Παγκόσμια κρίση στοματικής υγείας βλέπει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) πίσω από την πρώτη παγκόσμια έκθεση στοματικής υγείας, με δεδομένα από 194 χώρες του κόσμου.
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, ή αλλιώς το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού, αντιμετωπίζουν προβλήματα στοματικής υγείας. Οι παθήσεις του στόματος αυξήθηκαν κατά 1 δισεκατομμύριο κρούσματα τα τελευταία χρόνια, με 3 στους 4 ασθενείς να ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Η στοματική υγεία δεν αφορά μόνον τα οδοντικά και περιοδοντικά προβλήματα αλλά και σοβαρές παθήσεις όπως ο καρκίνος του στόματος.
«Η στοματική υγεία έχει παραμεληθεί από καιρό στην παγκόσμια υγεία, ενώ πολλές στοματικές ασθένειες μπορούν να προληφθούν», δήλωσε με αφορμή τη δημοσιοποίηση της έκθεσης ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus. Και πρόσθεσε: «ο ΠΟΥ δεσμεύεται να παρέχει καθοδήγηση και υποστήριξη στις χώρες, έτσι ώστε όλοι οι άνθρωποι, όπου κι αν ζουν και ανεξάρτητα από το εισόδημά τους, να έχουν τις γνώσεις και τα εργαλεία που χρειάζονται για να φροντίζουν τα δόντια και το στόμα τους και να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης και φροντίδας».
Ταχεία αύξηση των παθήσεων του στόματος
Οι πιο συχνές στοματικές παθήσεις είναι η τερηδόνα, η σοβαρή περιοδοντίτιδα (ασθένεια των ούλων), η απώλεια δοντιών και οι καρκίνοι του στόματος. Η οδοντική τερηδόνα είναι η πιο κοινή πάθηση παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Η σοβαρή ασθένεια των ούλων – μια κύρια αιτία ολικής απώλειας δοντιών – εκτιμάται ότι επηρεάζει 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 380.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του στόματος.
Η νέα έκθεση του ΠΟΥ σκιαγραφεί τις ανισότητες πρόσβασης στις υπηρεσίες στοματικής υγείας, ανισότητες που έχουν ως αποτέλεσμα τα στοματικά προβλήματα να πλήττουν τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς, όπως άτομα χαμηλού εισοδήματος, ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες και μέλη μειονοτήτων.
Αντίστοιχες ανισότητες διαπιστώνονται, βέβαια, και σε άλλες μη μεταδοτικές ασθένειες όπως οι καρκίνοι, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης και οι ψυχικές διαταραχές.
Παράγοντες κινδύνου που είναι κοινοί σε μη μεταδοτικές ασθένειες όπως η μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης, η χρήση προϊόντων καπνού και η άμετρη κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλουν στην παγκόσμια κρίση στοματικής υγείας.
Εμπόδια στις υπηρεσίες στοματικής υγείας
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, μόνο ένα μικρό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού καλύπτεται από βασικές υπηρεσίες στοματικής υγείας. Οι κύριοι παράγοντες που δυσχεραίνουν τη πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες σχετίζονται με το υψηλό κόστος (μεγάλο μέρος των δαπανών βγαίνει απευθείας από την τσέπη των ασθενών), τις ελλείψεις ειδικών και εξοπλισμού στην πρωτοβάθμια φροντίδα καθώς και με την ανεπαρκή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την στοματική υγεία.
Προτάσεις για τη βελτίωση της παγκόσμιας στοματικής υγείας
Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα και με ορατό τον κίνδυνο περαιτέρω επιδείνωσης της κρίσης στοματικής υγείας, ο ΠΟΥ προτείνει:
- Προώθηση υγιεινών συνηθειών που ευνοούν την στοματική υγεία: Ισορροπημένη διατροφή, «φτωχή» σε σάκχαρα, διακοπή του καπνίσματος, μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, ευαισθητοποίηση για τη σωστή στοματική υγιεινή.
- Ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες στοματικής υγείας, ένταξή τους στα εθνικά σχέδια υγείας, με ευρεία κάλυψη στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
- Επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών.
- Καλύτερη καταγραφή και παρακολούθηση της στοματικής υγείας κάθε πληθυσμού.
