Ο θεσμός της ειδικής διαπραγμάτευσης είναι μια χρήσιμη υπηρεσία για όσες εταιρείες έχουν χαμηλή συναλλακτική δραστηριότητα και επιδιώκουν να αυξήσουν τη συμμετοχή των επενδυτών στις ημερήσιες συναλλαγές τους. Πρακτικά μια εισηγμένη εταιρεία διορίζει μια ή περισσότερες χρηματιστηριακές εταιρείες για να εισάγουν –σε ροή συνεδρίασης- συνεχώς ζεύγη τιμών και όγκων (αγορών και πωλήσεων) για ίδιο λογαριασμό προκειμένου να επιτυγχάνεται ικανοποιητική εμπορευσιμότητα και να ενισχύεται το βάθος τιμών.
Η υπηρεσία έχει συγκεκριμένη περίοδο αναφοράς που συνήθως είναι ένας χρόνος με δυνατότητα ανανέωσης. Η απόσταση στα ζεύγη τιμών διαφέρει ανάλογα τα επίπεδα διαπραγμάτευσης της μετοχής και υπάρχει ελάχιστη και μέγιστη ανακοινώσιμη ποσότητα για μέρος του ζεύγους εντολών.
Πέρα από τις συμβασιοποιημένες ειδικές διαπραγματεύσεις οι χρηματιστηριακές εταιρείες δύναται να είναι ειδικοί διαπραγματευτές σε μετοχές προκειμένου να υποστηρίξουν άλλες υπηρεσίες (όπως π.χ. σύνθετα προϊόντα, παράγωγα κλπ) ή απλά για ίδιον όφελος.
Ωστόσο, οι περισσότερες χρηματιστηριακές εταιρείες αποφεύγουν την πρακτική του trading στον ίδιο λογαριασμό, καθώς αυτό μπορεί να επιφέρει ζημιές στα εποπτικά τους κεφάλαια. Πέρα από τις μετοχές η ειδική διαπραγμάτευση έχει εφαρμογή στα παράγωγα, τα ομόλογα και τα ETF.
Η κυριότερη ίσως χρησιμότητα της ειδικής διαπραγμάτευσης είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Αγοράς. Μια εταιρεία δεν φτάνει να έχει μόνο καλά θεμελιώδη, πρέπει να έχει και τον μηχανισμό για να τα κεφαλαιοποιεί.
Ο ειδικός διαπραγματευτής (ΕΔ) δεν παρεμβαίνει στην τάση της μετοχής, δημιουργεί ωστόσο όγκο συναλλαγών για να ικανοποιήσει το ενδιαφέρον της αγοράς. Έχοντας σε ισχύ το εργαλείο της ειδικής διαπραγμάτευσης οι μετοχές έχουν ένα πιο θεσμικό προφίλ και δίνουν τη δυνατότητα εξόδου σε ενδεχόμενο ρευστοποιήσεων.
Επισήμως στην Ελληνική Αγορά υπάρχουν δέκα Ειδικοί Διαπραγματευτές (χρηματιστηριακές εταιρίες μέλη του ΧΑ με άδεια από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) ενώ το 2021 67 εισηγμένες εταιρίες βρίσκονταν σε καθεστώς ειδικής διαπραγμάτευσης.
Ο τζίρος που πραγματοποίησε ο θεσμός σε όλη την περυσινή χρονιά ήταν 3,5 δισ. ευρώ σε ένα σύνολο 29,2 δισ. ευρώ που αφορούσε τη συναλλακτική δραστηριότητα αυτών των 67 μετοχών δηλαδή το 11,9% των ετήσιων συναλλαγών τους. Μάλιστα η κατανομή κατά τη διάρκεια της χρονιάς ήταν σχεδόν αναλογική: 12,2% το πρώτο τρίμηνο, 11,4% το δεύτερο τρίμηνο, 11,5% το τρίτο τρίμηνο και 12,7% στο τέταρτο τρίμηνο.
Η τράπεζα Πειραιώς και η Εθνική Τράπεζα έχουν οκτώ ειδικούς διαπραγματευτές ενώ 23 εταιρείες έχουν από έναν. Η μεγαλύτερη συνεισφορά των ΕΔ στο σύνολο της περυσινής χρονιάς έφθασε το 57% του ημερήσιου όγκου συναλλαγών ενώ η μικρότερη ήταν 2,1%.
Για τις εισηγμένες εταιρείες ο διορισμός ενός η περισσότερων ΕΔ είναι η έμπρακτη απόδειξη ότι ενδιαφέρονται οι μετοχές τους να είναι εμπορεύσιμες σε συνεχή ροή συνεδρίασης. Δεν πρόκειται για μια πολυτέλεια ή ένα αχρείαστο κόστος αλλά για μια προστιθέμενη αξία προς τους μετόχους τους.
Υπάρχουν δεκάδες ακόμα εταιρείες εισηγμένες στο ΧΑ που λόγω της χαμηλής διασποράς ή του ισχνού επενδυτικού ενδιαφέροντος θα μπορούσαν να εξετάσουν τη χρήση του συγκεκριμένου εργαλείου. Ειδικά αν όπως λένε οι διοικήσεις τους οι μετοχές τους είναι σε επίπεδα ευκαιρίας και δικαιολογούν πολύ υψηλότερες αποτιμήσεις. Συν Αθηνά…
