Η υιοθέτηση κριτηρίων ESG από τις επιχειρήσεις αποτελεί μια διεθνή τάση, η οποία, πλέον, εφαρμόζεται και στη χώρα μας. Αν και τα κριτήρια αυτά δεν θεωρούνται χρηματοοικονομικοί δείκτες, εν τούτοις συντελούν σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων και αυτό γιατί συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Από την άλλη πλευρά, έρευνες που έχουν γίνει έχουν δείξει ότι οι επιχειρήσεις μόνο οφέλη έχουν με το να είναι εναρμονισμένες με τις νέες προτεραιότητες που θέτει η κοινωνία.
Με βάση τις σχετικές μετρήσεις ESG, οι προτεραιότητες αυτές κατηγοριοποιούνται σε τρεις γενικές ομάδες. Η πρώτη αφορά στα περιβαλλοντικά κριτήρια, τα οποία εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο μια επιχείρηση ενεργεί ως διαχειριστής του φυσικού περιβάλλοντος. Δηλαδή κατά πόσο σέβεται το Περιβάλλον, τι δράσεις έχει αναλάβει για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, για την αποφυγή της μόλυνσης αέρα - νερού καθώς και για την ενεργειακή αποδοτικότητα.
Η δεύτερη ομάδα αφορά στα κοινωνικά κριτήρια, τα οποία εξετάζουν πώς διαχειρίζεται η επιχείρηση τις σχέσεις με τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές, τους πελάτες και τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιείται. Εξετάζονται δηλαδή ζητήματα κοινωνικού χαρακτήρα όπως εργασιακά και ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιώματα των ζώων, προστασία των καταναλωτών, υγεία και ασφάλιση εργαζομένων, ισότητα των φύλων κλπ.
Η τρίτη ομάδα, αφορά στην εταιρική διακυβέρνηση και, ειδικότερα, ασχολείται με την ηγεσία της εταιρείας, την επιχειρηματική ηθική, τις αμοιβές των εκτελεστικών στελεχών, τις εργασιακές σχέσεις, τους εσωτερικούς ελέγχους, τη διαφάνεια, τη διαφθορά και τα δικαιώματα των μετόχων.
Η εφαρμογή των παραπάνω κριτηρίων συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σήμερα, αποτελεί μεγάλη πρόκληση, στην μετά - COVID εποχή, αλλά και του δυσχερούς οικονομικού περιβάλλοντος. Το σπουδαιότερο, δε, η εφαρμογή τους αποτελεί και μία ολοκληρωμένη επιχειρηματική προσέγγιση στόχος της οποίας είναι η δημιουργία αξίας για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (μετόχους, εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές, τοπική κοινωνία, κράτος-αρχές κλπ.) με ταυτόχρονη δημιουργία καινοτόμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
Σε πρόσφατη μελέτη της εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων Grant Thornton επισημαίνεται ότι υπάρχουν έξι άμεσα οφέλη από την υιοθέτηση εκ μέρους των εταιρειών μίας τέτοιας προσέγγισης στη στρατηγική τους. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές όπου παρατηρείται αλλαγή στις κατευθύνσεις των δράσεων των ΕΚΕ από τις επιχειρήσεις.
Καταρχάς, σύμφωνα με την Grant Thornton, η υιοθέτηση των κριτηρίων EKE συμβάλλει στη μείωση του κόστους, αλλά και στον περιορισμό των κινδύνων. Κι αυτό γιατί οι εσωτερικές διαδικασίες γίνονται περισσότερο αποτελεσματικές, αξιοποιώντας αποδοτικά λιγότερους πόρους και ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η παραγωγικότητα. Επιπλέον, μειώνεται ο κίνδυνος κυρώσεων ή προστίμων για περιβαλλοντικά θέματα, θέματα ανθρώπων ή εργασιακών δικαιωμάτων.
Μία άλλη σημαντική παράμετρος είναι και η προσέλκυση επενδύσεων και γενικά χρηματοδότησης. Με βάση έγκυρες μετρήσεις που έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια, τα κεφάλαια που βρίσκονται υπό διαχείριση παγκοσμίως και που αφορούν στις λεγόμενες βιώσιμες, υπεύθυνες ή ηθικές επενδύσεις, αυξήθηκαν κατά 34% μέσα σε δύο χρόνια. Και αυτό γιατί, η τάση δείχνει ότι υπάρχει σημαντική μετατόπιση του ενδιαφέροντος των επενδυτών σε κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες, καθώς αναγνωρίζεται ότι έχουν χαμηλότερη έκθεση σε κινδύνους και ταυτόχρονα καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης.
Παράλληλα, οι αναλυτές της Grant Thornton θεωρούν ότι η στρατηγική αυτή φέρνει αύξηση πωλήσεων και ικανοποιεί τους πελάτες. Κι αυτό διότι οι καταναλωτές δείχνουν ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον τους για τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες τα συγκεκριμένα θέματα. Άλλες έρευνες που έχουν γίνει, κατά καιρούς σε καταναλωτές δείχνουν ότι ο ένας στους δύο ερωτηθέντες απάντησε πως έχει «τιμωρήσει» κάποια εταιρεία η οποία δρούσε ανεύθυνα απέναντι στο περιβάλλον ή την κοινωνία.
Στα οφέλη των κριτηρίων ESG περιλαμβάνεται και η ικανοποίηση των εργαζομένων και συνεργατών, αφού η εταιρική κουλτούρα αναπροσαρμόζεται και διαχέεται σε ολόκληρο τον οργανισμό, βελτιώνοντας τα επίπεδα δέσμευσης των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται νέα κανάλια επικοινωνίας με τους πελάτες, τους προμηθευτές και την ευρύτερη κοινωνία.
Ακόμη, άλλο ένα κριτήριο είναι ότι η υιοθέτηση και εφαρμογή των κριτηρίων ESG βοηθά και στη διασφάλιση της επιχειρηματικής επιτυχίας, αφού o οργανισμός θέτει μία βιώσιμη βάση για μακροπρόθεσμη οικονομική επιτυχία, ενισχύοντας έμπρακτα τη συμβολή του σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα.
Συμπερασματικά, όπως αναφέρουν οι αναλυτές της Grant Thornton, οι επιχειρήσεις που δεσμεύονται σε αρχές και στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης ενισχύουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα, την εικόνα τους, τη δέσμευση των εργαζομένων, την αξία που παράγεται και διανέμεται σε όλους τους συμμέτοχους, αλλά και τη νομοθετική συμμόρφωση και τη διαφάνεια. Την ίδια στιγμή περιορίζουν τις απειλές για το περιβάλλον, τους κοινωνικούς κινδύνους, τα λειτουργικά κόστη αλλά και τους κινδύνους της εφοδιαστικής αλυσίδας.
