Στην ελληνική μυθολογία, η Αριάδνη, κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, είχε βοηθήσει τον Θησέα να σκοτώσει τον Μινώταυρο και να βρει τη έξοδο του Λαβύρινθου, προσφέροντας του τον μίτο, δηλαδή ένα κουβάρι από χρυσή κλωστή. Ωστόσο σήμερα, η Αριάδνη δεν κατάφερε να βρει λύση στο ζητούμενο, που ήταν η πώληση του ομώνυμου πακέτου μη εξυπηρετούμενων δανείων αξίας 5,2 δισ. ευρώ.
Η συνολική αυτή αξία αναφέρεται στο άθροισμα των αξιών των αρχικών δανείων. Οπότε η «αξία» αυτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι κατά πολύ υψηλότερη, αφού περιλαμβάνει και τόκους, που έχουν υπολογισθεί, αλλά δεν έχουν καταβληθεί.
H PQH, που είναι ο ειδικός εκκαθαριστής για όλα τα πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα υπό ειδική εκκαθάριση στην Ελλάδα, είχε προχωρήσει τη διαδικασία για την πώληση του χαρτοφυλακίου «Αριάδνη», που αφορά επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια λιανικής τραπεζικής όλων των κατηγοριών, με σημαντικές εξασφαλίσεις από 13 συνολικά πιστωτικά ιδρύματα, που τελούν υπό ειδική εκκαθάριση. Όμως η πώληση δεν προχώρησε.
Το πακέτο «Αριάδνη» αφορά 97.000 δάνεια, που έχουν χορηγηθεί σε 53.000 δανειολήπτες. Ο κορμός του πακέτου, αφορά ποσό ύψους 2,1 δισ. ευρώ από μεγάλες επιχειρήσεις, ποσό ύψους 1,2 δισ. ευρώ από μικρομεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, ποσό ύψους 1,5 δισ. ευρώ από στεγαστικά δάνεια και ποσό ύψους 400 εκατ. ευρώ από καταναλωτικά δάνεια. Πίσω σε αυτά τα δάνεια, υπάρχουν εξασφαλίσεις, δηλαδή εγγυήσεις και υποθήκες, ύψους 7,4 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε 83.000 διαφορετικά ακίνητα.
Τι πήγε στραβά; Γιατί η Αριάδνη δεν κατάφερε να βρει λύση στη μεταβίβαση αυτού του πακέτου των κόκκινων δανείων; Πως δεν βρέθηκε κάποιος να καταβάλει το ελάχιστο τίμημα, που είχε προσδιοριστεί στα 730 εκατ. ευρώ;
Δηλαδή, να πληρώσει 14 λεπτά για κάθε 1 ευρώ δανείου ή το 14% της συνολικής ονομαστικής αξίας του πακέτου;
Ή να πληρώσει 10 λεπτά για κάθε 1 ευρώ εγγυήσεων πάνω σε ακίνητα ή το 10% της συνολικής αντικειμενικής αξίας όλων των ακινήτων του πακέτου;
Οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν στην αποτυχία του εγχειρήματος είναι κατά τη γνώμη μας, δυο. Και αμφότεροι έχουν να κάνουν με τη λειτουργία του «συστήματος» που διαχειρίζεται τη πορεία των κόκκινων δανείων.
Ο πρώτος λόγος είναι, ότι η κατώτατη τιμή που είχε τεθεί από την PQH, είχε προσδιοριστεί πριν από ένα έτος και έκτοτε έχουν αλλάξει πολλά. Έχει μεταβληθεί ο βαθμός ρίσκου, έχει εκτοξευθεί ο πληθωρισμός, έχει αυξηθεί το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, έχει μειωθεί η ικανότητα των νοικοκυριών να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και ταυτόχρονα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα περιβάλλον κλιμάκωσης των επιτοκίων.
Οπότε είναι απολύτως λογικό, η «αποτίμηση» του χαρτοφυλακίου Αριάδνη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, να έχει μεταβληθεί «προς τα κάτω», αφού όλα όσα αναφέραμε αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες για τους δυο βασικούς στόχους, που έχει η PQH. Που είναι η αποτελεσματική ρευστοποίηση, καθώς και η μεγιστοποίηση της αξίας του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων.
Επομένως ήταν απολύτως λογικό για τους υποψήφιους αγοραστές, που ήταν το σχήμα Bain, Davidson Kempner, Fortress και το σχήμα του Ellington Fund (γνωστό από την εμπλοκή του στη μετοχική βάση της Τράπεζα Αττικής), να υποβάλουν χαμηλότερες προσφορές, προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα. Διότι από τη μια πλευρά, η πιθανότητα ανάκτησης τμήματος των δανείων μειώνεται και από τη άλλη πλευρά, τα εμπλεκόμενα κεφάλαια αναζητούν μεγαλύτερες απoδόσεις, λόγω της αύξησης του κόστους του χρήματος.
Ο δεύτερος λόγος είναι, ότι υπήρξε ελλιπής προετοιμασία σχετικά με την περιγραφή της ποιότητας, αλλά και των εγγυήσεων των ενυπόθηκων δανείων. Οπότε οι δυνητικοί αγοραστές δεν θέλησαν να αγοράσουν κάτι, μη ευκρινώς διατυπωμένο και οριοθετημένο. Βέβαια, το ερώτημα του πως είναι δυνατόν μετά από τόσα χρόνια να μην υπάρχει μια επιμελέστερη προετοιμασία ενός τόσο σημαντικού πακέτου μη εξυπηρετούμενων δανείων, παραμένει αναπάντητο και ανεξήγητο.
Με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδος, να πιέζουν στην κατεύθυνση της ταχύτερης επίλυσης του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, είναι πιθανό να προχωρήσει ένας νέος διαγωνισμός, με διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά, όσον αφορά το συνολικό μέγεθος του πακέτου των NPEs, την ποιότητα του, την περιγραφή των εξασφαλίσεων και το τίμημα. Άλλωστε το ζητούμενο αποτέλεσμα για την PQH είναι να ωφεληθούν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές. Δηλαδή και οι οφειλέτες και οι πιστωτές.
Και γιατί η αποτυχία της πώλησης του πακέτου «Αριάδνη», αφορά τους επενδυτές; Διότι αποδεικνύεται «εν τη πράξει», ότι οι εξειδικευμένοι επενδυτές διακρίνουν σημαντικό ρίσκο στη αγορά και αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις. Αποδεικνύεται επίσης ότι το «γραφειοκρατικό σύμπλεγμα», που σφιχταγκαλιάζει τις νομικές διαδικασίες, αποτρέπει την ταχεία επίλυση των θεμάτων των κόκκινων δανείων, προκαλώντας στρεβλώσεις και στην αγορά ακινήτων. Διότι όπως φαίνεται, μόνο στην Αριάδνη υπάρχουν εγκλωβισμένα, 83.000 ακίνητα συνολικής αντικειμενικής αξίας 7,4 δισ. ευρώ.
