Με τον ίδιο σχεδόν τρόπο, που η Δύση πανηγυρίζει για την τεχνητή χρεοκοπία της Ρωσίας, το Κρεμλίνο πανηγυρίζει για την καταγραφή νέων υψηλών πενταετίας για την ισοτιμία του ρουβλιού σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο. Έτσι η ισοτιμία $/RBL βρίσκεται στο 52,3 από το 139 που είχε βρεθεί αμέσως μετά το ξέσπασμα της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Μια ισοτιμία που είχε να πλησιάσει από το 2015. Το Κρεμλίνο υποστηρίζει ότι η «άνοδος» του ρωσικού νομίσματος έναντι του αμερικανικού δολαρίου, αποδεικνύει τόσο τη δυναμική της ρωσικής οικονομίας, όσο και την αποτυχία των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης. Είναι όμως έτσι;
Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα, παρουσιάζουμε το ακόλουθο διάγραμμα, από το FactSet και τους New York Times, στο οποίο απεικονίζεται η πορεία του ρουβλιού σε σχέση με το δολάριο από το 2015 μέχρι σήμερα, με έμφαση στην κατάρρευση του, αμέσως μετά τη Ρωσική εισβολή και στην ανάκαμψη του αμέσως μετά.
Όπως παρατηρούμε, το ρωσικό νόμισμα έχει ενισχυθεί κατά 35% από την αρχή του χρόνου και έχει υπερδιπλασιάσει την τιμή του από τα χαμηλά του Φεβρουαρίου του 2022.
Τα οικονομικά δεδομένα της Ρωσικής οικονομίας είναι τα ακόλουθα. Ο πληθωρισμός βρίσκεται ανάμεσα στο 17% και στο 18%. Η ανεργία βρίσκεται στο 7%. H αύξηση του Ρωσικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) βρίσκεται στο 3,5% από 5% την προηγούμενη χρονιά. Η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα αναμένει αύξηση του ΑΕΠ κατά 7,8%, με τους αναλυτές των οίκων αξιολόγησης, να αναμένουν μια θεαματική υποχώρηση και βύθιση της χώρας στην ύφεση.
Οι τράπεζες λειτουργούν σε περιβάλλον capital controls, οπότε οι ρωσικές εξαγωγικές εταιρείες υποχρεώνονται να μετατρέψουν τα έσοδα τους από δολάρια ή ευρώ, σε ρούβλια, δημιουργώντας έτσι μια τεχνητή ζήτηση στο εσωτερικό της χώρας. Παράλληλα τα επιτόκια που από το 9,5% που βρίσκονταν στις αρχές του έτους, είχαν φτάσει μέχρι και στο 20%, έχοντας επιστρέψει πρόσφατα στο 11%, λειτουργούν αποτρεπτικά για τους αποταμιευτές, που ενδεχομένως θα ήθελαν να προβούν σε αναλήψεις.
Σύμφωνα δε, με τα στοιχεία της Ρωσικής Στατιστικής Υπηρεσίας «Росстат», που δημοσίευσε το CNBC, μέσα στο πρώτο τρίμηνο (Q1) του 2022, σχεδόν διπλασιάστηκε ο αριθμός των Ρώσων πολιτών, που ζουν σε καθεστώς φτώχειας, από τα 12 εκατομμύρια στα 21 εκατομμύρια.
Ποιοι αγοράζουν λοιπόν ρούβλια; Ποιοι επενδύουν στο ρωσικό νόμισμα; Ποιοι επενδύουν σε ρωσικά ομόλογα; Ποιοι εκκαθαρίζουν τις εμπορικές συναλλαγές τους σε ρούβλια; Ουδείς. Επομένως η αύξηση του ρουβλιού, όχι μόνο είναι τεχνητή, αλλά πυροβολεί τα πόδια της Ρωσικής οικονομίας που στηρίζονται στα ισχυρά συναλλαγματικά της διαθέσιμα και στον χρυσό, που αποτιμώνται σε δολάριο, ευρώ κλπ.
Το ρούβλι είναι ουσιαστικά ένα νόμισμα που δεν είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμο, που δεν αποτελεί μέσο εμπορικών συναλλαγών, δεν έχει διαπραγματεύσιμα ομόλογα στηριγμένα πάνω σε αυτό και δεν έχει μια ισχυρή χρηματιστηριακή αγορά που να αποτιμάται σε αυτό το νόμισμα. Είναι ένα νόμισμα που στηρίζεται στον κρατικό έλεγχο, στις παρεμβάσεις, στους περιορισμούς και στους ελέγχους και δεν αποτελεί με κανένα τρόπο μια ελκυστική συναλλαγματική εναλλακτική ή μια αποθεματική σταθερή αξία.
Στον ακόλουθο πίνακα παρατηρούμε τις μεταβολές των αποθεματικών νομισμάτων από το 1990 μέχρι το 2020. Πουθενά δεν υπάρχει το ρούβλι.
Ακόμα και στο ακόλουθο διάγραμμα, που παρουσιάζει την εικόνα της βαρύτητας των διαφόρων αποθεματικών νομισμάτων του 2020 σύμφωνα με το ΔΝΤ, δεν υπάρχει συμμετοχή του Ρωσικού νομίσματος.
Επομένως είναι αδύνατον να πιστέψει κανείς, ότι η «άνοδος» του ρουβλιού εδράζεται σε πραγματικά στοιχεία και τάσεις της αγοράς και όχι σε «ειδικούς» χειρισμούς του Κρεμλίνου. Η «άνοδος» του ρουβλιού εντάσσεται στις εντυπώσεις που προσπαθεί να δημιουργήσει η Ρωσική προπαγάνδα, σε μια κίνηση απόκρυψης των ουσιαστικών και βαθιών επιπτώσεων από τις οικονομικές κυρώσεις σε ρωσικές επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα και από τις αποχωρήσεις επιχειρήσεων κομβικής σημασίας από το ρωσικό έδαφος.
