Γράφει ο Δρ. Μαρίνος Τσιατάς, Παθολόγος - Ογκολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Η καθυστέρηση θεραπευτικής παρέμβασης για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη δεν αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας, αλλά αντίθετα οι ασθενείς που υπόκεινται σε ενεργό παρακολούθηση μπορεί να εμφανίσουν τα ίδια ποσοστά 15ετούς επιβίωσης με εκείνους που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας, μακροχρόνιας μελέτης, που αναδεικνύει τον καταλυτικό ρόλο που έχει στην επιτυχή διαχείριση της νόσου η συμβολή εξειδικευμένων Ογκολόγων αλλά και Ακτινοθεραπευτών, πλάι σε αυτή του Χειρουργού – Ουρολόγου.
Η μελέτη ProtecT είναι μια σημαντική τυχαιοποιημένη μελέτη που αξιολογεί την αποτελεσματικότητα διαφορετικών θεραπευτικών επιλογών για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη, και τα αποτελέσματα των 15 ετών παρακολούθησης ανακοινώθηκαν πρόσφατα στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ουρολογίας στο Μιλάνο. Τα ευρήματα της δοκιμής ProtecT έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διαχείριση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη και έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν την κλινική πρακτική.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, όταν ο καρκίνος εντοπίζεται ακόμα μέσα στον αδένα του προστάτη. Η διαχείριση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη έχει σημαντικές προκλήσεις, καθώς υπάρχουν διάφορες διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της ενεργής παρακολούθησης (που περιλαμβάνει εξετάσεις για τον έλεγχο του καρκίνου του προστάτη), της ριζικής προστατεκτομής και της ριζικής ακτινοθεραπείας. Η βέλτιστη στρατηγική θεραπείας για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη παραμένει θέμα συζήτησης και η μελέτη ProtecT είχε ως στόχο να δώσει απαντήσεις σε αυτό το θέμα.
Η δοκιμή ProtecT ήταν μια τυχαιοποιημένη μελέτη που συμπεριέλαβε 2.664 άνδρες με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη μεταξύ 1999 και 2009. Αυτοί τυχαιοποιήθηκαν σε ένα από τα τρία σκέλη της μελέτης: ενεργή παρακολούθηση, ριζική προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία. Το πρωταρχικό τελικό σημείο της δοκιμής ήταν η θνησιμότητα λόγω καρκίνου του προστάτη.
Χαμηλή θνησιμότητα
Τα αποτελέσματα των 15 ετών παρακολούθησης της δοκιμής ProtecT έδειξαν ότι η θνησιμότητα λόγω καρκίνου του προστάτη ήταν χαμηλή σε όλα τα σκέλη θεραπείας, χωρίς στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων. Διαπιστώθηκε ότι περίπου το 97% των ανδρών που διαγνώστηκαν με καρκίνο του προστάτη επέζησαν 15 χρόνια μετά τη διάγνωση, ανεξάρτητα από τη θεραπεία που έλαβαν, ενώ περίπου το ένα τέταρτο των ανδρών υπό ενεργό παρακολούθηση δεν είχαν ακόμη υποβληθεί σε επεμβατική θεραπεία για τον καρκίνο τους μετά από 15 χρόνια. Τα 15ετή ποσοστά θνησιμότητας ειδικά για τον καρκίνο του προστάτη ήταν 1,5%, 0,9% και 0,9% στα σκέλη ενεργής παρακολούθησης, ριζικής προστατεκτομής και ακτινοθεραπείας, αντίστοιχα. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι και οι τρεις θεραπευτικές επιλογές είναι αποτελεσματικές στη μείωση της θνησιμότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο του προστάτη.
Ωστόσο, η δοκιμή ProtecT εντόπισε ορισμένες διαφορές στους ρυθμούς εξέλιξης της νόσου και μετάστασης μεταξύ των σκελών θεραπείας. Οι άνδρες που υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή είχαν χαμηλότερο κίνδυνο εξέλιξης της νόσου σε σύγκριση με εκείνους που υποβλήθηκαν σε ενεργή παρακολούθηση ή ακτινοθεραπεία. Επιπλέον, οι άνδρες που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία είχαν υψηλότερο κίνδυνο μετάστασης σε σύγκριση με εκείνους που υποβλήθηκαν σε ενεργή παρακολούθηση ή ριζική προστατεκτομή. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της ακτινοθεραπείας και της προστατεκτομής στο ουροποιητικό σύστημα και τη σεξουαλική λειτουργία επιμένουν πολύ περισσότερο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως - για έως και 12 χρόνια.
Τα αποτελέσματα της δοκιμής ProtecT πιθανότατα θα οδηγήσουν σε μια αλλαγή στην κλινική πρακτική, με τους κλινικούς γιατρούς και τους ασθενείς να εξετάζουν πιο προσεκτικά τα πιθανά οφέλη και τους κινδύνους κάθε επιλογής θεραπείας. Τα ευρήματα της δοκιμής θα συμβάλουν επίσης στην ανάπτυξη νέων κλινικών οδηγιών για τη διαχείριση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη.
Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, η διαχείριση των περιστατικών καρκίνου του προστάτη γίνεται με τις πλέον σύγχρονες πρακτικές και τα πιο προηγμένα τεχνολογικά μέσα συνεκτιμώντας τις εισηγήσεις Ογκολόγου που εξειδικεύεται στη συγκεκριμένη νόσο.
Ειδικότερα, όσον αφορά στη διάγνωση της νόσου παρέχεται η δυνατότητα για πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία προστάτη και fusion βιοψία που είναι η πιο ακριβής διαγνωστική διαδικασία για τον καρκίνο του προστάτη, καθώς και PSMA PET/CT για αρχική εκτίμηση τοπικά προχωρημένης νόσου και την επανεκτίμηση σε περίπτωση βιοχημικής υποτροπής, δηλαδή εκ νέου αύξησης του δείκτη PSA.
Όσον αφορά στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών επίσης πρωτοπορεί παρέχοντας τη δυνατότητα για Focal One εστιακή θεραπεία, όπου είναι ενδεδειγμένο, και ρομποτική προστατεκτομή για ριζική αντιμετώπιση της νόσου.
Συμπερασματικά, η διάγνωση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη, σε αντίθεση με πολλούς άλλους τύπου καρκίνου, δεν θα πρέπει να προκαλεί πανικό στους ασθενείς και να οδηγούνται έτσι σε λάθος θεραπευτικές επιλογές. Θα πρέπει πάντα να συζητούν την περίπτωση τους, εκτός του Ουρολόγου, και με εξειδικευμένο Παθολόγο Ογκολόγο αλλά και με Ακτινοθεραπευτή (στα πλαίσια του Ογκολογικού Συμβουλίου), ώστε να μελετώνται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε θεραπευτικής στρατηγικής. Πάντα θα πρέπει να έχουν υπόψη ότι η επιλογή τους δεν θα επηρεάσει την επιβίωση τους, όπως έδειξε η μελέτη ProtecT.
