Τα τελευταία τρία χρόνια, όλος ο πλανήτης μιλά για την πανδημία Covid-19, που έχει προκαλέσει μέχρι σήμερα πάνω από 600 εκατομμύρια κρούσματα και έχει σκοτώσει πάνω από 6 εκατομμύρια ασθενείς – κάποιοι ειδικοί μάλιστα εκτιμούν πως αυτό είναι μόνο το ήμισυ του πραγματικού απολογισμού.
Την ώρα που ο κόσμος πάλευε να διαχειριστεί την πανδημία του κορονοϊού, υπήρξαν τουλάχιστον άλλες 6 πανδημίες που απλά δεν συνέβησαν!
Κάθε μέρα κάπου στον κόσμο, κάποιοι ειδικοί στη Δημόσια Υγεία αντιμετωπίζουν το ξέσπασμα μιας μολυσματικής ασθένειας πριν εξελιχθεί σε πανδημία. Κατά κανόνα, αυτό συμβαίνει σε λιγότερο αναπτυγμένες χαμηλού εισοδήματος χώρες όπου το… πάθημα έχει γίνει μάθημα!
Το 2014 – 2016 και το 2018 – 2020 ο ιός Έμπολα – στο άκουσμά του τρομάζει όλη η υφήλιος, αφού σκοτώνει έως και 90% όσων μολύνει – προκάλεσε δύο επιδημίες στην Αφρική με επίκεντρο το Κονγκό και τη Γουινέα: Στην πρώτη, υπήρξαν 28.600 κρούσματα και 11.325 θάνατοι, στη δεύτερη πέθαναν 2.280 από τους 3.470 ασθενείς…
Ένα τρίτο ξέσπασμα Έμπολα συνέβη το 2021 στη Γουινέα και το Κονγκό, εν μέσω πανδημίας. Αυτή τη φορά, οι αρχές κινήθηκαν ταχύτατα και μέσα σε 3 μήνες το Κονγκό ήταν «καθαρό» με μόλις 11 θύματα του ιού. Στη Γουινέα ο συναγερμός έληξε ύστερα από 6 μήνες με μόλις 12 θανάτους. Εδώ και τρεις μήνες, παρατηρείται ξέσπασμα του Έμπολα στην Ουγκάντα (το πρώτο ύστερα από 10 χρόνια) το οποίο επίσης χαρακτηρίζεται ελεγχόμενο.
Τον Αύγουστο του 2021, ένα 12χρονο αγόρι στην Ινδία υπήρξε ο «ασθενής 0» της λοίμωξης από τον ιό Nipah ο οποίος μεταδίδεται από ένα είδος νυχτερίδας και έχει θνητότητα έως και 75%. Η χώρα είχε γνωρίσει ήδη 4 ξεσπάσματα της νόσου Nipah, και οι γιατροί που ανέλαβαν το αγόρι έδρασαν ακαριαία, παρ’ ότι η ηλικία του ήταν πολύ μικρότερη από τα προηγούμενα κρούσματα Nipah και η λοίμωξη εκδηλώθηκε εκτός της τυπικής περιόδου έξαρσης του ιού. Όλες οι επαφές του παιδιού ιχνηλατήθηκαν σε ελάχιστο χρόνο, ενώ διερευνήθηκαν και άλλα ύποπτα περιστατικά σε άλλες περιοχές. Ταυτόχρονα, υπήρξε ενημέρωση του κοινού για τα μέτρα προστασίας. Ο συναγερμός έληξε με ένα κρούσμα, το μικρό αγόρι το οποίο δυστυχώς κατέληξε από εγκεφαλίτιδα.
Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2022, είχαν αναφερθεί πάνω από 70.500 νέα ύποπτα κρούσματα χολέρας και 478 θάνατοι σε τουλάχιστον 13 χώρες της Αφρικής, της νοτιοανατολικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Η χολέρα είναι μια πολύ επικίνδυνη και εξαιρετικά μολυσματική διαρροϊκή νόσος η οποία μεταδίδεται από βακτήρια μέσω μολυσμένου νερού ή φαγητού. Θεραπεύεται με αντιβιοτικά αλλά χωρίς θεραπεία μπορεί να επιφέρει το θάνατο μέσα σε λίγες ώρες! Η χολέρα έχει χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να την καταστήσουν πανδημική νόσο. Ωστόσο, η νόσος παραμένει ενδημική και οι διεθνείς αρχές δεν ανησυχούν για τη διασπορά της μέσω των ταξιδιωτών.
Στις 6 Μαρτίου 2022, ένα 12χρονο αγόρι με συμπτώματα λύσσας έφτασε σε κωματώδη κατάσταση σε ένα νοσοκομείο στο Karatu της Τανζανίας. Η οικογένειά του είπε στους γιατρούς ότι δύο εβδομάδες νωρίτερα τον είχε δαγκώσει ένας σκύλος… Το αγόρι εξέπνευσε μέσα σε δύο ώρες, ενώ το σύστημα κινητοποιήθηκε άμεσα. Μέσα σε 3 μέρες είχαν εντοπιστεί 10 ασυμπτωματικά άτομα – 5 συγγενείς του παιδιού, τρία αγόρια που είχαν επίσης δεχτεί επίθεση από το ίδιο σκυλί και δύο κορίτσια που είχαν δαγκωθεί από άλλο σκυλί. Έλαβαν άμεσα προφυλακτική φαρμακευτική αγωγή και η υπόθεση έληξε!
Η λύσσα μεταδίδεται από τα ζώα αλλά και από τα σωματικά υγρά, κυρίως το σάλιο. Μπορεί να προληφθεί με εμβόλιο το οποίο όμως δεν είναι παντού διαθέσιμο.
Στα τέλη του 2021, σήμανε συναγερμός στη Βραζιλία όταν σε ένα κρουαζιερόπλοιο με 3.500 διεθνείς επιβάτες εντοπίστηκαν κρούσματα γρίπης Α. Το πλοίο θα μπορούσε να γίνει το «σημείο μηδέν» για έναρξη μιας διεθνούς επιδημίας γρίπης, αφού οι επιβάτες θα μπορούσαν να μεταδώσουν τον ιό επιστρέφοντας στις χώρες τους. Όμως, χάρη και στα ισχύοντα τότε μέτρα για τον κορονοϊό και με μια συντονισμένη επιχείρηση, το ξέσπασμα γρίπης δεν επεκτάθηκε εκτός του πλοίου.
Ο δάγκειος πυρετός είναι μια ιογενής ασθένεια που μεταδίδεται από τα κουνούπια. Σήμερα είναι ενδημικός σε περισσότερες από 100 χώρες και μάλιστα καταγράφεται αύξηση των κρουσμάτων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο δάγκειος πυρετός προκαλεί περίπου 20.000 θανάτους ετησίως, οι περισσότεροι από τους οποίους αφορούν παιδιά. Κανένα από τα πρόσφατα ξεσπάσματα δάγκειου πυρετού δεν έχει απειλήσει την παγκόσμια δημόσια υγεία.
Πηγές: CDC, ECDC, Preventepidemics.org
