Αν έδειξε κάτι η τελευταία πώληση του Βέργου (26/9), του εγχώριου οίκου δημοπρασιών που ανοίχτηκε στο ευρύ κοινό με έργα για όλα τα βαλάντια, είναι πως η πλειοψηφία των αγοραστών μένει σταθερά προσηλωμένη στις περασμένες γενιές των καλλιτεχνών. Σε τέτοιο βαθμό που ζώντες δημιουργοί, ακόμη κι αν είναι φτασμένοι και με πολλά «ένσημα» στον χώρο, εμφανίζονται χωρίς καν να ηχήσει το ψηφιακό σφυρί. Αυτό βεβαίως δεν είναι καινούργια διαπίστωση. Η πατίνα του χρόνου οδηγεί στην αφάνεια τους αστέρες που παρέμειναν «ταλέντα» και τους αυθεντικούς δημιουργούς στην καρδιά του μουσείου.
Τα μουσειακά ονόματα ελκύουν τους πολλούς, ακόμη και με έργα που δεν δικαιολογούν την τιμή τους. Αρκεί η υπογραφή. Όμως, πώς να εξηγήσεις ότι ενδιαφέροντα και γοητευτικά έργα από σύγχρονους καλλιτέχνες και, κυρίως, με τιμές τόσο ελκυστικές που δεν συναντάς στις γκαλερί, έμειναν απούλητα; (τουλάχιστον στη διάρκεια της δημοπρασίας).
Ο «Άνθρωπος» του Γιάννη Γαΐτη είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Εκτιμήθηκε από τους ανθρώπους του οίκου έως 1.200 ευρώ και βρήκε αγοραστή στα 5.783 ευρώ με τους φόρους. Η πρόσφατη γέννηση του μουσείου Γαΐτη - Σίμωσι στην Ιο τον έφερε ψηλά στην εικαστική επικαιρότητα του καλοκαιριού, ενώ δεν του λείπουν οι αφιερωματικές εκθέσεις σε κεντρικά μουσεία της Αθήνας (πρόσφατα στου Θεοχαράκη). Το ίδιο το έργο μοιάζει με υπογραφή, σήμα κατατεθέν του Γαΐτη, το οποίο στα χέρια του αγοραστή αποκτά στον χώρο διάσταση ως κινούμενο ανθρωπάκι.
Γιάννης Γαΐτης, «Άνθρωπος»
Περισσότερα ήταν τα προσφερόμενα έργα με την υπογραφή του Αλέξη Ακριθάκη. Το γράφαμε και πριν τη δημοπρασία πως η μεγάλη ζήτηση για έργα του, βγάζουν τα σχέδια του κοσμαγάπητου καλλιτέχνη σε «τσιμπημένη» αρχική τιμή (πιο υψηλή κι από ένα σχέδιο του Παρθένη). Και τα τέσσερα σχέδιά του πουλήθηκαν, με το υψηλότερο ποσό να σημειώνει το έργο της φωτογραφίας (εκτιμήθηκε από 1.800 έως 2.800 ευρώ και ο πλειοδότης θα καταβάλει κάτι λιγότερο από 5.000 ευρώ με τους φόρους).
Έργο του Αλέξη Ακριθάκη
Στην ίδια τιμή πουλήθηκε το κεραμικό πανό της φωτογραφίας από τον Πάνο Βαλσαμάκη. Και τα τέσσερα προσφερόμενα έργα του αγοράστηκαν, δείχνοντας ότι το ενδιαφέρον για την κεραμική τέχνη έχει αναθερμανθεί. Μπορεί να μην καταγράφουν το «ράλι» στις τιμές που πετυχαίνει η υπογραφή της Ελένης Βερναδάκη, όμως η παρουσία κεραμικών έργων στις τελευταίες δημοπρασίες του Βέργου έχει παγιωθεί.
Έργο του Πάνου Βαλσαμάκη
Αντιθέτως, δεν υπήρξε προσφορά για έργα που υπογράφουν γνωστά ονόματα όπως οι Στέφανος Δασκαλάκης, Εδουάρδος Σακαγιάν, Τάσος Μαντζαβίνος, Χρήστος Παλλαντζάς (όπως και για δύο λαχνούς με σχέδια – σπουδές του Γιώργου Ρόρρη από το ξεκίνημά του). Έργα που δεν υστερούν σε ποιότητα και βγήκαν σε τιμή που κάνει τη διαφορά. Απέναντι στο ρεύμα κινήθηκε η «Λουόμενη» της Μαρίας Φιλοπούλου που είχαμε ξεχωρίσει πριν την πώληση. Το έργο βγήκε στα 1.600 ευρώ και άλλαξε χέρια κοντά στα 6.000 ευρώ με τους φόρους (κεντρική φωτογραφία επάνω).
Το διεθνές αγοραστικό κοινό πρέπει να προσέλκυσε η Αμερικανογαλλίδα καλλιτέχνις Νίκι ντε Σεντ Φαλ. Γνωστή για τα μεγάλης κλίμακας έργα της όπως αυτό πίσω από το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι ή το τεράστιο «Αυτί» στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Στοκχόλμης, έκανε ένα ηχηρό πέρασμα με δύο σχέδιά της. Ξεκίνησαν στα 2.000 ευρώ και ξεπέρασαν τα 10.000 ευρώ με τους φόρους.
Έργα της Νίκι ντε Σεντ Φαλ
Κεντρική φωτ.: «Λουόμενη» της Μαρίας Φιλοπούλου