Οι μεγαλύτερες αγορές ομολόγων του κόσμου πλήττονται από «τυφώνα» καθώς αντιδρούν στη νέα εποχή του «υψηλότερα για μεγαλύτερο διάστημα» όσον αφορά στα επιτόκια.
Το ξεπούλημα στα ομόλογα έχει ανεβάσει το κόστος δανεισμού στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία. Αυτό σημαίνει μεγάλες ζημιές δυνητικά για τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τα funds και τους διαχειριστές κεφαλαίων που διακρατούν χαρτοφυλάκια τρισεκατομμυρίων σε κρατικά και εταιρικά ομόλογα.
Οι ανησυχίες σήμερα είναι ότι η αναταραχή στις αγορές ομολόγων μπορεί να προκαλέσει μεγάλες ζημιές σε διαφορετικά τμήματα του χρηματοοικονομικού συστήματος. Η επενδυτική κοινότητα είναι σε επιφυλακή μήπως υπάρξει επικίνδυνη ρωγμή σε κάποιο μέρος του συστήματος.
Στην αγορά κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, που είναι το θεμέλιο του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος, η απόδοση στα 10ετή ομόλογα αναφοράς έχει ανεβεί σε υψηλά 16ετίας. Στη Γερμανία άγγιξε το υψηλότερο επίπεδο από την κρίση χρέους του 2011. Ακόμη και στην Ιαπωνία όπου τα παρεμβατικά επιτόκια παραμένουν αρνητικά, οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν επιστρέψει σε επίπεδα που είχαμε να δούμε από το 2013. Καθώς το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων επηρεάζει τα πάντα, από τα στεγαστικά δάνεια μέχρι το κόστος επιχειρηματικών δανείων, υπάρχουν πολλοί λόγοι για το άγχος στις αγορές.
Οι αμερικανικές τράπεζες
Οι λογιστικές ζημιές στο πλέον νεφελώδες κομμάτι των ομολογιακών χαρτοφυλακίων των αμερικανικών τραπεζών εκτιμώνται στα $400 δισ.
Πρόκειται για ιστορικό ρεκόρ, συνολικό ποσό 10% υψηλότερο από την κορυφή στις αρχές του 2023 που προκάλεσε την κατάρρευση της Silicon Valley Bank, σύμφωνα με αναλυτές της εταιρείας Trepp.
Oι περισσότερες τράπεζες, ιδιαίτερα οι μεγάλες, δεν θα χρειαστεί να πωλήσουν τα ομόλογα που διακρατούν και κατά συνέπεια δεν θα αναγκαστούν να γράψουν ζημιές. Μεγάλο μέρος είναι καταχωρημένο στην κατηγορία «διακράτηση μέχρι τη λήξη».
Όμως, η κατάρρευση της μεσαίου μεγέθους Silicon Valley Bank τον Μάρτιο υπενθύμισε στις εποπτικές αρχές και στους επενδυτές τους κινδύνους που υφέρπουν στα ομολογιακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών.
Παράλληλα, η άνοδος των επιτοκίων δημιουργεί περισσότερα κίνητρα στους καταθέτες να μεταφέρουν τα χρήματά τους σε υψηλότερες αποδόσεις, αναγκάζοντας τις τράπεζες να πληρώνουν περισσότερο για να διατηρήσουν την καταθετική τους πελατεία, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την κερδοφορία τους.
Οι μετοχές των μεγαλύτερων αμερικανικών τραπεζών με βάση τον δείκτη KBW Nasdaq έχασαν 8,5% τον προηγούμενο μήνα, επιφέροντας ζημιές δισεκατομμυρίων στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες
Αν οι λογιστικές ζημιές στα χαρτοφυλάκια ομολόγων γίνονταν πραγματικές, θα προκαλούσαν χτύπημα της τάξης των 200 μονάδων βάσης στον δείκτη ιδίων κεφαλαίων Tier 1 των μεγάλων αμερικανικών τραπεζών, ενός δείκτη κεφαλαιακής ισχύος, με βάση τις εκτιμήσεις της Autonomous Research.
Συγκριτικά, η επίπτωση στις ευρωπαϊκές τράπεζες υποχώρησε στις 80 μονάδες βάσης από 100 το πρώτο εξάμηνο, καθώς οι ευρωπαϊκές συρρίκνωσαν τα ομολογιακά τους χαρτοφυλάκια.
Μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκανε ένα «στρες τεστ» στις τράπεζες της ευρωζώνης για την έκθεσή τους στην ταχεία άνοδο των επιτοκίων για να διαπιστώσει πως τα ρίσκα θα μπορούσαν να επεκταθούν και σε άλλους κλάδους.
Τα αποτελέσματα της προσομοίωσης δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο και έδειξαν ότι οι 104 τράπεζες υπό την εποπτεία της ΕΚΤ είχαν συνολικές λογιστικές ζημιές 73 δισ. ευρώ στα ομολογιακά τους χαρτοφυλάκια τον Φεβρουάριο. Η ανάλυση της ΕΚΤ έδειξε ότι οι λογιστικές ζημιές θα αυξάνονταν κατά 155 δισ. ευρώ στο δυσμενές σενάριο της προσομοίωσης.
Πρόκειται για απίθανο, υποθετικό σενάριο καθώς τα ομόλογα αυτά θα διακρατηθούν μέχρι τη λήξη ... και οι τράπεζες θα μπορούσαν να στραφούν σε συναλλαγές «repos» και άλλες δράσεις πριν χρειαστεί να ρευστοποιήσουν θέσεις τους σε ομόλογα, είχε επισημάνει η ΕΚΤ.
