Απειλητικές διαστάσεις έχουν λάβει τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) για τον σεξουαλικά ενεργό πληθυσμό όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και ολόκληρου του πλανήτη. Αιτία οι συνεχείς μετακινήσεις πληθυσμών εξαιτίας πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των ερωτικών πρακτικών (συχνές εναλλαγές συντρόφων, συνευρέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, συνευρέσεις μεταξύ πολλών ατόμων, κτλ).
Σε έξαρση καταγράφονται ιδιαίτερα τα κονδυλώματα, που αποδεικνύονται το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, το οποίο προσβάλλει ένα στα δύο άτομα με ενεργή σεξουαλική ζωή. Τα δερματικά κονδυλώματα οφείλονται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), η μετάδοση του οποίου γίνεται κατά κύριο λόγο με τη σεξουαλική επαφή, αλλά και με την τριβή με μολυσμένα δάχτυλα και αντικείμενα (sex toys, πετσέτες, σεντόνια, κτλ). Είναι ο ίδιος ιός που μπορεί να επιφέρει κυτταρικές δυσπλασίες σε διάφορες περιοχές του οργανισμού (συνηθέστερα στον τράχηλο της μήτρας, αλλά και στον πρωκτό, την ουρήθρα και τον στοματοφάρυγγα και των δύο φύλων).
Οι συνεχείς μετακινήσεις πληθυσμών κατά κύριο λόγο από χώρες της ανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής αλλά και ανατολικότερα προς την Ευρώπη και την Αμερική, έχουν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία μετάδοση του ιού HPV, καθώς οι λοιμώξεις από τον συγκεκριμένο ιό δεν ανήκουν στα υποχρεωτικώς δηλούμενα νοσήματα στο πλαίσιο της εθνικής και ευρωπαϊκής επιτήρησης. Επιπλέον, πρόκειται για λαούς με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού απέναντι στον HPV.
Χαμηλά παραμένουν ωστόσο τα ποσοστά εμβολιασμού και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αμερικής, όπου δεν ξεπερνούν το 50-60% σε ό,τι αφορά τις έφηβες κοπέλες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα αγόρια κυμαίνεται γύρω στο 20-30%. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, 5 από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν υιοθετήσει καν τον εμβολιασμό ενάντια στον HPV.
Επιβαρυντικό ρόλο στη μετάδοση του HPV παίζει και το γεγονός ότι η χρήση προφυλακτικού δεν αρκεί για την προστασία απέναντι στον ιό, καθώς δεν καλύπτει ούτε τη βάση του πέους, ούτε την περιγεννητική περιοχή, αλλά ούτε και όλα τα είδη της σεξουαλικής συνεύρεσης.
Σε επίπεδο ιατρικού προσυμπτωματικού ελέγχου, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ούτε το καθιερωμένο τεστ ΠΑΠ αρκεί διότι αυτό δείχνει μόνο αν υπάρχουν ΗΔΗ κυτταρικές αλλοιώσεις. Άρα δεν δείχνει εγκαίρως τη μόλυνση HPV. Αυτό μπορεί να το δείξει εγκαίρως μονάχα το HPV test και η κολποσκόπηση με βιοψία.
Το τεστ ΠΑΠ και το HPV test συστήνεται να εφαρμόζονται και από τα δύο φύλα. Στην περίπτωση των ανδρών, το τεστ ΠΑΠ και το HPV test εφαρμόζονται για την ανίχνευση βλαβών στον πρωκτό, την ουρήθρα και το στόμα.
Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πρόληψης απέναντι στον ιό HPV περιλαμβάνει τα εξής:
· εμβολιασμό σε μικρή ηλικία ανδρών και γυναικών, ιδανικά πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών
· χρήση προφυλακτικού σε κάθε ερωτική επαφή
· αποφυγή μικροτραυματισμών κατά τη διάρκεια ξυρίσματος ή αποτρίχωσης της περιγεννητικής περιοχής με κερί
· αυτοεξέταση/αυτοψηλάφηση μπροστά σε καθρέφτη, με δυνατό φως, για τυχόν δερματικές βλάβες που μοιάζουν με «ελιές»
· ιατρική δερματολογική και αφροδισιολογική εξέταση που επιτρέπει την ανίχνευση όλων των βλαβών, ακόμα και αυτών που δεν φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού
Σε περίπτωση διάγνωσης δερματικών κονδυλωμάτων, η πλέον σύγχρονη και ενδεδειγμένη θεραπεία βασίζεται στη χρήση εξελιγμένου Laser CO2. Σε αντίθεση με τις παλαιότερες μεθόδους της κρυοθεραπείας και της διαθερμοπηξίας (ηλεκτροκαυτηρίαση), η θεραπεία με Laser CO2 εξαλείφει τα κονδυλώματα άμεσα, ανώδυνα και χωρίς να αφήνει ουλές ή σημάδια.
Χρειάζεται μόνο μία συνεδρία ώστε να εξαλειφθούν όλες οι βλάβες που υπάρχουν τη δεδομένη στιγμή, όχι μόνο οι ορατές, αλλά και οι υποκλινικές, αυτές δηλαδή που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι αλλά συχνά αποτελούν αιτία υποτροπών και εστία μεταδοτικότητας. Η δέσμη του Laser καθιστά δυνατή την επιλεκτική αφαίρεση των βλαβών, χωρίς να καταστρέφει τον γύρω φυσιολογικό ιστό. Η θεραπευμένη περιοχή παραμένει αισθητικά άριστη και ομοιόχρωμη, χωρίς σημάδια που να προδίδουν τι προηγήθηκε.
Για να κατασταλεί η απειλή των κονδυλωμάτων, είναι σημαντικό να υπάρχει ολοκληρωμένη πρόληψη, καθώς και συντονισμένη αντιμετώπιση σε εξειδικευμένα αφροδισιολογικά ιατρεία με συνεργασία εξειδικευμένων ιατρών και συγκεκριμένα Δερματολόγου, Γυναικολόγου, Γαστρεντερολόγου (για εντοπίσεις στον πρωκτικό σωλήνα), και σπανιότερα Ουρολόγου και Χειρουργού.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τον ιστότοπο http://stopkondylomata.com.
Dr. Χριστόφορος Τζερμιάς
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
www.tzermias.gr
