Μύθοι και αλήθειες για τον καρκίνο του προστάτη   

Οι άντρες που αναζητούν πληροφορίες για τον καρκίνο του προστάτη έχουν να διαχειριστούν πολλές πληροφορίες. Ενώ υπάρχει αρκετό αξιόπιστο υλικό, υπάρχουν επίσης αρκετοί μύθοι και παρανοήσεις που κυκλοφορούν, συνήθως μέσω αναξιόπιστων πηγών στο διαδίκτυο ή από ανθρώπους με καλές προθέσεις, αλλά χωρίς κατάλληλη ενημέρωση. 

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα γεγονότα. Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στους άντρες, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία. Στην πραγματικότητα, περίπου 1 στους 8 άντρες θα διαγνωστούν με καρκίνο του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής τους. 

Ο στόχος αυτού του άρθρου είναι να αποκαλύψει τις λανθασμένες πληροφορίες και να ξεκαθαρίσει κάποια από τα ζητήματα που εξακολουθούν να συζητούνται μεταξύ των επιστημόνων.  

Ακολουθούν μερικές από τις πιο κοινές ερωτήσεις, που κρύβουν συχνά κάποιους μύθους. 

Αυξάνεται ο κίνδυνος για καρκίνο του προστάτη μετά από επέμβαση αγγειεκτομής; 

Πολλοί άντρες επιλέγουν την αγγειεκτομή ως μέθοδο αντισύλληψης. Η επέμβαση αυτή είναι απλή, ασφαλής και αποτελεσματική, με εκτιμώμενο ποσοστό επιτυχίας 99,95%. 

Για πολλά χρόνια, οι επιστήμονες εξέταζαν αν η αγγειεκτομή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη. 
Τα τελευταία χρόνια, αναφέρεται ότι οι αγγειεκτομές δεν προκαλούν καρκίνο του προστάτη. Η Mayo Clinic αναφέρει ότι «αν και υπήρξαν κάποιες ανησυχίες για πιθανή σύνδεση μεταξύ αγγειεκτομής και καρκίνου των όρχεων ή του προστάτη στο παρελθόν, δεν υπάρχει αποδεδειγμένη σύνδεση». 

Είναι πιθανό η ίδια η αγγειεκτομή να μην αυξάνει τον κίνδυνο, αλλά να ανακαλύπτονται περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη κατά τη διάρκεια των ιατρικών εξετάσεων πριν από την επέμβαση. 

Μειώνει ο συχνός εκσπερματισμός τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη; 

Οι επιστήμονες έχουν μελετήσει τη σχέση μεταξύ της συχνότητας εκσπερμάτισης και του καρκίνου του προστάτη για αρκετά χρόνια. Ορισμένοι θεωρούν ότι η εκσπερμάτιση απομακρύνει επιβλαβείς ουσίες στο σπέρμα που ενδέχεται να σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη. 

Τα αποτελέσματα των ερευνών είναι μικτά. Για παράδειγμα, οι συγγραφείς μιας μελέτης του 2018 στο Journal of Sexual Medicine ανακάλυψαν ότι οι άντρες που εκσπερματίζουν 2 έως 4 φορές την εβδομάδα είχαν χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο, άλλοι ερευνητές ανέφεραν ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση. 
 
Η κατανάλωση λιναρόσπορου επηρεάζει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη;  

Οι λιναρόσποροι είναι ένα δημοφιλές συμπλήρωμα διατροφής. Θεωρείται ότι βοηθούν στη δυσκοιλιότητα, τον διαβήτη, τις καρδιακές παθήσεις και άλλες παθήσεις. Θα μπορούσε ο καρκίνος του προστάτη να είναι άλλος; 
 
Οι επιστήμονες δεν ξέρουν με σιγουριά. Οι λιναρόσποροι περιέχουν φυτοοιστρογόνα, τα οποία είναι παρόμοια με τα οιστρογόνα, μια ορμόνη που παράγεται φυσικά από το σώμα. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η ιδιότητα μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο καρκίνων που σχετίζονται με τις ορμόνες, όπως ο καρκίνος του προστάτη. Άλλες μελέτες έχουν βρει ότι οι λιναρόσποροι δεν επηρεάζουν καθόλου τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. 
 
Σήμερα, οι επιπτώσεις του λιναρόσπορου στον κίνδυνο του προστάτη δεν είναι ξεκάθαρες και οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν τη σχέση.  
 
Είναι ο καρκίνος του προστάτη λιγότερο επικίνδυνος από άλλους τύπους καρκίνου επειδή αναπτύσσεται πιο αργά; 

Πολλοί άντρες με καρκίνο του προστάτη έχουν καλή πρόγνωση, ειδικά αν ο καρκίνος διαγνωστεί νωρίς και δεν έχει εξαπλωθεί εκτός του προστάτη. Ο καρκίνος του προστάτη τείνει να αναπτύσσεται αργά, και οι άντρες ενδέχεται να μην χρειάζονται θεραπεία αμέσως. (Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να επιλέξουν ενεργή παρακολούθηση: Ο καρκίνος θα παρακολουθείται στενά, αλλά δεν θα λάβουν θεραπεία μέχρι να εμφανιστούν συμπτώματα ή μέχρι να γίνει πιο επιθετικός.) 

Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για όλους τους άντρες. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία το 2022 διαγνώστηκαν 268.490 νέες περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη, και περίπου 34.500 άντρες πέθαναν από την ασθένεια. 

Άρα η απάντηση είναι: «Όχι, δεν είναι λιγότερο επικίνδυνος». Οι άντρες πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του γιατρού τους και να διατηρούν τον εαυτό τους όσο πιο υγιείς γίνεται. 

Είναι ο καρκίνος του προστάτη μια ασθένεια μόνο των ηλικιωμένων ανδρών; Παθαίνουν καρκίνο του προστάτη και νέοι άντρες; 

Αληθεύει ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι πιο συχνός στους ηλικιωμένους άντρες. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, περίπου το 60% των νέων περιπτώσεων καρκίνου του προστάτη διαγιγνώσκονται σε άντρες ηλικίας 65 ετών ή μεγαλύτερους. Η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 66 χρόνια. Ο καρκίνος του προστάτη είναι σπάνιος σε άντρες κάτω των 40. 
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι σπάνιος σε νεότερους άντρες. Το 40% των νέων περιπτώσεων αφορά άντρες κάτω των 65. Και κάποιοι άντρες έχουν παράγοντες κινδύνου, όπως το οικογενειακό ιστορικό, που τους καθιστούν πιο ευάλωτους όταν είναι νεότεροι. 

Οι άντρες που ανησυχούν για τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους για εξετάσεις.
 
Μπορεί ο καρκίνος του προστάτη να είναι κληρονομικός; 

Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να κληρονομείται. Αν ένας άντρας έχει πρώτου βαθμού συγγενή (γονέα ή αδελφό) με καρκίνο του προστάτη, ο κίνδυνος να αναπτύξει καρκίνο του προστάτη είναι περίπου 2-3 φορές μεγαλύτερος από το μέσο όρο. Ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμη περισσότερο αν έχει περισσότερους από έναν πρώτου βαθμού συγγενείς με καρκίνο του προστάτη και αν αυτοί διαγνώστηκαν σε νεαρή ηλικία. 

Ωστόσο, οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη δεν σχετίζονται με την οικογένεια. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το ακριβές αίτιο της νόσου. 

Μπορεί η υπερτροφία του προστάτη (ΒΡΗ) να οδηγήσει σε καρκίνο του προστάτη; 

Είναι δυνατόν ένας άντρας να έχει υπερτροφία του προστάτη και καρκίνο του προστάτη ταυτόχρονα. Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα στην υπερτροφία του προστάτη που να αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. 

Ο ιατρικός όρος για την υπερτροφία του προστάτη είναι καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΒΡΗ). Η λέξη «καλοήθης» είναι σημαντική, καθώς σημαίνει ότι δεν υπάρχει καρκίνος. Καθώς οι άντρες μεγαλώνουν, ο προστάτης τους συνήθως μεγαλώνει. Για κάποιους άντρες, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα. Για άλλους, η ανάπτυξη του προστάτη πιέζει την ουρήθρα και κάνει τη διούρηση δύσκολη. 

Η υπερτροφία του προστάτη και ο καρκίνος του προστάτη έχουν παρόμοια συμπτώματα, όπως δυσκολία στην ούρηση. Οι άντρες που εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα πρέπει να επισκεφτούν το γιατρό τους για εξέταση. 

Έχει πάντα συμπτώματα ο καρκίνος του προστάτη; 

Ο καρκίνος του προστάτη συχνά δεν έχει συμπτώματα, ειδικά στα πρώτα στάδιά του. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να γίνονται εξετάσεις, ιδιαίτερα για τους άντρες με παράγοντες κινδύνου. 

Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην ούρηση, επώδυνη εκσπερμάτιση και αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα. Άλλες ουρολογικές καταστάσεις, όπως η προστατίτιδα (φλεγμονή του προστάτη), μπορεί επίσης να προκαλούν αυτά τα συμπτώματα. Γι' αυτό οι γιατροί κάνουν πλήρη εξέταση αν κάποιος έχει αυτά τα συμπτώματα. 

Είναι αξιόπιστη η εξέταση PSA για τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη; Σημαίνει υψηλή τιμή PSA ότι ο άντρας έχει καρκίνο; 

Το PSA είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από τον προστάτη. Χρησιμοποιείται για την εξέταση του καρκίνου του προστάτη, αλλά δεν είναι η μόνη εξέταση που χρησιμοποιείται. 

Το υψηλό επίπεδο PSA μπορεί να σημαίνει ότι ο άντρας έχει καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο, μπορεί να σημαίνει και άλλα πράγματα. Για παράδειγμα, άντρες με προστατίτιδα ή υπερτροφία προστάτη μπορεί επίσης να έχουν αυξημένα επίπεδα PSA. 
Αν η εξέταση PSA δείξει υψηλά επίπεδα, ο γιατρός θα λάβει υπόψη το ιστορικό του άντρα, τα συμπτώματα και τα αποτελέσματα άλλων εξετάσεων (όπως η ψηφιακή ορθική εξέταση) για να αποφασίσει πώς να προχωρήσει. Αν υποπτεύεται καρκίνο του προστάτη, μπορεί να γίνει βιοψία. Στην βιοψία, αφαιρείται ένα μικρό δείγμα ιστού του προστάτη και εξετάζεται για καρκινικά κύτταρα. 

Μπορεί η βιοψία του προστάτη να προκαλέσει διάδοση του καρκίνου; 

Ορισμένοι ασθενείς ανησυχούν μήπως τα καρκινικά κύτταρα διασκορπιστούν κατά τη διάρκεια της βιοψίας. Παρά τις σπάνιες περιπτώσεις που έχουν αναφερθεί, η διάδοση του καρκίνου κατά τη διάρκεια της βιοψίας είναι πολύ σπάνια. Τα οφέλη από την πραγματοποίηση της βιοψίας υπερτερούν των κινδύνων. 

Χρειάζεται πάντα χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του προστάτη; 

Η ριζική προστατεκτομή -η χειρουργική αφαίρεση του προστάτη- είναι μια κοινή θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο, δεν χρειάζονται όλοι οι άντρες με καρκίνο του προστάτη χειρουργική επέμβαση. Άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και ορμονοθεραπεία. 

Επιπτώσεις του καρκίνου του προστάτη στη σεξουαλική ζωή 

Η σεξουαλικότητα είναι μια μεγάλη ανησυχία για τους άντρες με καρκίνο του προστάτη, και δικαιολογημένα. Ορισμένες θεραπείες, όπως η ριζική προστατεκτομή, μπορούν να βλάψουν τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για τις στύσεις, οδηγώντας σε στυτική δυσλειτουργία. Οι θεραπείες ενδέχεται επίσης να αλλάξουν την αίσθηση κατά την εκσπερμάτιση και τον οργασμό. 

Ευτυχώς, υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για τη στυτική δυσλειτουργία και άλλα σεξουαλικά ζητήματα. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος και προσαρμογές, αλλά οι άντρες μπορούν ακόμα να απολαμβάνουν τη σεξουαλική ζωή μετά τη θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη. 

Επιπτώσεις του καρκίνου του προστάτη στη γονιμότητα 

Η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη μπορεί να δυσκολέψει έναν άντρα να γίνει πατέρας. Ορισμένοι άντρες υποβάλλονται σε αφαίρεση των όρχεων ως μέρος της θεραπείας, και χωρίς αυτά τα όργανα δεν παράγουν σπέρμα. Εάν αφαιρεθεί ο προστάτης και οι σπερματικοί κύστεις, δεν θα παράγεται το προστατικό υγρό που προστατεύει τα σπερματοζωάρια. 

Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία μπορούν επίσης να επηρεάσουν την παραγωγή σπέρματος και προστατικού υγρού. 
Ορισμένοι άντρες καταψύχουν το σπέρμα τους πριν από την θεραπεία. Με αυτή τη μέθοδο, το σπέρμα τους καταψύχεται και χρησιμοποιείται αργότερα για εξωσωματική γονιμοποίηση.