Σήμερα η επενδυτική κοινότητα εστιάζει στην αντίδραση των αγορών μετά την επίθεση του Ιράν με πυραύλους και drones στο Ισραήλ, ενώ την ίδια στιγμή οι αναλυτές φοβούνται ότι η αυξανόμενη ένταση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής θα μπορούσε να «εκτοξεύσει» τις τιμές του πετρελαίου, επηρεάζοντας την τιμή πολλών αγαθών και παρασύροντας τις τιμές τους σε νέα άνοδο.
Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε το χειρότερο σενάριο για τις Κεντρικές Τράπεζες, καθώς θα «ακύρωνε» ως έναν μεγάλο βαθμό τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής στο επίπεδο του πληθωρισμού και θα καθυστερούσε «επικίνδυνα» τις μειώσεις των επιτοκίων, δεδομένου ότι το αυξημένο χρηματοοικονομικό κόστος έχει αρχίσει να επιβαρύνει τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα.
Η αισιόδοξη προσέγγιση
Η αισιόδοξη προσέγγιση των γεγονότων του Σαββατοκύριακου εστιάζει κυρίως στο ότι η επίθεση του Ιράν βασίστηκε στη στρατηγική «μέγιστη επίδειξη δύναμης-ελάχιστες επιπτώσεις», γι’αυτό και χρησιμοποιήθηκαν ως επί το πλείστον τα drones, μια δοκιμασμένη μέθοδο επίθεσης από την Τεχεράνη το 2019, όταν είχε χτυπήσει πετρελαιοπαραγωγικά σημεία στη Σαουδική Αραβία, μια κίνηση που δεν προκάλεσε μεν καμία ανθρώπινη απώλεια αλλά κόστισε στο Ριάντ εκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, μετά την επίθεση το Ιράν εξήγγειλε σχεδόν αμέσως ότι η συγκεκριμένη επίθεση είναι η άνω τελεία που θα ορίσει μία παύση στον κύκλο απάντησης και ανταπάντησης που άνοιξε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας με την ισραηλινή επιδρομή στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό. Αρκεί το Ισραήλ να μην «απαντήσει», ώστε το «επεισόδιο να λήξει».
Οι δυτικές δυνάμεις έσπευσαν να συστήσουν στο Ισραήλ «αυτοσυγκράτηση» με τον Τζο Μπάιντεν να είναι σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βενιαμίν Νετανιάχου από το βράδυ της επίθεσης, υπερθεματίζοντας για το ότι μπορεί να μην είναι απαραίτητα περαιτέρω αντίποινα.
Άλλωστε οι ΗΠΑ έχουν ιδίαν πείραν, από τον Ιανουάριο του 2020, όταν η Τεχεράνη απάντησε μεν με τον βομβαρδισμό δύο αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ στη δολοφονία του επικεφαλής των επίλεκτων δυνάμεων των Φρουρών της Επανάστασης Κάσεμ Σολεϊμανί, χωρίς να ανοίξει όμως ένας κύκλος κλιμάκωσης. Οι στόχοι είχαν σχεδόν εκκενωθεί και η αμερικανική πλευρά δεν υπέστη απώλειες τέτοιες που να την υποχρεώνουν να ανταπαντήσει, γεγονός που επέτρεψε τη «λήξη του επεισοδίου.
Το μπαλάκι λοιπόν είναι στο γήπεδο του Ισραήλ.Παρά τις διεθνείς συστάσεις όμως, δεν είναι δεδομένη η «αυτοσυγκράτηση» του Ισραήλ.
Το απαισιόδοξο σενάριο
Σύμφωνα με το απαισιόδοξο σενάριο λοιπόν, ακόμα και αν το Ιράν επέλεξε μια στρατηγική «ελαχίστων επιπτώσεων» και τα περισσότερα από τα drones αναχαιτίστηκαν από το Ισραήλ με τις ανθρώπινες απώλειες να είναι στο μηδέν - ένα επτάχρονο κοριτσάκι τραυματίστηκε δυστυχώς σοβαρά από θραύσματα - αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι η πιθανότητα κάποιου εσφαλμένου υπολογισμού παρέμενε μεγάλη, ενώ την ίδια στιγμή οι Ισραηλινοί υπέστησαν όλο το βράδυ ισχυρή ψυχολογική πίεση αναμένοντας την επίθεση στη χώρα τους και πιθανότατα να αισθάνονται ιδιαίτερα ευάλωτοι αν η χώρα τους δεν προχωρήσει σε κάποια δυναμική απάντηση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Μάικ Μάλροϊ, πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας για τη Μέση Ανατολή, θεωρεί ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μια πιθανή απάντηση του Ισραήλ στις επιθέσεις του Ιράν, ακόμη και αν οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτρέψουν μια διεύρυνση της σύγκρουσης.
Ποιο σενάριο θα ακολουθήσουν οι τιμές του πετρελαίου; Oι μπαλαντέρ
Οι αγορές σήμερα καλούνται να «ψηφίσουν» το πιο πιθανό σενάριο, ενώ σε σημαντικό σηματωρό θα εξελιχθούν αυτή την εβδομάδα οι τιμές του πετρελαίου.
Μια ένταση μεταξύ Δύσης και Ιράν, που δεν πρέπει να θεωρείται απίθανη μιας και πράγματι το Ιράν μπορεί να ήταν πράγματι από την αρχή πίσω από όλα, σύμφωνα με την ανάλυση του Κωνσταντίνου Χαροκόπου- περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ -θα αφήσει τον αντίκτυπο της στην προσφορά του πετρελαίου.
Βλέπετε από το 2021 που πήρε τα ηνία ο Πρόεδρος Μπάιντεν, χαλάρωσε την επιβολή των κυρώσεων των ΗΠΑ στην Τεχεράνη επιτρέποντας στο Ιράν να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου.
Ως εκ τούτου, τον Μάρτιο που μας πέρασε, η παραγωγή πετρελαίου στο Ιράν έφτασε στο υψηλό πενταετίας των 3,25 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, από 2,1 εκατομμύρια τον Ιανουάριο του 2021. (σ.σ:Σημειωτέον ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Λευκός Οίκος επέτρεψε την αύξηση των εξαγωγών του ιρανικού πετρελαίου ήταν για να «κόψει» όσο δυνατόν περισσότερο χώρο από τα ρωσικά βαρέλια).
Μια επαναφορά των κυρώσεων λοιπόν θα έχει επίπτωση στην προσφορά πετρελαίου, με τις χαμηλότερες ιρανικές εξαγωγές να οδηγούν σε περαιτέρω αύξηση των τιμών.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε ένα τέτοιο σενάριο δεν είναι απίθανο να δούμε την Τεχεράνη να κλείνει το στενό του Ορμούζ, μέσω του οποίου διέρχεται περίπου το ένα πέμπτο του όγκου της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου καθημερινά.
Και όλα αυτά τη στιγμή που τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου, τα οποία συνήθως αυξάνονται το πρώτο εξάμηνο του έτους, παρέμειναν αμετάβλητα. Αν σε ένα τέτοιο σενάριο ο ΟPEC+ δεν αυξήσει την παραγωγή σύντομα, τα αποθέματα θα μειωθούν το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Όμως μέχρι στιγμής η παραγωγή δεν έχει περιοριστεί, το Ιράν διακηρρύσει ότι «το θέμα μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει ολοκληρωθεί» και η απάντηση του Ισραήλ δεν θεωρείται σίγουρη.
Αν πράγματι υπερισχύσει το αισιόδοξο σενάριο και το Ισράηλ δεν προχωρήσει σε μια άμεση απάντηση, τότε παρά την ενίσχυση των τιμών του πετρελαίου στο σημερινό άνοιγμα της αγοράς, κάτω από το βάρος της πρώτης φοράς που το Ιράν χτυπά το Ισραήλ από το έδαφός του, το ράλι δεν αποκλείεται να αποδειχθεί βραχύβιο και τις επόμενες ημέρες ο κίνδυνος να αντικατοπτρίζεται κυρίως μέσω της αγοράς δικαιωμάτων προαίρεσης.
Σε κάθε περίπτωση, η αγορά του πετρελαίου θα είναι ρευστή τις επόμενες ημέρες και δεδομένου ότι οι τιμές του αργού ήδη περιλάμβαναν ένα ασφάλιστρο κινδύνου, ο βαθμός στον οποίο αυτό θα διευρυνθεί περαιτέρω θα εξαρτηθεί από το αν η κατάσταση στη Μέση Ανατολή οδηγηθεί σε έναν νέο κύκλο κλιμάκωσης, με αποτέλεσμα να διακοπεί ουσιαστικά η προσφορά πετρελαίου από την περιοχή ή ακόμα χειρότερα να κλείσει η Τεχεράνη το στενό του Ορμούζ.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, ο ΟPEC+ στην επόμενη συνεδρίαση του την 1η Ιουνίου θα μπορούσε να «τείνει» μια χείρα βοηθείας, αναιρώντας τις περικοπές και ανοίγοντας τις στρόφιγγες.
Όπως επισήμανε ο Javier Bras στο Βloomberg, το καρτέλ έχει υπεραρκετή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για να ελέγξει ένα ράλι τιμών.
Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράκ κρατούν περίπου 5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως εκτός αγοράς, ίσο με περίπου το 5% της παγκόσμιας ζήτησης και πολύ περισσότερο από αυτό που παράγει το Ιράν.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί και άλλος ένας «μπαλαντέρ» που θα μπορούσε να συγκρατήσει τις τιμές του πετρελαίου κάτω από τα 100 δολάρια/βαρέλι. Τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ.
Μολονότι τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ είναι πλέον στο μισό μέγεθος απ’ότι ήταν πριν από μια δεκαετία, εντούτοις το απόθεμα των περίπου 365 εκατομμυρίων βαρελιών εξακολουθεί να είναι μια υπολογίσιμη δύναμη στη διάθεση του Μπάιντεν, ειδικά σε ένα έτος εκλογών όπως το 2024.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
