με ένα παιδί. Συνεπώς, ο βαθμός δυσκολίας για μια παιδιατρική μεταμόσχευση ήπατος είναι μεγάλος, από κάθε πλευρά.
Οι ειδικοί διεθνώς και στην πατρίδα μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τα προειδοποιητικά συμπτώματα της οξείας ηπατίτιδας και κυρίως για τα συμπτώματα του ίκτερου, δηλαδή την εμφάνιση κιτρινωπής απόχρωσης στο δέρμα και στο λευκό των ματιών, περίεργο χρωματισμό των ούρων που μοιάζουν στην όψη με κονιάκ και αποχρωματισμό των κοπράνων.
Άλλα σημάδια κινδύνου είναι ο υψηλός πυρετός που δεν πέφτει, τα συμπτώματα του γαστρεντερολογικού συστήματος που παραπέμπουν σε γαστρεντερίτιδα (εμετοί, διάρροια, πονόκοιλος, πυρετός), όπως επισημαίνει ο καθηγητής παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης, πρόεδρος του ΕΟΔΥ, ενώ ιδιαίτερα ανησυχητική είναι και η κατατονική όψη και συμπεριφορά του μικρού ασθενή (νωθρότητα, υπνηλία, καμία διάθεση για επικοινωνία, παιχνίδι, φαγητό). Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το μεγάλο πρόβλημα αυτής της ηπατίτιδας σε σχέση με τις γνωστές ηπατίτιδες, που προκαλούνται από τους ιούς της ηπατίτιδας (Α έως και Ε) είναι πως έχει ραγδαία εξέλιξη και οδηγεί γρήγορα σε ηπατική ανεπάρκεια και αυτό είναι κάτι που μέχρι τώρα δεν το είχαμε ξαναδεί ποτέ σε υγιή παιδιά! Τόσα χρόνια γνωρίζουμε πως οι ιοί της ηπατίτιδας μπορούν να προκαλέσουν οξεία ηπατική ανεπάρκεια σε παιδιά ωστόσο μέχρι τώρα αυτό ήταν ένα φαινόμενο που το συναντούσαμε σε παιδιά ανοσοκατεσταλμένα και με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, όχι απολύτως υγιή έως πρότινος.
Ο νέος αυτός υγειονομικός κίνδυνος που αφορά ό,τι πολυτιμότερο έχουμε, τα παιδιά μας είναι ένα ισχυρό καμπανάκι κινδύνου που μας θυμίζει ότι η επίδραση του κορονοϊού στη ζωή μας δεν θα τελειώσει όταν θα τελειώσει όταν γίνει ο ιός ενδημικός και τελειώσει η πανδημία. Έχουμε ακόμα ανοιχτούς λογαριασμούς με τον κορονοϊό και θα συνεχίσουμε ακόμα από ό,τι φαίνεται να τους πληρώνουμε επί μακρόν.
