Τα δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Γαλλία κινδυνεύουν να πυροδοτήσουν μία πολύ σοβαρή πολιτική κρίση, που με τη σειρά της απειλεί τη σταθερότητα ολόκληρης της Ευρωζώνης. Ήδη, οι αγορές δείχνουν έτοιμες να… επιτεθούν σαν κοράκια στο «κουφάρι» της Γαλλίας, καθώς από χθες το κόστος δανεισμού της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης διαμορφώνεται υψηλότερα από της Ελλάδας, για πρώτη φορά στα χρονικά.
Η Μαρίν Λεπέν δηλώνει έτοιμη να διαλύσει τον, έτσι και αλλιώς, εύθραυστο συνασπισμό της κυβέρνησης μειοψηφίας του Μισέλ Μπαρνιέ, με φόντο τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025 και να πυροδοτήσει μία πολιτική κρίση που θα μπορούσε να προκαλέσει μέχρι και οικονομικό χάος. Οι πιθανότητες να κατατεθεί την ερχόμενη εβδομάδα πρόταση μομφής έχουν αυξηθεί και η Γαλλία ενδέχεται να μείνει ξανά χωρίς κυβέρνηση πριν από τα Χριστούγεννα.
Στο επίκεντρο βρίσκονται οι αυξήσεις φόρων που προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2025. Στόχος είναι ο περιορισμός του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο έχει ξεπεράσει το 112% και οι εκτιμήσεις το τοποθετούν έως το 125% το 2029, όταν το όριο που θέτει η Κομισιόν είναι το 60%. Υπενθυμίζεται ότι στις 25 Οκτωβρίου, η Moody’s έβαλε τη γαλλική οικονομία στον προθάλαμο της υποβάθμισης, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να εφαρμόσει μέτρα που θα αποτρέψουν τη διόγκωση των ελλειμμάτων και του χρέους.
Ο οίκος μάλλον επιβεβαιώνεται, καθώς ο Μπαρνιέ φαίνεται να υποχωρεί, αλλά είναι πολύ πιθανό να έχει ήδη ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για τη Γαλλία. Όπως ανέφερε η εφημερίδα Le Figaro, οι αυξήσεις φόρων στην ηλεκτρική ενέργεια αποσύρονται από τον προϋπολογισμό. Το κόμμα της Λεπέν χαιρέτησε την κίνηση, όμως, προειδοποίησε για μία ακόμη φορά ότι έχει τη δύναμη να ρίξει την κυβέρνηση Μπαρνιέ σε κάθε ευκαιρία.
Έτσι, λοιπόν, ακόμα και αν αποτραπεί εν τέλει η κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού, η Γαλλία θα παραμένει σε πολιτική κρίση. Οι αγορές, πλέον, γνωρίζουν ότι κάθε φορά που κάποιο κόμμα θα διαφωνεί με τους χειρισμούς του, ο Μπαρνιέ θα δέχεται ασφυκτικές πιέσεις και πολιτικούς εκβιασμούς, με αποτέλεσμα να απειλείται σοβαρά η δημοσιονομική βιωσιμότητα της χώρας.
Αυτός είναι ο λόγος που οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν εκτιναχθεί. Σήμερα, το κόστος δανεισμού της Γαλλίας, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στην απόδοση του κρατικού 10ετούς ομολόγου, διαμορφώνεται στο 2,954%, επίπεδο υψηλότερο από το 2,949% του αντίστοιχου ελληνικού τίτλου. Την ίδια ώρα, το spread μεταξύ του 10ετούς της Γαλλίας και του 10ετούς της Γερμανίας έχει αυξηθεί έως τις 90 μονάδες βάσης και είναι το υψηλότερο των τελευταίων 12 ετών, από την κρίση χρέους της περασμένης δεκαετίας.
Αρκεί να σκεφτούμε ότι οι επενδυτές, για να δανείσουν στη Γαλλία, ζητούν το ίδιο επιτόκιο που ζητούν από την Ελλάδα, όταν το ελληνικό χρέος ξεπερνά το 160% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα σήμερα χαρακτηρίζεται πρότυπο δημοσιονομικής πειθαρχίας, επιτυγχάνοντας κάθε χρόνο τους στόχους για πρωτογενή πλεονάσματα, τη στιγμή που η Γαλλία δείχνει να βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα θανάσιμο σπιράλ χρέους.
Την τελευταία τριετία, η γαλλική οικονομία δείχνει ανήμπορη να αναπτυχθεί με ικανοποιητικούς ρυθμούς, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, έως το τέλος της δεκαετίας. Σε μία τόσο κρίσιμη συγκυρία, η Γαλλία πρέπει να μειώσει τα ελλείμματα, εφαρμόζοντας πολιτικές που «πνίγουν» την ανάπτυξη και οι αυξήσεις στη φορολογία της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ένα πολύ ενδεικτικό παράδειγμα των όσων θα ακολουθήσουν.
Είναι πολύ λογικό οι Γάλλοι να τάσσονται εναντίον της λιτότητας, πόσω μάλλον όταν έχουν προηγηθεί δύο μεγάλες κρίσεις, αυτή της πανδημίας και η κρίση της ακρίβειας που έχει περιορίσει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Σε αυτό το περιβάλλον, η Γαλλία χρειάζεται μία πολιτική ηγεσία που θα λάβει κρίσιμες αποφάσεις και η κυβέρνηση μειοψηφίας δείχνει αδύναμη να παίξει αυτόν το ρόλο.
Και όπως συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις, οι αγορές είναι εξαιρετικά ευαίσθητες όταν βλέπουν να αυξάνονται οι πιθανότητες δημοσιονομικού εκτροχιασμού και το κόστος δανεισμού της Γαλλίας θα μπορούσε να εκτιναχθεί ακαριαία, σε επίπεδα που θα προκαλούσαν νέα κρίση χρέους στην Ευρώπη.
