Τα «πρέπει» και «δεν πρέπει» στη χορήγηση φαρμάκων κατά του κορονοϊού, και για την καλύτερη δυνατή χρήση τους, επισημαίνοντας τη σημασία της έγκαιρης χορήγησης των αντιικών, ανέλυσε ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας καθηγητής Πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης.
Σε συνέντευξή του που παραχώρησε στο ertnews.gr ο καθηγητής Πνευμονολογίας μιλάει για την εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τους νέους δρόμους που ανοίγονται τόσο ως προς την αξιοποίηση φαρμάκων, όσο και ως προς τη διακοπή της χρήσης άλλων.
Για την κατ’ οίκον νοσηλεία εκτός φαρέτρας τίθενται: τα αντιβιοτικά, τα εισπνεόμενα (αν ο ασθενής δεν έχει κάποιο υποκείμενο αναπνευστικό νόσημα), η κορτιζόνη χορηγούμενη από το στόμα και η κολχικίνη.
«Τα φάρμακα αυτά χορηγούμενα στο σπίτι δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα. Αντίθετα, μπορεί να χειροτερεύουν την κατάσταση, είτε άμεσα, είτε έμμεσα», επισημαίνει ο κ. Λουκίδης.
«Η χορήγηση των αντιικών φαρμάκων ενδείκνυται για ασθενείς από 65 ετών και άνω, αλλά μπορεί να δοθούν και σε ασθενείς μικρότερης ηλικίας, αν έχουν υποκείμενα νοσήματα (διαβήτη, καρδιαγγειακά, αιματολογικές κακοήθειες, καρκίνο), καθώς και σε εκείνους οι οποίοι παίρνουν φάρμακα που μειώνουν την άμυνα του οργανισμού».
Πότε πρέπει να χορηγηθεί το αντιικό
Η διαδικασία είναι: o ασθενής να κάνει rapid test, για να υπάρξει η ανάρτηση του θετικού αποτελέσματος από τον ΕΟΔΥ και στη συνέχεια, ο γιατρός του να μπει στην ειδική πλατφόρμα, για να ζητήσει την έγκριση της Επιτροπής Εξέτασης Αιτήσεων Χορήγησης Αντιικών Φαρμάκων για Covid.
«Η Επιτροπή ανταποκρίνεται, άμεσα - εντός δύο έως τριών ωρών, οπότε ο ιατρός που έκανε το αίτημα, παίρνει την έγκριση του αντιικού φαρμάκου. Με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το φάρμακο λαμβάνεται από το πλησιέστερο φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ ή ακόμη και από φαρμακείο νοσοκομείου.
Η χορήγηση του αντιικού πρέπει να γίνει τα τρία πρώτα 24ωρα από την εκδήλωση των συμπτωμάτων και, βέβαια, όσο νωρίτερα (από το πρώτο 24ωρο) τόσο καλύτερα», αναφέρει ο κ. Λουκίδης.
«Μετά τη λήψη του αντιικού φαρμάκου, μπορεί να πέσει ο πυρετός, από το πρώτο 24ωρο, γιατί μειώνει πολύ γρήγορα το φορτίο του ιού, έως και κατά 40%», τονίζει.
Η Επιτροπή για την έγκριση των αιτημάτων βοηθάει σημαντικά, αναφέρει ο καθηγητής Πνευμονολογίας και παραθέτει ένα παράδειγμα με τις προσπάθειες που έγιναν, προκειμένου να φτάσει το αντιικό φάρμακο, σε ακριτικό νησί, χωρίς καθυστέρηση.
«Είχαμε έναν άρρωστο, πέρυσι, στη Σύμη και έπρεπε να το πάρει. Ήρθαμε σε επαφή με τον καπετάνιο του πλοίου, στο δρομολόγιο Ρόδος – Σύμη. Ο απόπλους καθυστέρησε λίγο, για να στείλουν από τη Ρόδο στον καπετάνιο το φάρμακο και να το έχει έγκαιρα ο ασθενής στη Σύμη».
Με το αντιικό φάρμακο μειώνεται η πιθανότητα να μπει ο ασθενής στο νοσοκομείο κατά 70-80% . «Πολύ μεγάλο ποσοστό», σχολιάζει ο κ. Λουκίδης.
Απαντώντας σε ερώτηση για το αν οι γιατροί τα χορηγούν, πάντα, όταν το προφίλ του ασθενούς το επιβάλλει, μας λέει:. «Είναι θέμα των ιατρών, των οικογενειακών. Υπάρχουν περιπτώσεις, που μου τηλεφωνούν άνθρωποι, που δεν τους ξέρω ως ασθενείς, για να μου πουν ότι ο γιατρός τους δεν νιώθει ασφάλεια να γράψει το αντιικό φάρμακο. Εγώ τους λέω πείτε του να με πάρει τηλέφωνο, να του εξηγήσω. Υπάρχει διστακτικότητα σε ό,τι αφορά τη χορήγηση».
Άλλο ένα ισχυρό όπλο έχουν στα χέρια τους οι γιατροί για ασθενείς, που μολύνονται από τον κορονοϊό, μέσα σε νοσοκομείο, όπου νοσηλεύονται για άλλο νόσημα.
Πρόκειται για τη ρεμντεσιβίρη, ένα αντιικό φάρμακο, της περασμένης δεκαετίας, το οποίο είχε παρασκευαστεί για τον ιό Έμπολα και είχε χρησιμοποιηθεί και κατά την πρώτη φάση της πανδημίας σε ασθενείς με κορονοϊό.
Στην πορεία, με την εμπειρία που αποκτήθηκε, διαπιστώθηκε ότι αν χορηγηθεί πολύ γρήγορα, τις πρώτες ώρες από την εκδήλωση των συμπτωμάτων της λοίμωξης covid, αποτρέπει την εκδήλωση σοβαρών επιπλοκών. Η προστασία που παρέχει η ρεμντεσιβίρη είναι της τάξης άνω του 80%.
«Είναι ένα εξαιρετικό βοήθημα το συγκεκριμένο φάρμακο για τις μολύνσεις από κορονοϊό, μέσα στο νοσοκομείο, που δεν είναι και λίγες. Εκεί, βλέπεις πολύ γρήγορα τη μόλυνση από τον ιό, γιατί κάνεις πολύ γρήγορα τεστ και μπορείς να δώσεις το φάρμακο μέσα σε δύο ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων», αναφέρει ο κ. Λουκίδης. «Οι άνθρωποι αυτοί που κόλλησαν τον ιό, ενώ νοσηλεύονταν για άλλους λόγους, βοηθήθηκαν πάρα πολύ!»
Η θεραπευτική αυτή παρέμβαση άρχισε να εφαρμόζεται, συστηματικά, τους τελευταίους έξι μήνες.
To συγκεκριμένο φάρμακο χορηγείται μόνο στο νοσοκομείο. Σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, αν ένας ασθενής με κορονοϊό διατρέχει μεγάλο κίνδυνο επιπλοκών και δεν μπορεί να πάρει το αντιικό φάρμακο για την covid, το οποίο χορηγείται στο σπίτι (π.χ. λόγω αντένδειξης σε φάρμακο που, ήδη, λαμβάνει ), τότε ο ασθενής αυτός μπορεί να εισαχθεί στο νοσοκομείο για τρεις ημέρες, προκειμένου να του χορηγηθεί η ρεμντεσιβίρη.
Σε τέτοια περίπτωση, η εισαγωγή για τη λήψη του φαρμάκου πρέπει να γίνει, χωρίς καθυστέρηση, ακόμη κι αν ο ασθενής αυτός έχει, ακόμη, ήπια συμπτώματα.
Για τη χορήγηση των μονοκλωνικών αντισωμάτων ως προφυλακτική αγωγή, ο κ. Λουκίδης εξηγεί: Η προφυλακτική αγωγή με μονοκλωνικά αντισώματα έχει δοθεί σε περίπου 1.250 ασθενείς, έως τώρα.
Η χορήγησή τους αφορά συγκεκριμένες ομάδες ασθενών, οι οποίοι έχουν μειωμένη ανταπόκριση στον εμβολιασμό. Γίνεται η αίτηση από τους γιατρούς τους πάνω σε συγκεκριμένη πλατφόρμα, εγκρίνεται και το φάρμακο χορηγείται ενδομυϊκά, σε συγκεκριμένα Κέντρα, που έχουν οριστεί σε όλη τη χώρα. Στις ομάδες υψηλής προτεραιότητας ανήκουν οι μεταμοσχευμένοι, ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες και όσοι λαμβάνουν ένα συγκεκριμένο ανοσοκατασταλτικό φάρμακο (το rituximat).
Πρόσφατα, ο FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων) αποφάσισε την αύξηση στη χορήγηση της δόσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων, με σκοπό να υπερνικήσει τη μειωμένη δραστικότητά τους, λόγω των νέων παραλλαγών του κορονοϊού.
Ο κ. Λουκίδης προσθέτει ότι δεν έχει λάβει σχετική απόφαση ο ΕΜΑ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων). Αν αυτό συμβεί, μπορεί εκείνοι οι οποίοι πήραν μονοκλωνικά, ως προφυλακτική αγωγή, να κληθούν να πάρουν και δεύτερη δόση.
Σε ότι αφορά το προφίλ των ασθενών, σήμερα, ο καθηγητής Πνευμονολογίας μας λέει:
«Νοσηλεύονται άνθρωποι μεγάλης ηλικίας με πολλά προβλήματα υγείας, χωρίς ιδιαίτερη επιβάρυνση του αναπνευστικού. Η ανάγκη για διασωλήνωση είναι πολύ μειωμένη. Ή είναι ασθενείς, οι οποίοι νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο, με άλλα προβλήματα υγείας και κόλλησαν τον ιό. Σκεφτείτε, έναν άνθρωπο, να μολύνεται από τον ιό, τη δεύτερη ημέρα από τη χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε… Αυτός έχει ένα πρόβλημα, παράλληλα με την covid, που μπορεί να αποδιοργανωθεί».
Ο κ. Λουκίδης εκτιμά ότι «σίγουρα θα υπάρχει μια αύξηση των περιστατικών, τη βλέπουμε και τις τελευταίες ημέρες, αλλά αν είμαστε σωστοί στη διαχείριση των εξωτερικών ασθενών και παραμείνει η μετάλλαξη με τον τρόπο με τον οποίο είναι αυτήν τη στιγμή και δεν γίνει κάποια έκπληξη, νομίζω ότι θα είναι διαχειρίσιμη η κατάσταση. Δεν νομίζω – τονίζει- ότι θα γυρίσουμε ποτέ σε περίοδο πανικού και αδυναμίας διαχείρισης περιστατικών».
